گفت‌وگوی «دنیای اقتصاد» با یلدا عباسی؛

سازی که برای بقای موسیقی مقامی کوک می‌شود

۵ بهمن ۱۳۹۴ کد خبر : 1303
دنیای اقتصاد، احسان میرزاده، ضحی زردکانلو- یلدا عباسی در 11 آذرماه 1366 در شیروان متولد و در قوچان بزرگ شده و از سن 11 سالگی شروع به یادگیری دوتار کرده است...

از مجيد احمدي به‌عنوان اولین استادش نام مي‌برد و نزد اساتیدی چون، اباصلت راستگو، رمضان بردری و محمد یگانه سرمشق موسیقی گرفته و مراحل پاياني و تكميلي و پژوهشي خود را با استاد مجتبي قيطاقي به پايان رسانده است. او از مادرش خانم فاطمه اسماعیلیان که قبل از انقلاب با اسم مستعار گلچهره در رادیو و تلویزیون ایران مشغول به کار هنری بوده به عنوان اولین الگوی هنری خود نام می‌برد و می‌گوید اولین تجربه من در کار موسیقی در سن 4 سالگی بود که در نمایشنامه موزیکال خاله سوسکه به کارگردانی مادرم در قوچان اجرا شد در نقش خاله سوسکه آواز می‌خواندم. در ادامه گفت‌وگوی ما را با این هنرمند خراسانی می‌خوانید.

اولین آلبوم موسیقی خود را چه زمانی منتشر کردید؟

در سال 89 اولین آلبوم‌ام را به اسم کووات به معنی باد، با همخوانی مادرم و آقای محسن میرزازاده، تهیه کردیم. خوشبختانه این آلبوم با استقبال زیادی مواجه شد البته مجوز نداشت. ما آن زمان مشهد زندگی می‌کردیم و بعد از انتشار این آلبوم آموزش ردیف ایرانی را پیش استاد رضا شاکری آغاز کردم.

از تجربه كنسرت‌ها و فستيوال‌هاي خارج از كشور بگوييد؟

زمانی‌که موسیقی دستگاهی را شروع به یاد گرفتن کردم و مدتي برای آموزش صداسازی آواز ایرانی به تهران و نزد استاد حمیدرضا نوربخش می‌‌آمدم  با آقای پرواز همای آشنا شدم، ایشان برای تور اروپایی خود به من پیشنهاد کار دادند من با ایشان همکاری کردم و بعد از اینکه از این تور برگشتیم به همراه مادرم در چندين فستيوال در كشورهاي آلمان، سوئيس، تركيه و... به اجرای برنامه پرداختیم. در حال حاضر ساکن تهران هستم وگروهي دارم كه همگي خانم هستند و انشاا... مي‌خواهم براي بانوان سرزمينم بخوانم.

آیا تابه‌حال در جشنواره‌های موسیقی شرکت کرده‌اید؟

من معمولا در جشنواره‌ها شرکت نمی‌کنم ولی سال گذشته درجشنواره فرهنگ و هنر  اقوام ايران با اركستر فيلارمونيك كردستان به رهبري مهدي احمدي همكاري داشتم و قطعه لو را اجرا كرديم.

گفتید که در جشنواره‌ها شرکت نمی‌کنید، دلیلش چیست؟

در جشنواره‌ها مسائل رقابتی وجود دارد و حق و ناحقی که می‌شود برایم خوشایند نیست، دوست ندارم ساز زدن من راداوری کنند. (جمله‌اش را با شعری به پایان می‌برد):

 صيقل مى‌دهد روح خسته را مضرابى كه فرود مى‌آيد بر پيكره چوب خشكى از مانده درخت زردآلوى شيرين پاره و توت قَندَك. دوتار پيونددهنده تارهاى درونى آدمى‌ست با عالم هزارتار... چه زيبا هديه‌اى است از خداوند عاشقى‌ها و زيبايى‌ها براى من، با احساس دخترانه‌ام و بخشی‌هاى معترض به ناملايمت‌هاى روزگار در شمال خراسان از ديرباز تاكنون.

