مسئول اتفاقات کنسولگری عربستان کیست؟

نمر باقرالنمر از روحانیان برجسته عربستانی بود که در پی اعتراضات شیعیان عربستان در سال ۲۰۱۲ بازداشت شد و در سال ۲۰۱۴ دادگاه جنایی عربستان سعودی به‌دلیل اقدام علیه امنیت ملی و محاربه، او را به اعدام با شمشیر و به صلیب کشیده‌شدن در انظار عمومی محکوم کرد و شیخ نمر در دوم ژانویه ۲۰۱۶ مصادف با 13 دی ماه سال‌جاری اعدام شد. اعدام وی سبب واکنش گسترده منفی در منطقه و سازمان‌های مستقل بین‌المللی شد.

اعدام این مجتهد شیعه واکنش منفی در ایران، عراق، فلسطین، حزب‌الله و دیگر گروه‌های شیعه لبنان، شیعیان بحرین، شیعیان عربستان، انصارالله یمن، شیعیان پاکستان، شیعیان هند، مردم ترکیه و برخی مقامات کشورهای فرانسه، آلمان، انگلیس، ایالات متحده آمریکا و نیز اتحادیه اروپا، نهادهای بین‌المللی مثل سازمان ملل و دیدبان حقوق بشر و عفو بین‌الملل که دادگاه را «نمایشی» و حکم را با اهداف سیاسی خواندند، در پی داشت.

موج اعتراضات در مشهد و تهران نسبت به اعدام شیخ نمر به حدی بود که تعدادی از معترضان به سفارت عربستان حمله کرده و آتش‌سوزی در سفارت عربستان در تهران و جنجال و آتش سوزی مقابل درب کنسولگری این کشور در مشهد موجب قطع رابطه حکومت سعودی با جمهوری اسلامی ایران شد، پس از این اتفاق و واکنش دولت عربستان و برخی دیگر از کشورهای عربی و وابسته به دولت سعودی، بسیاری از نهادهای حکومتی و نظامی ایران حمله به سفارت عربستان را محکوم کردند و این حمله را به افراد خود سر و حتی نفوذی‌های کشور عربستان نسبت دادند.

دو واکنش متفاوت از امام جمعه مشهد

در این میان امام جمعه مشهد نیز در دو سخنرانی واکنش‌های متفاوتی نسبت به وقایع رخ داده در مشهد نشان داد؛ آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی در نخستین واکنش، شب 16 دی ماه در مراسم گرامیداشت شيخ نمر که در محل مهدیه مشهد برگزار شد، شهادت مظلومانه شیخ نمر را بدون توجیه تلقی کرد و یادآور شد: حکم اعدام شیخ نمر در حالی صادر شد که تنها اظهار کرده بود حکومت آل سعود را قبول ندارد. او هیچ اقدام جنگی نیز انجام نداده بود. چرا اکنون که مردم در برابر این عمل واکنش نشان داده‌اند آنان را تندور، قانون‌شکن و افراطی می‌دانند و محکوم می‌کنند؟ از این مملکت می‌روند؟ بروند به جهنم. جامعه انقلابی ما چه نیازی به شما دارد؟ جز وزر و وبال و نکبت برای اسلام چیز دیگری نیستید. حضور دولت‌های عرب، مزدور و ناپاک اهانت به قرآن است. این دولت‌ها لکه ننگی بیش نیستند. بعد از اینکه ما در این مملکت انقلاب اسلامی را به پیروزی رساندیم و دولت ستم‌شاهی را ساقط کردیم و مزدوران شاه را با نکبت و ذلت از کشور بیرون راندیم، پس از همه این افتخارات برای ملت انقلابی این افتخار دیگری برای ماست که ذرات ناپاک، نجس و مزدور آمریکایی و اسرائیلی را از کشور بیرون کردیم. آن‌ها با این ملت نتوانستند زندگی کنند.

اما با گذشت دو روز، خطیب جمعه مشهد در خطبه های نماز جمعه روز 18 دی ماه با اشاره به حوادث مربوط به سفارت عربستان، تصریح کرد: از دیوار سفارت بالا رفتن و تجاوز به صورت فیزیکی به یک سفارت تجاوز به حوزه مسئولیت نظام است.

خشم انقلابی باید با بصیرت همراه باشد

به گزارش ایسنا، آیت‌الله علم‌الهدی با بیان اینکه مردم با بصیرت ما نباید در تمام حرکات و خشم‌های انقلابی به دشمن میدان دهند، گفت:  مردم نباید راه را برای شگرد شیطانی دشمن باز کنند. وی ادامه داد: حمله به سفارتخانه‌ای که در سایه امنیت این نظام قرار دارد، برخلاف مصالح این نظام و تشکیلات انقلابی است؛ خشم انقلابی باید با بصیرت ارایه شود. امیدواریم این مساله در کشور ما برای همیشه قطع شود.

امام جمعه مشهد با بیان اینکه درست است که این‌ها دشمن ما هستند، اما در خانه ما زندگی می‌کنند، اظهار کرد: در تمام منطقه کشور ما امن‌ترین کشور منطقه است. وی خطاب به سیاست‌مدارن و دولت‌مردان گفت: سیاست‌مدارن و دولت‌مردان ما باید بدانند در این کشور از روز اول انقلاب یک جوهره اجتماعی وجود داشته که جریان حزب‌اللهی و انقلابی است. سیاست‌مداران و مجلس ما باید در همه حرکات پاسخگوی احساسات این جوهره انقلابی باشند. این درست نیست که فقط در چارچوب ضوابط دیپلماسی برخورد شود و خشم مردم انقلابی در موضع‌گیری‌ها و این جوهره نادیده گرفته شود.

