هیاهوی تحریک تقاضا

۲۵ آبان ۱۳۹۴ کد خبر : 1162
حسین متین‌راد* برای اقتصادی که دارای رکود تاریخی عمیقی است شاید فقط کاهش نرخ‌بهره و کاهش دریافت مالیات، مهم‎ترین روشی است که با حرکات بطئی به سمت رونق حرکت کند.

تحریک و تشویق تقاضا و ترغیب به مصرف شاید یکی از ابزارهای اولیه و مُسکن برای شتاب چرخه تولید و مصرف است اما در این بحران رکود شاید نسخه علمی کاهش نرخ بهره به علاوه کاهش اخذ مالیات باشد و حتی به‌گونه‎ای عودت بخشی از مالیات با هدف ترغیب و تشویق مصرف و تسریع چرخه مصرف- تولید کارسازی است اما همیشه بیماری مشابه، نسخه مشابه ندارد و شاید سایر زمینه‌ها در این بیمار باعث تشدید بیماری اولیه هم بشود لذا محدودیت‎هایی برای کاربرد این فرمول در این اقتصاد وجود دارد که باعث تشدید بیماری هم می‎شود اما کنترل شده و محدود باید مورداستفاده قرار گیرد، برای مثال محدودیت‎هایی از قبیل:

  1. سوءاستفاده مؤسسات مالی اعتباری غیرمتشکل و غیرمجاز از کاهش نرخ بهره و جذب سپرده‎های مردم
  2. جذب سپرده‎ها در بازارهای موازی مانند طلا و ارز
  3. نبود درآمدی غیر از مالیات برای هزینه‎های دولتی
  4. تورم‎زا بودن بودجه نفتی

لذا طبیعتا تحریک تقاضا و تشویق به مصرف با تسهیلات و کارت اعتباری یکی از ابزارهای اقتصاد بازار و مدرن است و مطمئنا در کوتاه‎مدت مؤثر خواهد بود به شرط آنکه فقط برای خودرو نباشد و عموم کالاهای داخلی را شامل شود.

اساسا فروشگاه‏های زنجیره‎ای، کارت اعتباری یا ویترین‎های عرضه را بدون نقدینگی (کارت اعتباری) نمی‎توان تصور کرد و حالا خرید اینترنتی نیز بدون کارت اعتباری امکان‎پذیر نیست لذا ورود به چرخه مطلوبیت با کارت اعتباری روانشناسی مصرف خود را می‎طلبد. خرید قسطی از قدیم در بازار سنتی ایران روش‎های خود را داشته است و مهم‌‎ترین دلیل آن اعتماد متقابل بوده است. از طرفی دولت باید بین تعمیق رکود و کاهش تورم یا شروع رونق و اندکی تورم یکی را انتخاب کند که در این مقطع بهترین تصمیم همین فروش کالا با روش اعتباری است که رونق را به تدریج ایجاد خواهد کرد.

مردم برای خرید «مطلوبیت‏های تعریف شده شخصی» خود در مواقعی حاضر به تقبل هزینه‎های بیشتری (کارمزد) می‎شوند؛ خرید اعتباری بهترین ویژگی اقتصاد بازار در تحریک مصرف خانوار است.

منطقی است که اگر می‎خواهیم از مزایای کالایی در زندگی ظاهرا مدرن و در نهایت اخذ سریع‎تر مطلوبیت از مواهب زندگی غرب با توجه به تبلیغات 24 ساعته رسانه‎ها بهره ببریم، وجود ابزار (هایپرمارکت و کارت اعتباری) و هم تلاش بی‎وقفه 24 ساعته الزامی است.

تحریک تقاضا و ترغیب مصرف و در نهایت به‌گونه‎ای مصرف‎گرایی جزء لاینفک اقتصاد آزاد است.

هر ابزاری برای هر هدفی قابل استفاده نیست اما بپذیریم مصرف نوک پیکان تولید است و این چرخه ایجاد شغل می‎کند و ایجاد درآمد شروع رونق است؛ در همه اقتصادهای دنیا بدون این همه هیاهو و ابهام‎های ابتدایی این چرخه در حال انجام است؛ فلسفه تبلیغات، بازاریابی، ایجاد برند و ... هدایت نیازها به مصارف خاص است.

مطرح می‎شود که دولت با دخالت خود برای تسهیلات به نفع گروه خودرو ورود پیدا کرده است، در صورتی که هر نوع دخالتی که بتواند حداقل 50 رشته فعالیت و همراه تولید خودرو را در آن خوشه صنعتی راه‎اندازی کند، منطقی است.

اگر بخش مسکن نیز به تدریج با تسهیلات رونق بگیرد شاید حداقل 100 رشته فعالیت و تولید مرتبط با مصالح ساختمانی را در خوشه ساختمان فعال کند. بزرگ‎ترین اثربخشی این روش فقط برای تولید داخلی و آن محصولاتی است که حداقل 60 درصد ارزش افزوده داخلی داشته باشد.

تحریک تقاضا یک نیاز دائمی در چرخه اقتصاد است و با روش‎های مختلف در اقتصاد کشورهای مختلف درحال انجام است، لذا این سیاست در ایران به دلیل وضعیت خاص سیاسی، اقتصادی با این جنجال و هیاهو انجام می‌گیرد اگر نه با روشن کردن تلویزیون یا ورق زدن روزنامه و عرضه امکانات سایرین، دائما تحریک تقاضا در جریان است.

« منبع خبری : دنیای اقتصاد » آخرین ویرایش : ۲۵ آبان ۱۳۹۴, ۱۰:۴۶


نظر سنجی دنیای اقتصاد

اخبار تصویری

پیشخوان خبر

یادداشت ها