پای صحبت مردم

راوی انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز همچون سایر انتخابات مردم خواهند بود، راویانی که برخی سکوت کرده و برخی با صدای بلند می‌خوانند و برخی نیز داستان را از یاد برده‌اند. واکنش‌های متفاوت به پسرکی که پشت چراغ قرمز آگهی تبلیغات پخش می‌کند گواه این ادعاست. راننده پراید مشکی شیشه‌هایش را بالا می‌دهد تا آگهی تبلیغاتی داخل ماشینش نیفتد، راننده شاسی بلند سفید، آگهی تبلیغاتی که شاید پشت چراغ قرمز قبلی گرفته است را از شیشه ماشین بیرون می‌اندازد و عابری ایستاده در کنار خیابان برگه آگهی آقای کاندیدا را می‌خواند. رفتارهای متفاوت مردم به فضای انتخاباتی کشور در خانه، محل کار، در شهر و فضای مجازی، من را برآن داشت تا از نزدیک با طیف‌های گوناگون مردم گفت‌وگو کنم، از آن‌ها بپرسم که چقدر درباره قوه مقننه و وظایف آن می‌دانند؟ چقدر اخبار مربوط به انتخابات را پیگیری می‌کنند؟ آیا در انتخابات شرکت می‌کنند؟ اگر آری، اگر خیر، منطقشان چیست؟ از آنها پرسیدم آیا نمایندگان فعلی مردم مشهد در مجلس نهم را می‌شناسند؟ وچقدر با تاثیرپذیری از جناح‌های سیاسی نماینده خود را انتخاب می‌کنند؟

حتی پاسخ‌هایشان به این سوال ساده که آیا می‌دانید مشهد چند نماینده در مجلس دارد؟ و کمیت نمایندگان یک شهر در مجلس چقدر برایشان حائز اهمیت است؟ برایم قابل‌تأمل بود.

از شناختشان نسبت به کاندیداهای مشهد پرسیدم و اینکه برای رأی دادن به یک کاندیدا چقدر پرس‌وجو می‌کنند؟ و براساس چه معیارهایی به او رأی می‌دهند؟

با توجه به فضای مردانه حاکمیتی از اقشار گوناگونی پرسیدم آیا حاضرند به یک کاندیدای زن رأی بدهند؟ و در پایان انتظاراتشان را از نمایندگانشان پرسیدم که مشروح آن را در ادامه خواهید خواند.

برای اصلاح امور باید از طریق صندوق رأی اقدام کرد

مریم، کارشناس‌ارشد علوم سیاسی و روزنامه‌نگار است، با او طی مکالمات روزمره و در فضای کار هم‌کلام می‌شوم،  او اخبار مربوط به انتخابات را به‌طور جدی پیگیری می‌کند و با تاکید بر اینکه حتما در انتخابات شرکت می‌کند، می‌گوید: برای اصلاح امور به‌صورت تدریجی باید از طریق صندوق رأی اقدام کرد. مریم کاندیداهای مشهد و نمایندگان فعلی شهرش را در مجلس نهم به خوبی می‌شناسد و می‌گوید: برای رأی دادن کاملا تحت‌تاثیر جناح سیاسی مورد علاقه‌ام عمل خواهم کرد، او که کیفیت نمایندگان انتخابی را مهمتر از کمیتشان می‌داند برای انتخاب نماینده موردتاییدش به طرز تفکر وی و توانایی‌اش برای احقاق حقوق موکلان و پرداختن به مسائل و مشکلات واقعی شهر به جای پرداختن به حواشی و سیاسی‌کاری‌های بیهوده توجه می‌کند. این خانم روزنامه‌نگار معیارش برای رأی دادن به یک کاندیدای زن، حضور آن نامزد در لیست کاندیداهای جناح موردنظرش است.

کیفیت نمایندگان مهم است نه کمیتشان

خانم بارداری که در ایستگاه مترو کنارم نشسته، پاسخگوی بعدی سوالات من از فضای انتخاباتی است، این خانم جوان با بی‌حوصلگی می‌گوید: اصلا اخبار انتخابات را پيگيري نمي‌كنم چون انتخابات جذابيتي براي من ندارد و فکر می‌کنم تفاوت کاندیداها فقط در اسامي‌شان  باشد و عملكرد همه به يك صورت است. او نمایندگان شهرش در مجلس را نمی‌شناسد و می‌گوید: نمی‌دانم مشهد چند نماینده در مجلس دارد اما  فقط كيفيت مهم است، يك نفر مدير هم مي‌تواند مشهد را متحول کند. او می‌گوید درصورتی‌که  در انتخابات شرکت کند معیارش برای انتخاب او صداقت و عمل به وعده‌هایش است و مرد و زن نیز از نظر او از يك شانس برابر برخوردارند. در پایان میزان تحصیلات این خانم را از او سوال کردم، او کارشناس‌ارشد روانشناسی بود.