اخیرا مصاحبه‌ای هم با روزنامه شرق داشتید، درست است؟

زمانی‌که به سنندج رفتم هفته‌نامه‌ای به نام سیروان با من مصاحبه کرد و یک روز بعد از اینکه مصاحبه‌ام در هفته نامه سیروان منتشر شد روزنامه شرق هم  آن را چاپ کرد. 

درباره دو کاری از شما که موزیک ویدئو شده است، بگویید.

دو كار تصويري «لو» و «له ياره» كه هردو در رابطه با حوادث اخير و جنگ‌هاي ناگوار كوباني، شنگال و... بوده كه در اين دو ويدئو ازتصاوير مستند استفاده كردم و به تمامي دختران و زناني تقديم کردم كه با ايستادگي و مقاومتشان حماسه تكرارنشدني تاريخ شدند.

بعد از کووات از آلبوهای دیگری که منتشر کردید، بگویید.

آلبوم در حسرت ديدار را با همكاري، آهنگسازي و تنظيم پروازهماي و تهيه‌كنندگي مادرم در اروپا منتشر کردیم و دوآهنگ شاهسيار و له ياره را در اين آلبوم با تنظيم جديد آقاي هماي بازخوانی کردیم، شاهسيار به معناي شَهسوار است.

فکر می‌کنم بیشتر با این آهنگ مشهور شدید؟

بله این آهنگ و لیاره.

با روی کار آمدن دولت آقای روحانی و تغییراتی که در وزارت ارشاد اعمال شده، فکر می‌کنید دستتان برای انجام کارهای هنری بازتر شده یا نه؟

زماني‌كه شهرستان زندگي مي‌كردم زياد در وادي اجرا و ... نبودم و سعي مي‌كردم بيشتر ياد بگيرم و دوتارم را به مرحله نهايي و برتر برسانم و تجربه كسب كنم، از زمانی که به تهران آمدم، حس می‌کنم آنطورکه می‌گویند سخت‌گیری نیست و همه دارند کارشان را می‌کنند، هر روز ما در سالن‌های شهر اجرا داریم، چه در بخش بانوان و چه در بخش عمومي، گروه‌های بانوان زیادی تشکیل شده و آنقدر این گروه‌ها زیادند که زمانی‌که می‌خواستم اسم گروهم را مشخص کنم هر اسمی که انتخاب می‌کردم می‌گفتند این اسم ثبت شده. با توجه به شرایط اميدوارم كه من هم بتوانم براي بانوان اجرا داشته باشم. اجرای بانوان برای بانوان همیشه برقرار بوده، خانم‌ها هنگامه اخوان، سیمین غانم و بسیاری ازخوانندگان زن دیگر مرتب اجراهايي بي‌نظير براي بانوان دارند.خیلی پیش آمده که اجازه نداند نوازنده خانم به روی صحنه برود ولی خب همیشه اجرای خانم‌ها برای خانم‌ها برگزار شده و کنسل نشده است.

در مشهد چقدر فعالیت هنری کردید؟

زماني‌كه مشهد زندگي مي‌كردم بيشتر سعي داشتم بياموزم، هرهفته نزد استاد قيطاقي كلاس دوتار مي‌رفتم و همچنين رديف آواز ايراني را نزد استاد رضا شاكري آموزش مي‌ديدم. همه می‌دانند در مشهد با توجه به شرایطی که دارد نه تنها من که هیچ گروه موسیقی دیگری هم نمی‌تواند اجرای زنده موسیقی داشته باشد.

علت اینکه تهران را برای سکونت انتخاب کردید، چیست؟

من هر هفته برای شرکت در کلاس‌هایم به تهران می‌آمدم و براي فراگيري تكنيك‌هاي آواز كلاسيك در کلاس‌های آقای همای شركت مي‌كردم،كلاس پيانو و ... مي‌رفتم و رفت و آمد برايم سخت بود و از طرفي درمجموع  جو کار هنری در تهران بهتر است چه از نظر کلاس‌ها و چه از نظر فعالیت‌های هنری و نیز تمرکز و تجمع هنرمندان و موزيسين‌های کشور در پایتخت است و طبیعتا امکانات هم خیلی بیشتر است.

