در این گزارش به بررسی وضعیت فعالیت بانوان در اقتصاد خراسان رضوی میپردازیم؛ براساس آمارهای استانی در حال حاضر از مجموع دو میلیون و ٩٩٥ هزار نفر جمعیت زنان در خراسان رضوی، ١٢٠هزار نفر سرپرست خانوار هستند و سالانه سه درصد هم به جمعیت آنها افزوده میشود.
تعداد زنان شاغل در خراسان رضوی با کاهشی ٨/٠درصدی از 7237 نفر در سال ٩٢ به 7178 نفر در سال ٩٣ کاهش یافته، حال آنکه تعداد مردان شاغل در استان هم از ١٦هزار و ٣٠ نفر در سال ٩٢ به ١٦هزار و ٢٧٠ نفر در سال ٩٣ رسیده است که حکایت از رشدی ٥/ ١ درصدی دارد. تطابق نداشتن رشتههای تحصیلی زنان با نیازهای موجود در بازار کار، محدودیتهای موجود در جامعه و نداشتن مهارتهای تجربی و تخصصی در رشته تحصیلی را میتوان از جمله دلایل کاهش اشتغال زنان به شمار آورد.
از پتانسیل بالای بانوان استفاده نمیشود
رئیس کانون زنان بازرگان خراسان رضوی میگوید: در حوزه بازرگانی 12 درصد کارتهای استان مربوط به بانوان است اما بیشتر دارندگان این کارتها فعالیتهای خرد و کوچک را پیگیری میکنند و تعداد زنانی که در حوزه تولیدات صنعتی فعالیت میکنند، کم است و این درحالیست که قشر عظیمی از زنان فارغالتحصیل دانشگاهی در گذشته و حال در خراسان رضوی حضور دارند و این نشاندهنده پتانسیل بالای بانوان این استان است.
نسرین یوسفی عارفی با بیان اینکه در اکثر شرکتهای صنعتی استان زنان نقشهای مهمی دارند اما در حوزه مدیریت کلان کمتر فعالیت میکنند، میافزاید: با توجه به اینکه 50 درصد جمعیت استان را زنان تشکیل میدهند و در این زمینه نسبت به میانگین کشوری یک درصد بالاتر هستیم و تعداد زیادی از دختران ما فارغالتحصیل دانشگاههای معتبر هستند، نرخ مشارکت اقتصادی این قشر در استان ما مطلوب نیست و جای کار دارد.
یوسفی عارفی تصریح میکند: لازم است حداقل هدفگذاری 30 درصدی برای مشارکت اقتصادی بانوان در نظر بگیریم و زمینهها و بسترهای لازم برای این موضوع ایجاد شود. با توجه به اینکه تعداد فارغالتحصیلان خانم در رشتههای فنی و مهندسی بسیار بالاست و این افراد در دانشگاههای معتبر و سراسری تحصیل کردهاند و برای تحصیل آنها از منابع کشور صرف شده، اما نسبت حضور زنان در حوزههای کسبوکارهای فنی معدود است و دلیل این امر فراهم نبودن بسترهای لازم است، ما از پتانسیل بالقوه موجود استفاده نکردهایم و اگر از این ظرفیت به درستی استفاده شود، قطعا به عدد مطلوبی در نرخ مشاکرت بانوان در استان خواهیم رسید.
رئیس هیات مدیره کانون زنان بازرگان خراسان رضوی یادآور میشود: طبق تحقیق صندوق بینالمللی پول، اگر ایران بخواهد به رشد اقتصادی مصوب در برنامه ششم برسد، درآمد ناخالص ملی کشور باید 30 درصد افزایش یابد و برای تحقق این امر باید از توانمندی بانوان استفاده شود، در غیر اینصورت رسیدن به آن عدد چندان شدنی نیست.
لزوم توسعه نقش بانوان در لایههای مدیریتی
یوسفی عارفی میگوید: وقتی برنامهای کلان برای کشور طراحی میشود باید بسترهای آن برنامه فراهم شود اما متاسفانه بسیاری هنوز تفکر فعالیتهای زنانه را در خیاطی و گلدوزی و فعالیت زنانگی میبینند، نه در اینکه باید از فکر و تخصص آنها مانند مردان استفاده کرد. در این مدت ما خانمها تمرینات زیادی انجام دادهایم اما همیشه نقش دوم بودهایم و این نقشها باید توسعه یابد و تعداد زنان مدیر در استان افزایش یابد.
