غفلت از محصولی استراتژیک

زرشک درختچه‌ای تیغدار به طول یک تا پنج متر بوده و چوب آن به رنگ قرمز، قهوه‌ای یا زرد است. برگ‌های آن بیضی شکل با دندانه‌های اره‌ای و میوه اش قرمز رنگ بیضی شکل و ترش مزه ‌است. انتهای بهار و ابتدای تابستان فصل شکوفه دادن بوته زرشک است و غنچه‌های زرد رنگ زرشک در فصل پاییز رنگ قرمز گیلاسی به خود می‌گیرد. زرشک دارای خواص بسیاری است و ریشه، پوست، برگ، ساقه و میوه آن قابل استفاده است.

ایران بزرگترین تولیدکننده زرشک در جهان و خراسان جنوبی پرچم‌دار تولید این محصول در کشور است و بیش از 85 درصد این محصول در شهرستان قاینات تولید می‌شود. اما خام‌فروشی زرشک یکی از مهم‌ترین مشکلات موجود در صنعت تولید و صادرات این محصول است،‌ در حال حاضر عرضه زرشک در استان‌های مختلف به‌طور سنتی و خام‌فروشی صورت می‌گیرد. کارشناسان  براین باورندکه که اگر هم صادراتی صورت می گیرد به صورت فله‌ای و غیراستاندارد است و هم‌اکنون ایران نتوانسته بازار جهانی در این محصول را به دست گیرد و از طرفی کشاورزان این محصول به علت‌های مختلف بی‌انگیزه شده‌اند.

زرشک بی‌دانه یکی از محصولات بومی و انحصاری کشورمان است که از این محصول و فرآورده‌های آن می‌توان در درمان برخی بیماری‌ها از جمله اختلالات و بیماری‌های کبدی استفاده کرد. زندگی امروزی در شهرهای بزرگ بیشتر افراد را در معرض خطر ابتلا به اختلالات کبدی ناشی از آلودگی هوا، مصرف مواد غذایی فرآوری شده حاوی ‌مواد نگهدارنده و استفاده از محصولات کشاورزی و دامی دارای باقیمانده سموم و ترکیبات شیمیایی قرار داده است. گسترش ابتلا به بیماری‌ها و اختلالات کبدی در سال‌های اخیر، ضرورت توجه بیشتر به گیاهان بومی مفید و موثر در پیشگیری و درمان این بیماری‌ها را دو چندان کرده است و تحقیقات نشان داده‌اند عصاره میوه زرشک، اثرات محافظتی بر آسیب‌های کبدی ناشی از دیابت دارد.

با این همه، زرشک محصولی مغفول مانده در دنیاست که هنوز نتوانسته بازارهای جهانی را در اختیار بگیرد و یا سهم قابل توجهی از میزان صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص دهد، هر چند بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این محصول می‌تواند هم‌پای بسیاری از محصولات کشاورزی دیگر، بازارهای خوبی برای خود پیدا کرده و ارزآوری مطلوبی برای کشور داشته باشد. برای تحقق این امر لازم است مسئولان دولتی با همکاری بخش خصوصی که همواره در زمینه صادرات محصولات مختلف پیشگام بوده‌اند، برای معرفی و شناساندن هر چه بیشتر زرشک به عنوان محصول انحصاری ایران به جهانیان تلاش کرده و غفلت سال‌های اخیر را به نوعی جبران کنند.

تولید 98 درصد زرشک دنیا در خراسان جنوبی

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان جنوبی به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: خراسان جنوبی با تولید سالانه بیش از 18 هزار تن زرشک بی‌دانه بزرگترین تولیدکننده این محصول در دنیاست و بیش از 98 درصد زرشک دنیا را تامین می‌کند. زرشک هم مانند زعفران یک داروست و خاصیت‌های دارویی آن کمتر از زعفران نیست اما با وجود این توانمندی و مزیت نسبی در تولید، در معرفی محصول کوتاهی کرده‌ایم و نتوانسته‌ایم آن را به درستی در دنیا معرفی کنیم و به همین دلیل این محصول سهم چندانی در سبد کالاهای غیرنفتی کشور ندارد.