عضو مجلس خبرگان رهبری تاکید کرد: آیا پرتاب چهار تکه سنگ به شیشه سفارت زدن مهم است یا اینکه چهار بچه معصوم را جلوی چشم پدر و مادر جدا کنند و در گیت امنیتی دولتی به آن تجاوز کنند. چرا سیاست‌مداران ما در مقابل این حرکت دولت ناپاک و نجس سعودی برخورد نکردند.

علم‌الهدی افزود: تجاوز به این کودکان، کشتار 700 نفری حجاج منا و کشتن یک روحانی به جرم حرف زدن باعث می‌شود مردم به خشم آیند؛ اگر موضع‌گیری‌ها متناسب این ملت نباشد، خشم مردم طبیعی است. البته مردم ما باید بصیرت داشته باشند و با حفظ تمام موقعیت نظام خشم خود را نشان دهند.

پاسخی از استانداری نگرفتیم

اتفاقات رخ داده در سفارت عربستان در تهران موجب برکناری معاون امنیتی استاندار تهران شد، موضوعی که برخی از مسئولان از جمله قائم‌مقام وزیر کشور هم به آن اذعان داشتند. با توجه به حوادث رخ داده در مقابل کنسولگری عربستان در مشهد، برای جویاشدن مسئول کنترل این حوادث در خراسان رضوی به سراغ مسئولان استانداری رفتیم اما متاسفانه همچون بسیاری از موارد دیگر، با عدم پاسخگویی تلفن استاندار مواجه شدیم، این درحالیست که بسیاری از روزها شاهد مصاحبه‌های استانداران تهران و خراسان شمالی و جنوبی در روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها هستیم اما در خراسان رضوی انجام مصاحبه اختصاصی با استاندار بسیار سخت و دشوار و حتی ناممکن است.

برای انجام مصاحبه با معاون سیاسی استاندار هم به طور معمول باید پروسه‌ای طولانی را طی کرد، هر چند موفق به برقراری ارتباط با صادقی شدیم اما وی به دلیل مشغله بسیار و جلسات فراوانی که در پیش داشت، حاضر به انجام مصاحبه‌ای هر چند کوتاه و دو دقیقه‌ای با خبرنگار ما نشد. مه‌ولاتی، مدیرکل سیاسی استانداری نیز از پاسخگویی به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه مسئول اتفاقات رخ داده در مقابل کنسولگری عربستان در مشهد چه کسی است، سرباز زد و اعلام کرد که به دلیل مسائل انتخاباتی مشغله زیادی داشته و در این زمینه اظهار نظری نمی‌کند.

حمله به سفارت و کنسولگری، ورق را به نفع عربستان برگرداند

برای جویاشدن نظر کارشناسی و بررسی مسئولیت وقایع اتفاق افتاده در مشهد و تهران به سراغ معاون پیشین سیاسی و امنیتی خراسان بزرگ و معاون سیاسی و اجتماعی فعلی استانداری فارس رفتیم.

هادی پژوهش به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: حمله به سفارت عربستان در ایران، فضا و شرایطی که در نتیجه اعدام 47 نفر و در راس آنها شهید نمر در دنیا برای عربستان ایجاد شده بود، عوض کرد و به نوعی مثل فرشته نجاتی به داد عربستان رسید و ورق را برگرداند. اگر طول موجی در جهان اسلام و حتی غیر اسلام در سراسر دنیا ایجاد شد مبنی بر اینکه عربستان سعودی شهروندانش را به جرم‌های واهی اعدام می‌کند، با حرکتی که در مشهد و تهران افتاد، ورق به نفع عربستان برگشت به نحوی که تمامی سازمان‌ها و دولت‌ها اعلام نظر کرده و حرکت و رفتار تهران را محکوم کردند و گفتند مراکز دیپلماتیک در ایران مصون نیست.

این کارشناس مسائل سیاسی می‌افزاید: اتفاقاتی که در تهران و مشهد رخ داد، فضایی برای عربستان ایجاد کرد که بتواند در سایه آن، موضوع را ترمیم و بازسازی کند به گونه ای که امروز همچنان مدعی است که مراکز دیپلماتیک در ایران امنیت ندارد و به نظر من در داخل کشور هم در این زمینه کوتاهی‌هایی صورت گرفته چون بحث حفاظت از مراکز این‌چنینی کار سخت و شاقی نیست.

پژوهش خاطرنشان می‌کند: وقتی ما در عرصه بین‌المللی بسیاری از مسائل و مشکلات را حل کردیم و در موضوعات حفاظتی توان و قدرت بسیار بالایی داریم، در حفاظت از این دو محل کوتاهی شد و برکناری هر فرد و شخصی که در این زمینه کوتاهی کرده بسیار بجاست و حتی پیش از آن باید مسئولیت را خودشان می‌پذیرفتند و کنار می‌رفتند. وی تاکید می‌کند: بخشی از وظایف استانداری ایجاد نظم و امنیت است و معتقدم وزارت کشور و رده‌های پایینی آن مسئولیت برقراری نظم و امنیت را در استان‌ها و مراکز دیپلماتیک برعهده دارند.