این بانوی فعال اقتصادی خاطرنشان میکند: توسعه نقش بانوان در لایههای مدیریتی باید از دولت شروع شود زیرا بخش بزرگی از اقتصاد ما اقتصاد دولتی است. سوال اینجاست که در حال حاضر چند درصد مدیران و اعضای هیات مدیره شرکتهای دولتی و نیمهدولتی را بانوان تشکیل میدهند و اگر توسعه نقشهای مدیرتی بانوان اتفاق بیافتد، تمرین خوبی برای بانوان ماست. بسیاری از زنان در دولت فعالیت دارند اما همیشه به عنوان نفرات دوم و سوم از آنها استفاده شده و این امر نشاندهنده لزوم آمادهسازی فضای دولتی برای حضور خانمهاست تا بسترهای لازم در بخش خصوصی نیز فراهم شود.
یوسفی عارفی بابیان اینکه چهار مشکل اساسی در حوزه زنان وجود دارد، اظهار میکند: این مشکلات شامل مسائل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و بیولوژیکی است که عمدهترین آنها در حوزه فرهنگی، اجتماعی است؛ هنوز سنتهای نادرستی درباره یک زن وجود دارد که از جمله آنها میتوان به تصور از شغل زنان اشاره کرد و اگر معضل کسبوکار خانمها حل نشود در آینده مشکلات بسیاری برای زنان ایجاد میکند.
رئیس هیات مدیره کانون زنان بازرگان خراسان رضوی میگوید: تعداد زنان سرپرست خانوار و دختران مجرد و نیز تعداد فارغالتحصیلان زن در حال افزایش است و چندین سال است که این قشر بیش از 60 درصد خروجی دانشگاهها را به خود اختصاص میدهند و این درحالی است که آنها در برخی از رشتهها ورود پیدا نکردهاند و این نشان میدهد که برای این قشر عظیم که میتوانند حرکت بزرگی انجام دهند باید برنامهریزی صورت بگیرد و دولت در این میان نقش مهمی دارد چون بخش مهمی از اقتصاد این کشور دولتی است.
یوسفی عارفی درباره اشتغال بانوان در مشاغلی با دستمزد کمتر، اظهار میکند: این موضوعی است که در دنیا هم وجود دارد و در اکثر کشورها هم به این شکل است. ما میتوانیم در آرمان و ایدهآل دستمزد را برابر بدانیم اما به نظر من وقتی یک زن فرایندی را شروع کند میتواند آن را به ایدهآل برساند و توسعه دهد، اگر همیشه خواستار حقوق برابر باشیم به همه اهداف نمیرسیم. موضوع مهمتر در این میان فراهمشدن بسترهاست، در دولت و ارگانهای مختلف مسئولیتهایی در حوزه زنان وجود دارد اما بسیاری از برنامهها هماهنگ نیست و لازم است انسجام در برنامهها با یک زمانبندی صورت بگیرد و در حوزه زنان مدیریت شود.
عدم خودباوری بانوان برای ورود به فضای کسبوکار
یکی از بانوان فعال بخش خصوصی نیز میگوید: در حالیکه 50 درصد جمعیت استان خراسان رضوی را بانوان تشکیل میدهند، میزان مشارکت اقتصادی و اجتماعی آنها حدود 14 درصد است که این رقم نشاندهنده شرایط حضور زنان در جامعه استان بوده و بدیهی است که فعالان اقتصادی زن بخش بسیار کوچکی از اقتصاد این استان را به خود اختصاص میدهند.
مریم اسلامی یادآور میشود: به طور مسلم پتانسیل بالقوه زیادی در بانوان استان وجود دارد اما بستر مناسب برای به فعلیت رساندن آن مهیا نیست و ضرورت دارد نگاه برنامهریزان در استان نسبت به اشتغال و کسبوکار بانوان اصلاح شود زیرا نیمی از جامعه که نقش مهمی در تربیت نسل آینده دارند دچار این آسیب شدهاند و آثار نامطلوب این رویکرد به خصوص در فضای اقتصادی و الگوی مصرف خانوادهها مشاهده میشود.
اسلامی تصریح میکند: مهمترین مانع حضور بانوان در اقتصاد خراسان رضوی، شرایط اجتماعی و فرهنگی حاکم بر محیط کسبوکار جامعه ماست که به منابع انسانی براساس توانمندیهایشان توجه ندارد و صرفا به دلیل اینکه مردان را نانآور خانواده میداند به نحو نامحسوسی موجب تبعیض و مانع حضور بانوان مستعد در فضای کسبوکار میشود. وی خاطرنشان میکند: ذکر این نکته هم لازم است که مجموعه این شرایط و روشهای تربیتی و آموزشی نیز موجب شکلگیری عدم خودباوری در بانوان ما برای جسارت و ورود به فضای کسبوکار میشود که این موضوع هم یکی دیگر از عوامل موثر عدم حضور فعال بانوان در فضای اقتصادی است.