محسن احتشام خاطرنشان می‌کند: اتاق بازرگانی خراسان جنوبی در پنج سال گذشته با همکاری سازمان توسعه تجارت و سازما‌ن‌های مربوطه، برنامه استراتژیک بازار و بازاریابی برای این محصول را تدوین کرده و راه‌اندازی وبسایت تخصصی زرشک، تهیه فیلمی برای معرفی این محصول در کنار تدوین کاتالوگ‌هایی به زبان انگلیسی و نیز حضور شرکت‌های تخصصی صادراتی استان در سال‌های اخیر در نمایشگاه‌های بین‌المللی بزرگ دنیا در فرانسه و آلمان و صرف هزینه‌های زیادی برای معرفی محصول اقداماتی بوده که در راستای شناساندن زرشک ایران به دنیا انجام داده‌ایم و خوشبختانه توانسته‌ایم به طور نسبی این محصول را در دنیا معرفی کرده و بازاری برای آن ایجاد کنیم به نحوی که در این چندساله صادرات زرشک رشد یافته و سالانه حدود500 تن صادرات این محصول انجام می‌شود اما این مقدار نسبت به تولید 18 هزار تن زرشک بسیار ناچیز است.

احتشام با تاکید بر اینکه باید در زمینه تبلیغ و معرفی محصول و نیز در مرحله فراوری و بسته‌بندی سرمایه‌گذاری وتلاش‌های بیشتری داشته باشیم، می‌افزاید: لازمه اینکار، تعامل و همکاری بخش خصوصی با بخش دولتی است که در این زمینه بخش خصوصی تلاش‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خوبی داشته، در بحث فراوری و کنسانتره زرشک واحدهایی در خراسان جنوبی ایجاد شده اما لازم است این صنعت حمایت شود و در صورت حمایت ظرف پنج سال آینده، بازار این محصول را در جهان توسعه خواهیم داد.

لزوم تدوین طرح جامع زرشک

رئیس انجمن تولیدکنندگان زعفران، زرشک، انار و گیاهان دارویی خراسان جنوبی با اشاره به اهمیت کمک به تولید محصولات متنوع از زرشک، اظهار می‌کند: شرکت‌های صادراتی ما در خراسان جنوبی برای اولین بار کارهای بزرگی را در معرفی و متنوع‌سازی این محصولات انجام داده‌اند اما این کافی نیست و باید برای زرشک هم طرح جامعی مانند طرح جامع زعفران تدوین شود که مراحل تولید، فراوری، بسته‌بندی و صادرات را دربرگیرد تا بتوانیم در تمام بخش‌ها برمبنای استراتژی‌های تدوین شده حرکت کنیم. وی ادامه می‌دهد: این‌کار کمک بزرگی به کشاورزان ما خواهد کرد چون تولید دیگر محصولات در این استان با توجه به کم‌آبی‌ها توجیه اقتصادی ندارد و باید از این محصول حمایت کنیم و به توسعه آن کمک کنیم. در این زمینه خوشبختانه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری وارد شده و امیدواریم با کمک‌های خوبی که انجام می‌دهد بتوانیم زرشک را در بازارهای جهانی هر چه بهتر معرفی کنیم.

احتشام در پاسخ به این سوال که بازارهای جهانی زرشک در حال حاضر کدام کشورها هستند، می‌گوید: بیشتر صادرات ما به کشورهای اروپایی و کانادا انجام می‌شود و در صورت لغو تحریم‌ها امیدواریم بتوانیم به امریکا و دیگر کشورهایی که می‌تواند بازار هدف این محصول باشد صادرات داشته باشیم. کشورهای آسیای میانه و شرق آسیا نیز می‌تواند یکی از بازارهای هدف ما باشد چون آنتی‌اکسیدان بالای موجود در زرشک می‌تواند بسیار مورد پسند و مصرف این کشورها باشد.

رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی عنوان می‌کند: در بحث فراوری زرشک در حال حاضر بزرگترین کارخانه کنسانتره زرشک را در قاین داریم اما این محصول چندان در دنیا شناخته شده نیست که بتوانیم فراورده‌های آن را صادر کنیم و این درحالیست که زرشک هم باید مانند انار در دنیا معرفی شود. وی تصریح می‌کند: متاسفانه تسهیلات ویژه‌ای برای صادرکنندگان زرشک وجود ندارد، ما خواهان تسهیلات ویژه باسود پایین هستیم، صادرکنندگان نمی‌توانند با سود 20 درصدی تسهیلات، بازاری برای این محصول ایجاد کنند و لازم است تسهیلاتی با سود کمتر از 10 درصد به این محصول تعلق گیرد.

توان صادرات 5000 تن زرشک را داریم

احتشام با اعتقاد بر اینکه ارزآوری زرشک می‌تواند با معرفی کردن و یافتن جایگاهی مناسب در دنیا بسیار مطلوب باشد، تصریح می‌کند: این محصول می‌تواند در هر کیلوگرم 20 دلار ارزآوری داشته باشد که میزان ارزآوری نسبت به تولیدات آن زیاد است و رقم بالایی می‌شود. بخش عمده‌ای از تولیدات زرشک در حال حاضر در داخل کشور مصرف می‌شود و در صورت حل موانع صادراتی می‌توانیم بیش از 5000 تن از 18 هزار تن را به دیگر کشورها صادر کنیم و این محصول قابلیت آن را دارد. البته می‌توانیم زرشک را به فراورده‌های مختلف تبدیل کنیم و صادرات نباید فقط به طور خام‌فروشی باشد. تولید شکلات زرشک به دلیل اینکه خود این محصول ترش است و با مخلوط کردن آن با شیرینی می‌توانیم طعم خوبی بگیریم، آبمیوه و کنسانتره زرشک و انواع سس‌هایی که می‌توان از زرشک تولید کرد از جمله فراروده‌های این محصول به شمار می‌رود. تاکنون کارهای تخصصی در این زمینه انجام نشده اما شرکت‌های دانش‌بنیان طرح‌های خوبی دارند که در صورت حمایت می‌تواند عملیاتی و اجرایی شود.

رئیس انجمن تولیدکنندگان زعفران، زرشک، انار و گیاهان دارویی خراسان جنوبی یادآور می‌شود: اگر زرشک در دنیا معرفی شود و تقاضای جهانی برای آن ایجاد شود، تولید برای کشاورزان ما اقتصادی و مقرون به صرفه می‌شود چون قیمت کنونی زرشک مطلوب نیست؛ در حال حاضر هر کیلوگرم زرشک خشک حدود 20 تا 25 هزار تومان خرید و فروش می‌شودو این درحالیست که قیمت زرشک باید هم‌پای پسته باشد.

اهمیت تبلیغات و معرفی زرشک ایران به دنیا

احتشام درباره عوامل اثرگذار در کیفیت زرشک اظهار می‌کند: زرشک محصولی ارگانیک است و لازمه این ارگانیک بودن تولید به شرط مراقبت و عدم استفاده از سم و کود و حشره‌کش در مزرعه است، این از مزیت‌های این محصول است اما در بحث فراوری و خشک‌کردن متاسفانه سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی انجام نشده و کار به طور سنتی انجام می‌شود و آلودگی‌های زیادی در این سیستم وجود دارد که باید اصلاح شود. این نوع خشک‌کردن به طور سنتی در هوای آزاد در کیفیت محصول بسیار اثرگذار است و این درحالیست که ما برای صادرات تابع رعایت استانداردهای بین‌المللی هستیم. وی ادامه می‌دهد: در بحث کیفیت باید روش‌های سنتی را به روش‌های صنعتی تبدیل کرده و فرایندها را تغییر دهیم، روش‌های سنتی باید عوض شود و با تجزیه و تحلیل در روش‌ها و سیستم‌ها طرح ارتقاء کیفیت محصول باید اجرا شود.

رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی اضافه می‌کند: انجمن زعفران و زرشک، اتاق بازرگانی و تشکل‌های خصوصی خراسان جنوبی در چند سال اخیر اقدامات خوبی در زمینه آموزش به کشاورزان برای رعایت نکات بهداشتی و دور شدن از روش‌های سنتی انجام داده‌اند. همایش ملی زرشک و عناب نیز در سال 91 برگزار شد و تجزیه و تحلیل نقاط ضعف و قوت روش‌های فراوری این محصول مورد بررسی قرار گرفت و در نظر داریم سال آینده همایش بزرگی در این زمینه در شهرستان قاین برگزار کنیم.

احتشام با بیان اینکه زرشک محصولی استراتژیک است و باید مثل زعفران به آن بها بدهیم، تصریح می‌کند: این محصول در دنیا ناشناخته است و باید برای معرفی کردن آن به جهان هزینه کرده و روی تبلیغات کار کنیم. وی با اشاره به اینکه بخش مهمی از صادرات زرشک به صورت مسافرتی و کادویی است، می‌گوید: مشهد با توجه به اینکه سالانه پذیرای حجم زیادی از مسافران و زائران است، بازار بزرگی برای فروش و عرضه زرشک به شمار می‌رود و در این زمینه از ظرفیت‌های خوبی استفاده می‌شود.

لزوم معرفی خواص دارویی زرشک

رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان رضوی نیز درباره دلایل مغفول ماندن محصول زرشک در دنیا، می‌گوید: در مقایسه زرشک با زعفران می‌توان گفت زعفران محصولی است که در حال حاضر نام ادویه هزاره سوم را بر آن گذاشته‌اند و خواص دارویی بسیاری دارد، بخشی از انحصار تولید این محصول مربوط به ایران است و با ارزآوری و اشتغال‌زایی بالایی که به همراه دارد در وضعیت اقتصادی مردم منطقه اثرگذار است اما در مورد زرشک با وجود اینکه این محصول هم خواص دارویی داشته، کار زیادی انجام نشده است و لازم است خواص این محصول معرفی شود.

غلامرضا میری می‌افزاید: در سال‌های اخیر تولید زرشک در ایران افزایش یافته است، تا چند سال پیش  برای مصرف داخل هم با کمبود این محصول مواجه بودیم اما امروز می‌بینیم که کمبودها با افزایش تولید برطرف شده است. توریست‌ها و بازرگانانی که به ایران سفر داشته‌اند و یا تجار ایرانی که به دیگر کشورها سفر کرده‌اند، این محصول را با خود به خارج از کشور برده و با استقبال مواجه شده‌اند.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان رضوی خاطرنشان می‌کند: زرشک پتانسیل خوبی برای صادرات به دیگر کشورها و ارزآوری دارد و اگر حمایت مطلوبی از تولید و صادرات این محصول انجام شود، در آینده می‌تواند جایگاه خوبی در میان کالاهای صادراتی ایران داشته باشد.

تولید زرشک در 15 هزار هکتار از اراضی خراسان جنوبی

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی می‌گوید: هم‌اکنون 15 هزار هکتار از اراضی کشاورزی این استان سطح زیر کشت زرشک هستند، در سال گذشته میزان تولیدات این محصول در خراسان جنوبی 15 هزار تن بود و امسال براساس پیش‌بینی‌ها این مقدار به حدود 16 هزار و 500 تن خواهد رسید، متوسط عملکرد به طور میانگین بین یک تن و 200 تا یک تن و 500 کیلوگرم زرشک خشک در هر هکتار است و امسال هنوز آمار دقیقی در مورد میزان برداشت زرشک از شهرستان‌ها به دست ما نرسیده است.

عبدالرضا رضایی از شهرستان‌های قاین، زیرکوه، درمیان، بیرجند، سربیشه و بیرجند به عنوان شهرستان‌هایی که عمده‌ترین میزان تولید زرشک استان را دارند، نام برده و می‌افزاید: 98 درصد تولید زرشک کشور از نظر سطح و میزان تولید در خراسان جنوبی انجام می‌شود که البته می‌توان گفت ما تولیدکننده 98 درصد زرشک بی‌دانه دنیا هم هستیم زیرا انحصار تولید زرشک بی‌دانه مربوط به ایران است. زرشک دانه‌دار هم اگر در دنیا وجود دارد بیشتر در عرصه‌های طبیعی است و در باغات کشاورزی تولید نمی‌شود.