به‌جز سبک موسیقی مقامی و محلی در سایر سبک‌ها هم فعالیت دارید؟

بله، من آواز ایرانی هم کار کردم ولی ترجیح می‌دهم موسیقی خودم را ادامه بدهم. چون این موسیقی در خون من است، از کودکی در گوشم زمزمه شده، از مادربزرگ و مادرم سينه به سينه به من منتقل شده و سعی می‌کنم همین را ادامه بدهم و وظیفه خودم می‌دانم که به گوش هم زبانانم و جهانيان برسانم و همیشه هم سعی کردم سبک موسیقی که ارائه می‌دهم با بقیه فرق داشته باشد. خیلی‌ها با من تماس گرفتند و گفتند بعد از اینکه ترانه‌هایم را شنیده اند، می‌خواستند که این زبان و گویش را یاد بگیرند تا بدانند این شعرها چه می‌گویند و می‌گفتند آوازهای کردی خراسان برایشان دلنشین شده است.

شما درآمدی هم از موسیقی دارید؟

بله، درآمد حاصل از کنسرت‌ها و فستیوال‌ها، ضمن اینکه من دوتار و آواز محلی هم تدریس می‌کنم و درآمدم از راه موسیقی است.

آیا از درآمد خود راضی هستید؟

بله.

از جاذبه‌های موسیقی خراسان بیشتر بگویید.

(جمله‌اش را با شعری آغاز می‌کند) در پس خيال من، تصوير دوتار من، همچون چشمه‌اى زلال و پرخروش در بلندترين نقطه شاه‌جهان است، كه مديد مدتى است پنهان مانده از انظار و دستى در آن فرونرفته هيچگاه...

موسیقی مقامی خراسانی یک موسیقی غنی و بکر است و من فکر می‌کنم باید در همین حال و هوا و بکر بماند و اصالت خودش را حفظ کند و همیشه سعی کردم که ساز دوتار و مقام‌ها و ملودی‌های منطقه خودم در کارم حفظ شود. تمام این ملودی‌ها و مقام‌های خراسانی، ریشه تاریخی و داستان واقعی دارند و مضمون‌شان غمگین است، حتی همان ملودی شاهسيار که همه دوست دارند، با اینکه یک ریتم شش و هشت و شاد دارد اگر بخواهی  در بتن موسیقی‌اش بروی غم را احساس می‌کنی چون‌که داستانی غمگین دارد.

چرا ما ملودی شاد در موسیقی خراسان نداریم؟

داريم اما كمتر، به‌خاطر اینکه همه براساس داستان واقعی و مهاجرت اقوام آن منطقه بوده، رابطه عاشق و معشوقی که به‌خاطر جنگ و... از هم دور افتاده‌اند و مادری که فرزندش را از دست داده است...همگی غمگین است.

الگوی شما در موسیقی چه کسی بوده است؟

الگو، استاد، مشوق و حمایت‌کننده مادی و معنوی من مادرم بوده است.

با خانم سیما بینا چقدر آشنایی دارید؟

من با خانم سیما بینا در تماس و گاهی جویای احوالشان هستم و ایشان هم در زمینه موسیقی الگوی من و همیشه جزو کسانی بوده‌اند که وقتی کار جدیدی داشته باشم برایشان می‌فرستم و نظرشان را می‌پرسم.

راجع به اقتصاد موسیقی فولکلور بگویید که چه وضعیتی دارد؟ خوانندگان و نوازندگاني که در همان مناطق خودشان فعالیت می‌کنند و کسی هم آنان را نمی‌شناسد.

بله، متاسفانه این افراد حمایت نمی‌شوند. هنرمندان آن منطقه یا درگذشتند،  مثل استاد ولی رحیمی، حاج قربان سلیمانی، حاج حسين يگانه، استاد علي يزداني و حسين به‌بي و ... و یا آنان که هستند هنرشان مربوط به همان منطقه شده. تمام هنرمندان منطقه شمال خراسان  امیدشان به این است که یک عروسی یا مراسمی یا جشنواره‌ای باشد و دعوت شوند تا ساز بزنند ... در تكه كوتاهي از مستند از يادرفتگان به كارگردانی آقاي عابدي ديدم كه در گفت‌وگويي با مرحوم ولي عاشق ايشان پاسخ مي‌دهند: زماني كه مارا به مجلس عروسي دعوت مي‌كنند تمام آن شب از خوشحالي خوابمان نمي‌برد...

