توجه به ظرفیت‌های شهرستان‌های خراسان رضوی

 استان خراسان رضوي از شمال و شمال شرقي به طول حدود 6/531 كيلومترداراي مرزمشترك با جمهوري تركمنستان و از شرق به طول حدود 302 كيلومتر داراي مرز مشترك با كشور افغانستان بوده و از لحاظ مرزهاي داخلي از شمال غربي با استان خراسان شمالي، از جنوب با استان خراسان جنوبي و از غرب و نيمه شمال‌غربي به استان‌هاي يزد و سمنان محدود است .

خراسان رضوی و تقسیمات کشوری

جغرافی‌دانان باستان، ایران را به هشت بخش تقسیم کرده‌اند که خراسان بزرگ شکوفاترین و بزرگ‌ترین قلمرو بوده‌است.اما امروزه بخشی از آن شامل سه استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی و قسمت‌هایی از استان‌های دیگر، در کشور ایران واقع است و بخش‌های بزرگ‌تری از آن در کشور افغانستان و جمهوری‌های شمال و شمال شرق ایران قرار دارد. خراسان بزرگ تاریخی، یکی از کانون‌های شکل‌گیری تمدن بشری بوده و چه در دوران‌های کهن و پیش از اسلام و چه در دوران تمدن اسلامی، مردمانی هوشمند و سخت‌کوش در آن می‌زیسته‌اند که در پیدایش و گسترش دانش و فرهنگ و پدید آوردن عناصر تمدنی نقش بسزایی ایفا کرده‌اند. ارتفاعات خراسان را مي‌توان به ارتفاعات شمالي و جنوبي تفكيك كرد. ارتفاعات شمال خراسان عموماً شرقي، غربي هستند و حال آنكه ارتفاعات جنوب، امتداد شمالي جنوبي دارند. بلندترين نقطه استان قله بينالود در 3615 متري و پست‌ترين نقطه استان در دشت سرخس با ارتفاع 299متر از سطح دريا واقع شده است . استان خراسان رضوی با وسعتی بیش از116349 کیلومتر مربع بر اساس آخرین تقسیمات کشوری درسال 1387 دارای 19 شهرستان 64 بخش 69 شهر و 161 دهستان می‌باشد. حدود9/31 درصد از جمعیـــــت استــان در روستـاها زندگی می‌کنند.

نیروی کار شهرستان

در روزگار کنونی نقش و اهمیت نیروی انسانی در فرآیند تولید و ارائه خدمات در جوامع بشری به عنوان مهم‌ترین عامل مشخص شده است و  با نگاهی به مراحل تمدن بشری مشخص می‌شود که نقش نیروی انسانی از نیروی کار ساده به سرمایه انسانی، تکامل‌یافته است، چراکه پیشرفت تکنولوژی بدون تحولات نیروی انسانی فاقد کارایی است، درعصر حاضر، دیگر تزریق منابع مالی به عنوان فاکتور اصلی توسعه به‌شمار نمی‌آید، بلکه تحولات و بهره‌وری نیروی انسانی به رشد خود سبب ارتقاء سازمان‌ها و به تبع آن توسعه نظام‌های اقتصادی در جهان می‌شوند، به‌طوری‌که سرمایه‌های انسانی میزان سرمایه‌های مادی را تعیین می‌کنند.شهرستان‌ها همیشه در رشد وشکوفایی یک استان نقش مهمی را برعهده داشته‌اند. نیروی کاری که از شهرهای کوچک به شهرستان ها می‌رود و از برای گذراندن زندگی به کار مشغول می‌شود، یکی از مهمترین جنبه‌های کاربردی شهرستان‌های یک استان است چراکه نیروی کار مرکز تامین می‌شود و مشکلات کمتری به‌وجود می‌آید.

ظرفیت‌ها و سند آمایش

شهرستان‌ها ظرفیت‌های بسیار خوبی دارند که اگر به آن‌ها توجه شود و از ورود کالای خارجی جلوگیری شود، می‌توان از آن استفاده کرد و اینگونه به رشد و شکوفایی دامن زد اما اگر ورود کالاهای خارجی ادامه‌دار باشد تولیدات زحمت‌کشان به فروش نمی‌رسد و اینگونه لطمه‌ای به نیروی کار وارد می‌شود. از طرفی ظرفیت‌های بالقوه زیادی در استان خراسان رضوی وجود دارد و با توجه به اینکه اقتصاد معیشتی خراسان رضوی براساس فناوری قنات بوده، مطلوب است تا دوباره به احیای قنات‌ها توجه جدی‌تری شود. قنات‌ها یکی از منابع بالقوه استان هستند که با توجه به خشک شدن سفره‌های زیرزمینی می‌توان برای احیای آن اقدام کرد. یکی از اقدامات ارزشمندی که در چند ماه گذشته صورت گرفته، تصویب سند آمایش سرزمینی خراسان رضوی است که طبق آن  جهت‌گیری توسعه استان با توجه به ظرفیت‌های زمین، جغرافیا، فضا و انسانی است که می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

کشاورزی و شهرستان

کشاورزی یعنی حیات و زندگی. رشد و توسعه پایدار کشاورزی یکی از شاخص‌ترین و مهمترین اهداف‌ استان خراسان رضوی است که باید به آن توجه ویژه‌ای شود و تحقق آن از طریق تحولات بنیادین همه‌جانبه در ساختار کشاورزی، مدیریت و بهره‌برداری مطلوب از منابع و امکانات، سازماندهی و هدایت سنجیده فعالیت‌ها در چارچوب برنامه‌ریزی علمی و منطقی امکان‌پذیر خواهد بود. باتوجه به صحبت‌های استاندار خراسان رضوی، سیاست دولت یازدهم توسعه متوازن و توجه به نقاط کم‌برخوردار است که این امر مهم باید با جدیت دنبال شود. همچنین در استان خراسان رضوی محصولات ارزشمندی تولید می‌شود که باید به آن‌ها توجه کرد و محصولات هر شهرستان را با هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی صحیح و ورود بخش خصوصی در سطح کشور عرضه کرد تا پتانسیل‌های استان راه اشتباهی را طی نکند چرا که با ایجاد صنایع تبدیلی و فن‌آوری محصولات کشاورزی علاوه برایجاد اشتغال و ارزش افزوده، می‌توان به تحقق مهاجرت معکوس روستاییان دست یافت. از جمله اقداماتی که باید در این حوزه انجام داد، می‌توان به افزایش عملکرد تولیدات زراعی و باغی در واحد سطح، بکارگیری بذور مقاوم به خشکی و کم‌آبی، اجرای طرح الگوی کشت متناسب با وضعیت خاک و آب اشاره کرد.

امید است با هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی صحیح مشکلات حل شود و ظرفیت‌های بالقوه استان خراسان رضوی به فعلیت برسد تا در استان شاهد پیشرفت قابل‌مشاهده‌ای باشیم.