رضایی می‌افزاید: زرشک دانه‌دار مصرف خوراکی و دارویی دارد اما نمی‌تواند مصارف زرشک بی‌دانه را داشته باشد و مصرف‌کنندگان هم به دنبال این نوع زرشک هستند. دیگر کشورها مثل افغانستان که روی کشت زعفران تمرکز کرده‌اند هنوز توجهی به زرشک نداشته و رقابتی در تولید این محصول ایجاد نشده است که شاید دلیل این امر عدم شناخت کافی نسبت به زرشک و یا شرایط تولید آن است، زعفران در گذشته در برخی از کشورها تولید می‌شده و شناخت و تنوع مصرف آن هم بیشتر است به همین دلیل تمایل برای توسعه این محصول در کشورهای دیگر بیشتر از زرشک است.

ظرفیت ایجاد واحدهای فراوری محصول وجود دارد

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی یادآور می‌شود: زرشک ما منحصر به فرد است و مشابه آن در دیگر نقاط دنیا وجود ندارد و شاید همین امر یکی از دلایل ناشناخته ماندن این محصول است.

رضایی درباره نحوه فراوری زرشک نیز می‌گوید: در حال حاضر تعدادی کارخانه فراوری برای کنسانتره و نیز برای تهیه فراورده‌هایی مثل آب زرشک، شربت و مربای زرشک در خراسان جنوبی در حال فعالیتند اما هنوز ظرفیت زیادی برای ایجاد واحدهای جدیدتر با تکنولوژی پیشرفته‌تر وجود دارد و یکی از خواسته‌های ما هم گسترده‌تر شدن بحث فراوری است چون ارزش افزوده‌ای که با فراوری ایجاد می‌شود قطعا با خام‌فروشی به دست نمی‌آید.

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی ادامه می‌دهد: معمولا زرشکی که خشک شده و در بازار عرضه می‌شود در بسته‌بندی‌های مختلف و یا به طور فله‌ای عرضه می‌شود و عمده عرضه هم به صورت فله‌ای است. کیفیت زرشک بسیار مهم است و فرهنگ تولید این محصول در استان ما به گونه‌ای است که حداکثر از کودهای غیرشیمیایی استفاده می‌شود و از سموم هم به طور حداقلی و به عنوان راهکار آخر و در صورت اجبار استفاده می‌شود. ما ادعای سالم بودن و ارگانیک بودن این محصول را داریم البته تایید ارگانیک بودن آن پروسه‌ای طولانی دارد اما بر سلامت محصول تاکید داریم و معتقدیم به همین دلیل باید روی زرشک سرمایه‌گذاری ویژه ای صورت بگیرد.

رضایی می‌گوید: چیدن زرشک بیشتر به صورت شاخه‌ای انجام می‌شود و کسانی که دارای سالن و بارگاه بهداشتی برای حفاظت از محصول در برابر موارد جوی و خشک‌کردن آن هستند، محصولاتشان از نظر ظاهری و بازارپسندی مطلوب‌تر و باکیفیت‌تر است. لازم است بارگاه‌‍های بهداشتی برای خشک‌کردن زرشک توسعه یابند و همه کشاورزان از این سالن‌ها استفاده کنند تا محصول با همان کیفیتی که تولید می‌شود، خشک شده و ضایعات آن به حداقل برسد و با کیفیت مطلوب به دست مردم و مصرف‌کنندگان برسد.

تنها 15 درصد تولیدات به صورت بهداشتی خشک می‌شود

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی می‌افزاید: بارگاه‌های بهداشتی موجود در سطح استان در حال حاضر حدود 15 درصد زرشک‌های تولیدی را پوشش می‌دهند و مابقی محصولات در فضای باز خشک می‌شود و بارندگی و آلودگی‌های محیطی و جوی در کیفیت آنها اثرگذار است و قیمت محصول را کاهش می‌دهد. اگر تسهیلات درازمدت با بهره کم با توجه به توان کشاورزان برای این موضوع اختصاص یابد، آنها به دنبال ایجاد بارگاه بهداشتی می‌روند و ما هم پیگیر این موضوع از وزارت جهاد کشاورزی هستیم.