فکر می‌کنید آینده موسیقی مقامی و محلی به چه سمتی برود؟

اگر در همین راستا حفظ شود و حسادت‌ها، تنگ‌نظری‌ها و رقابت‌های ناسالم اجازه دهد، می‌توانیم جهانی‌اش کنیم.

آیا خاطره‌ای دارید که به‌خاطر موسیقی یا آهنگی از شما مخاطبتان متحول شده باشد و ابراز احساسات کند؟

بله زیاد. دراین مدت کسانی که مبتلا به بیماری سرطان بودند برای من پیام گذاشتند، ایمیل زدند و من را دعا کردند و خیلی پیام‌های این‌چنینی داشتند. از موسسه بچه‌های بی‌سرپرست به من پیام دادند که تمام بچه‌ها آهنگ‌های شما را حفظ هستند و مادرانی بودند که به من گفتند کودکان ما فقط با شنیدن آهنگ لیاره شما می‌خوابند و...

آیا تا به‌حال پیش آمده به شما زنگ بزنند و بگویند برایمان آواز بخوان؟

بله، بسیار پیش آمده است.

فکر می‌کنید چرا این اتفاقات می‌افتد؟

به‌خاطر اینکه موسیقی یک زبان دیگری است و اگر خوب باشد، برای مردم خاطره خوب بسازد، مردم آن خاطره را همیشه در ذهنشان دارند و در شرایط سختی و مشکلات این موسیقی است که می‌تواند آنان را آرام کند.

تابه‌حال تلاش کرده‌اید موسیقی را به‌صورت آکادمیک هم دنبال کنید؟

بله مي‌خواهم به زودي براي ادامه تحصيل به ايتاليا بروم.

به صورت مستقل اگر از کشورهای دیگر درخواست اجرای کنسرت داشته اید ممکن است بگوید از کدام کشورها بوده ؟

بله تا كنون دعوت هاي زيادي از تركيه و كردستان و همچنين كشورهاي اروپايي از من به عمل امده.

می‌دانید که شرایط کردها در منطقه خوب نیست در این باره میخواهید صحبتی کنید؟

من هرگز وارد مسائل سياسي نميشوم و مي‌دانم كه يك هنرمندفقط از طريق هنرش مي‌تواند همدلي و احساسات خود را بروزدهد، آنها هم زبانان من هستند و دلم برايشان به درد ميآيد،دختران و زنان كوباني تاريخ را از نو نوشتند، ترانه له ياره‌اي كه من خواندم در رابطه با به اسارت بردن دختران است كه با توجه به حوادث اخير در كوباني و شنگال و ... اين برگ تاريخ دوباره ورق خورد و تكرار شد و من از جان و دل برايشان لو را خواندم. متاسفانه كاري از من ساخته نيست جز منتقل كردن احساس با زبان دوتارم.شعر لو که خیلی هم مورد استقبال قرار گرفت سروده استادعلیرضا سپاهی لایین است که با تنظیم خودم اجرا شد. این شعر در سه بخش بود که بخش اول خطاب به مردان جنگجو در کوبانی و بخش دوم مخاطب من خانمها هستند و در بخش آخر هردو را مخاطب قرار دادم برای بچه هایی که دراین اتفاقات و جنگها کشته شدند.

شما البوم رسمی هم منتشر کردید؟ و اگر نه ایا قرار است این اتفاق بیفتد؟

تا كنون خير اما انتشار البومي از مقام هاي دوتار با تكنوازي خودم و بي كلام،جز برنامه هاي اتي من هست و اكنون در حال بررسي مقام ها هستم.

در پایان از دغدغه ها و آرزوهایتان برایمان بگویید.

آرزويم اين است كه به زودي به همراه مادرم براي بانوانسرزمينم بخوانيم.

 
عکس: حسین شاهدی

« تهیه کننده : ضحی زردکانلو » « منبع خبری : دنیای اقتصاد » آخرین ویرایش : ۵ بهمن ۱۳۹۴, ۱۲:۴۳


نظر سنجی دنیای اقتصاد

اخبار تصویری

پیشخوان خبر

یادداشت ها