نایب رئیس کانون زنان بازرگان خراسان رضوی اظهار میکند: تحصیل و کسب علم یکی از دلایل عدم توجه به نیاز بازار کار است، علاوه بر این برای دختران دانشجو و فارغالتحصیل دانشگاهی ما کمتر امکان کسب تجربه و کارآموزی در فضای واقعی بازار کار وجود دارد و به نظر میرسد که ضروری است با نگاه ویژهای نسبت به جذب دختران و بانوان فارغالتحصیل از دانشگاهها برنامهریزی کرده و مشوقهای مورد نیاز را طراحی کرد تا این مشکل در طول زمان به تدریج رفع شود.
لزوم تشویق زنان برای حضور در اقتصاد
اسلامی در پاسخ به این سوال که چرا بسیاری از زنان در جامعه ما به انجام کارها با دستمزد کمتر از مردان تن میدهند، میگوید: طبیعی است که در شرایط نامساوی به خصوص بانوانی که برای کمک به اقتصاد و خانواده نیازمند به کار و فعالیت اجتماعی هستند به دریافت دستمزد کمتر تن میدهند به خصوص اینکه درصد زیادی از بانوان شاغل در خراسان رضوی عملا به مشاغلی مانند منشیگری و دستیاری مردان مشغول هستند.
این فعال اقتصادی بخش خصوصی میافزاید: بسیاری از دختران فارغالتحصیل دانشگاهی ما این پستها را به خاطر نیاز و علاقه به فعالیت اجتماعی با شرایط بسیار سخت پذیرفتهاند و این شرایط موجب شده پتانسیل بسیار ارزشمند اجتماعی ما نتواند به جایگاه واقعی فعالیت اجتماعی و اقتصادی خود دسترسی پیدا کند و اکثر زنان و دختران شاغل تصور میکنند در جامعه حضور دارند و اثرگذاری خاصی را از نتیجه فعالیت خود انتظار ندارند که این نوع نگاه اثرات بسیار نامطلوبی را در خانواده و جامعه به جای میگذارد.
اسلامی تاکید میکند: لازم است مدیران و برنامهریزان استان به طور ویژه و با توجه به برنامه ششم توسعه و استراتژی توسعه استان، برنامه اجرایی قانون بهبود محیط کسبوکار را برای استان تدوین کنند و با نظارت دقیق و اصولی مشوقهای لازم را برای حضور بانوان به خصوص بانوان تحصیل کرده و متخصص در جایگاه خود اعم از مدیریتی یا کارشناسی طراحی کنند.
حضور ضعیف در اقتصاد استان
مدیرعامل شرکت قندهای رژیمی پرارین پارس نیز میگوید: من نگاه جنسیتی روی هیچ مسالهای ندارم و اینکه زنان در کارها دچار محدودیت هستند را نمیپذیرم و شاید در خیلی موارد به دلیل زن بودن، کارها برای ما تسریع داشته است و چون برای خودم محدودیتی قائل نمیشوم جامعه نمیتواند این محدودیت را به من تحمیل کند.
میترا افکاری تاکید میکند: در این میان نگاه فرد بسیار مهم است؛ اگر من به خاطر زن بودن جسارت لازم را نداشته باشم و به دنبال برخی از کارها مثل گرفتن وام و حرف زدن در سازمان صنعت نباشم، این موضوع به شخص خودم برمیگردد البته بخشی هم ممکن است به دلیل جدی نگرفتن افراد باشد که میتوان آن را با طرز رفتار خود عوض کرد.
افکاری با اعتقاد بر اینکه وضعیت حضور بانوان در اقتصاد خراسان رضوی بسیار ضعیف است، میافزاید: با وجود اینکه زنان متخصص زیادی در استان داریم اما تعداد فعالان اقتصادی بسیار کم است، از کودکی به ما آموزش دادهاند که به عنوان یک دختر باید در خانه بنشینیم و برای اصلاح این فرهنگ، ابتدا باید از خانوادهها شروع کرد و اعتماد بنفس مورد نظر را خانوادهها باید به دختران خود بدهند، وقتی در استقلال دادن به فرزند دختر و پسر هیچ تفاوتی قائل نشویم او هم عادت میکند که در جامعه جلو برود و به دلیل زن بودن از فعالیتهای مختلف دور نماند بنابراین اول باید نگاه پدر و مادرها عوض شود.