رضایی درباره نحوه قیمت‌گذاری زرشک نیز اظهار می‌کند: هر ساله براساس قیمت تمام شده محصول و نیز محاسبه سود کشاورز، قیمت پایه‌ای برای محصول در نظر می‌گیریم تا دلال‌ها سوء‌استفاده نکنند و خرید توافقی از سوی تعاونی‌ها انجام می‌شود. جهاد کشاورزی قیمت‌ها را با توجه به شرایط بازار به طور مقطعی اعلام می‌کند و امسال با توجه به اینکه وضعیت بازار از نظر قیمتی مناسب بوده و ثبات لازم را دارد، در این زمینه ورود پیدا نکرده‌ایم.

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی درباره آثار کم‌آبی بر کیفیت زرشک، می‌گوید: به طور قطع پتانسیل اصلی تولید ما با کم‌آبی کمابی کاهش می‌یابد ولی با توجه به اینکه سطح زیر کشت توسعه یافته از نظر تولید مشکلی نداشته‌ایم، کم‌آبی بر میزان و کیفیت محصول تاثیر دارد اما با کارهای جانبی سعی کرده‌ایم آن را جبران کنیم.

صادرات 400 تن زرشک قاینات در سال گذشته

مدیر باغبانی جهاد کشاورزی شهرستان قاینات به عنوان شهرستانی که عمده‌ترین محصول زرشک دنیا را تولید می‌کند، می‌گوید: شهرستان قاینات با 3962 هکتار سطح زیر کشت زرشک، بیشترین میزان تولید این محصول در خراسان جنوبی، کشور و دنیا را دارد و تولید سالانه زرشک تازه در این شهرستان 16 هزار تن و تولید زرشک خشک 3937 تن است.

رضا بهروان می‌افزاید: در سال گذشته میزان تولید زرشک ما 15 هزار تن بود و امسال چند درصد افزایش عملکرد داشته‌ایم که دلیل این امر میزان بارندگی در بهار و قرار داشتن در سال پرباری زرشک است. وی اظهار می‌کند: در سال گذشته بیش از 400 تن زرشک از شهرستان قاینات به کشورهای اروپایی از جمله آلمان، فرانسه و کشورهای حوزه خلیج فارس صادر شد و در سال‌جاری هم تاکنون 20 تن صادرات این محصول انجام شده و ادامه دارد.

بهروان با بیان اینکه در بحث صادرات زرشک در سال‌جاری با مشکلاتی مواجه شده‌ایم، تصریح می‌کند: هر کیلوگرم زرشک تازه در سال گذشته به قیمت 2000 تومان به فروش می‌رفت و امسال قیمت به 4000 تومان رسیده است و کشورهای اروپایی این نرخ را نپذیرفته‌اند و به همین دلیل برخی قراردادهای صادراتی لغو شده است.

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی شهرستان قاینات از دلال‌بازی و افزایش تقاضای بازار به عنوان دلایل اصلی افزایش قیمت زرشک نام برده و می‌گوید: دلال‌ها در هنگام خرید از کشاورزان این محصول را به قیمتی پایین خریداری کرده اما با قیمتی گران‌تر به شرکت‌های بسته‌بندی و صادرکننده می‌فروشند، این درحالیست که افزایش قیمت بین دو تا پنج درصد برای دیگر کشورها قابل قبول است و آنها این افزایش قیمت 90 درصدی را نمی‌پذیرند.

اختصاص 8 میلیارد ریال تسهیلات برای زرشک‌کاران قاین

بهروان درباره حمایت‌های صورت گرفته از باغداران زرشک در قاینات، عنوان می‌کند: امسال از طریق صندوق توسعه ملی هشت میلیارد ریال تسهیلات سرمایه در گردش با سود 10 درصد و به صورت یک‌ساله به 227 باغدار زرشک تعلق گرفت. وی درباره باغات زرشک بیمه شده این شهرستان نیز اظهار می‌کند: در سال گذشته 1100 هکتار از باغات زرشک قاینات بیمه شد و امسال هم تاکنون 20 هکتار از اراضی زیر پوشش بیمه قرار گرفته‌اند و تا دی ماه این موضوع ادامه دارد.