این بانوی فعال اقتصادی یادآور میشود: اینکه برخی از بانوان در مشاغل مختلف دستمزد کمی نسبت به مردان میگیرند به توانایی فردی آنها ربط دارد و باید خود را ثابت کنند و نشان دهند که فرقی با مردان ندارند. متاسفانه برخی از خانمها حاضرند کارهای راحتتر با حقوق کمتر را بپذیرند چون پس از آن کار دوم آنها در خانه شروع میشود و همسرشان در کار دوم به آنها کمکی نمیکند، به همین دلیل به دنبال کار راحتتر و مسئولیت کمتر با حقوق کمتر هستند.
مدیرعامل شرکت قندهای رژیمی پرارین پارس اظهار میکند: اگر تقسیم وظایف در خانه صورت بگیرد، خانمها کار بالاتری را در بیرون از منزل میپذیرند و این هم به موضوع فرهنگسازی و خانوادهها برمیگردد. قانون برای همه یکسان است اما باورهای مردم یکسان نیست به طور مثال وقتی به بانک مراجعه میکنیم برای دریافت وام پنج میلیارد تومانی متصدی بانک اول توانایی من را به عنوان یک زن میسنجد و این در حالیست که نسبت به یک مرد این حس را ندارد.
افکاری اضافه میکند: لازم است در ابتدا روی ذهن مادران و پدران کار شود تا دختران ما خودشان را باور کنند، در خانواده باید به پسرها هم آموزش دهیم که به توانایی زنان نگاه کنند و همه چیز را برابر بدانند تا در جامعه هم این دیدگاه را نسبت به دختران و بانوان داشته باشند.
ضرورت فرهنگسازی برای حضور بانوان در جامعه
مسئول بانوان موتلفه اسلامی در خراسان رضوی میگوید: به نظر من در تمام عرصهها علاوه بر سختیهایی که مردان بعضا برای زنان ایجاد میکنند و یا قوانین سختیهایی را برای آنها دارند، زنان نیز مکمل هم نمیشوند و به دنبال پر کردن خلاها و کار کردن راحت در کنار یکدیگر نیستند و این فقط مربوط به اقتصاد نیست.
فهیمه جعفریان با اشاره به اهمیت موضوع پاکدستی در فعالیتهای اقتصادی، اظهار میکند: اگر زنان در فعالیتهای اقتصادی ورود پیدا کنند خیلی از آقایان پاکدستترند و اصول و برنامهها را بسیار بهتر رعایت میکنند اما متاسفانه چون میترسند فعالیتهایشان تبعاتی به دنبال داشته باشد، کمتر ورود پیدا میکنند.
جعفریان میافزاید: در موضوع فعالیت کمرنگ بانوان در اقتصاد، بحث قوانین هم وجود دارد، قوانین دست و پاگیری برای زنان هست که آنها را مردان مینویسند و به گونهای تنظیم شده که زنان کمتر در عرصهها حوزه جولان دارند اما در این میان حس رقابت بین زنان هم که نمیتوانند آن را به خوبی مدیریت کنند، مانع فعالیت مطلوب آنها میشود.
مسئول بانوان موتلفه اسلامی در خراسان رضوی با بیان اینکه نمیتوان اشتغال بانوان را به طور صد درصدی مطلوب و یا نامطلوب دانست، تصریح میکند: با توجه به اینکه نیمی از جامعه ما را زنان تشکیل میدهند، باید در همه عرصهها نیز حضور داشته باشند و نمیتوان آنها را حذف کرد. بسیاری از بانوان تحصیلات دارند و برخی از رشتههای تحصیلی نیازمند حضور اجتماعی و فعالیت است. حضور زنان در اجتماع آنها را در برنامهریزی دقیقتر در زندگی یاری میکند به همین دلیل نمیتوان گفت اشتغال بانوان به خانواده ضربه میزند. اما برخی از خانمها پیش از اینکه از نظر تربیت خانوادگی، فرهنگ خانوادگی و... ظرفیتهایی را در خود ایجاد کنند، وارد عرصههای مختلف میشوند و به همین دلیل در انجام وظیفه دچار مشکل میشوند و لازم است ابتدا پیشنیازهای لازم در فرد ایجاد شود تا حضور او به رشد جامعه نیز کمک کند.
| چرا تنها کاندیدای اتاق مشهد رای نیاورد؟ |
|---|
| رونمایی از کلید دار جدید اتاق مشهد |
| ترمز تورم مسکن در مشهد |
| موانع بزرگ مبادلات مهندسی |
| فرصت رونق هتلهای مشهد |
پیام شما با موفقیت ارسال شد .