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی قاینات در معرفی زرشک مرغوب و باکیفیت، اظهار می‌کند: زرشک مرغوب باید به رنگ قرمز یاقوتی و آب‌دار باشد و مزه آن نباید خیلی ترش باشد زیرا مزه ملس زرشک بیشتر مورد پسند است و هر چه زرشک قرمزتر، آب‌دارتر و دانه‌های آن درشت‌تر باشد، از مرغوبیت بیشتری برخوردار است و قیمت بالاتری دارد.

بهروان یادآور می‌شود: اگر زرشک تازه در حالت عادی و در فضای باز خشک شود، به دلیل چروک‌شدن دانه‌هایش کیفیتی معمولی داشته و ارزان‌تر است اما اگر خشک‌کردن محصول در بارگاه‌های بهداشتی صورت بگیرد حالت پفکی پیدا کرده و مصرف‌کنندگان و به ویژه کشورهای هدف این محصول را بهتر خریداری می‌کنند و هم‌اکنون بیش از 500 بارگاه بهداشتی برای خشک‌کردن زرشک در قاینات در حال فعالیت است.

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی قاینات درباره دلایل عدم بازاریابی مناسب برای زرشک و عقب ماندن این محصول از زعفران در بازارهای جهانی می‌گوید: زرشک محصولی ناشناخته است و از طرفی قدرت ایران برای انجام تبلیغات در سطح جهانی پایین است به همین دلیل این محصول نتوانسته بازار مطلوب خود را در دنیا پیدا کند. یکی از دلایل معروف شدن زعفران این است که اسپانیا نیز به تولید آن می‌پردازد و با توجه به اینکه قدرت تبلیغاتی این کشور بسیار بیشتر از ایران است، زعفران در جهان شناخته شده است.

بهروان با تاکید بر لزوم توجه هر چه بیشتر به زرشک و ابعاد اقتصادی آن تصریح می‌کند: هم‌اکنون بیش از 35 هزار خانوار در خراسان جنوبی از طریق این محصول امرار معاش می‌کنند و این یعنی 35 هزار فرصت شغلی مرتبط با زرشک در این استان وجود دارد که بیشترین سهم مربوط به شهرستان‌های قاینات و درمیان است و اقتصاد این شهرها تا حد زیادی به زرشک وابسته است.

لزوم ایجاد صنایع تکمیلی برای زرشک

معاون اجرایی شرکت سحرخیز به عنوان یکی از شرکت‌های فعال در امر بسته‌بندی و فروش زرشک نیز می‌گوید: متاسفانه در بحث فراوری زرشک در کشور ضعف‌هایی وجود دارد و مصرف این محصول بیشتر به صورت خام است و لازم است روی این محصول کار بیشتری صورت بگیرد.

رضا بایسته می افزاید: در تولید زرشک یک کشاورزی سنتی داریم و بسته‌بندی‌های معمولی برای ارائه محصول صورت می‌گیرد و به طور کلی کار تولید، خشک‌کردن و بسته‌بندی این محصول به صورت سنتی انجام می‌شود و به همین دلیل صادرات آن هم گسترش نیافته است.

معاون اجرایی شرکت سحرخیز اظهار می‌کند: نوع برداشت، نوع خشک‌کردن و تحویل دادن به بازار کاملا به طور سنتی انجام می‌شود و تنها به صورت محدود اقداماتی برای صنعتی کردن آن صورت گرفته و فقط برخی از شرکت‌ها دستگاه تشخیص‌دهنده نوع زرشک برای جداسازی محصولات مرغوب را در اختیار دارند.

باسته با تاکید بر لزوم ایجاد صنایع تکمیلی برای فراوری زرشک، می‌گوید: این موضوع نیاز به تمرکز و کار بسیار دارد و ما در حال حاضر فشار کاری را بر روی نبات گذاشته‌ایم و دلیل این امر این است که تکنولوژی لازم برای تولید نبات با کیفیت را ایجاد کرده‌ایم.