به کسی رأی می‌دهم که به فکر اشتغال جوانان تحصیل‌کرده باشد

 در یک مهمانی خانوادگی، خانم 50 ساله‌ای که ساکن نیویورک است و این روزها در خانه پدری‌اش در مشهد به‌سر می‌برد توجه مرا به خود جلب می‌کند تا بدانم او به‌عنوان کسی که سال‌ها در خارج از کشور زندگی کرده تا چه حد به فضای سیاسی کشورش توجه دارد، او می‌گوید: اخبار مربوط به انتخابات را پیگیری می‌کنم و به‌خاطر اینکه از رفتن کاندیدایی که موردسلیقه فکری من نیست به مجلس جلوگیری کنم به نامزد مورد علاقه‌ام رأی می‌دهم، او که  بخاطر دور بودن از ایران چندان دیپلمات‌های کشور را نمی‌شناسد، می‌گوید: این روزها تا زمان انتخابات راجع به اشخاص پرس‌وجو می‌کنم و به کاندیدایی رأی می‌دهم که تنها به فکر مردم باشد نه جیب خودش و مهم‌ترین دغدغه‌اش رفع معضل بیکاری جوانان تحصیل‌کرده باشد، او که خود را نسل انقلاب می‌داند، می‌گوید: طی این 9 دوره مجلس فکر نمی‌کنم تا حالا زنانی که به مجلس رفته‌اند اقدام موثری جهت بهبود اوضاع خانم‌ها انجام داده باشند. شاید هم این مسأله به‌خاطر تعداد بسیار اندکشان بوده است.

زنان از پس بسیاری از مسائل بهتر برمی‌آیند

مرد جوانی در ایستگاه اتوبوس برادران دانشگاه فردوسی منتظر اتوبوس است و با گوشی موبایلش در حال وقت گذرانی است. از او رشته و مقطع تحصیلاتش را می‌پرسم؛ او دانشجوی دکتری مکانیک است، از تلگرام گوشی‌اش بیرون می‌آید و می‌گوید: تا حدودی در جریان کلیات انتخابات هستم اما هیچ شناختی از هیچ کاندیدایی ندارم. او نمایندگان مشهد در مجلس نهم را نیز نمی‌شناسد و می‌گوید: گمان نمی‌کنم در انتخابات شرکت کنم و ترجیح می‌دهم دلیل شرکت نکردنم را نگویم. این دکتر جوان کیفیت کاندیداهای شهرش را مهم‌تر از کمیتشان در مجلس می‌داند و می‌گوید: در صورتی حاضرم در انتخابات شرکت کنم که تغییر را در جهت بهبود فضای شهر و کشور حس کنم و مشهد از این جو خشک خارج شود. او که منتقد فضای مردسالارانه است، می‌گوید: برای رأی دادن نباید جنسیت مطرح باشد حتی زنان از پس خیلی از مسائل بهتر از مردان برمی‌آیند.

نماینده‌ای را انتخاب می‌کنم که جهت‌گیری فکری‌اش با من هماهنگ باشد

شخص بعدی، دانشجوی کارشناسی‌ارشد حقوق بین الملل است. او می‌گوید: هر روز اخبار را پیگیری می‌کند و اخبار انتخابات را هم پیگیر است.

او معتقد است مشارکتش در انتخابات می‌تواند در بهتر شدن اوضاع کشور تاثیرگذار باشد و می‌گوید: وضعیت کشور مستقیما روی زندگی من تاثیر می‌گذارد و شرکت کردن در انتخابات و چنگ زدن به حداقلی از دموکراسی را به انفعال ترجیح می‌دهم و ریسک قهر و شرکت نکردن را نمی‌پذیرم. او کاندیداهای مشهد را در حد نام و چهره می‌شناسد و ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه خودم شناخت درستی از کاندیداها ندارم، به ائتلاف اصطلاح‌طلبان رأی خواهم داد. این کارشناس‌ارشد حقوق بین‌الملل می‌گوید: مشهد پنج نماینده دارد و  از آنجایی که تعداد نمایندگان را براساس جمعیت هر حوزه انتخاب می‌کنند، فکر نمی‌کنم کمیت نمایندگان در مقایسه با کیفیت نمایندگان اهمیت زیادی داشته باشد. البته اگر تعداد بیشتری از نمایندگان یک حوزه، افراد شایسته و دلسوزی باشند، مسلما تأثیر بیشتری روی تصمیم‌گیری‌ها خواهد داشت. او ادامه می‌دهد: از آنجایی که مجلس یک قطب مهم در نظام سیاسی کشور است، جهت‌گیری و رویکرد سیاسی نماینده‌ای که انتخاب می‌کنم باید با من هماهنگ باشد. همچنین تحصیلات، سابقه و توانایی‌شان باید در سطح و کیفیت بالایی باشد. به لحاظ شخصیتی و اخلاقی هم باید آدم مسئولیت‌پذیر و دلسوزی باشد.

این شخص که خود یک خانم است می‎گوید: اگر کاندیدای زن شایسته و هماهنگ با معیارهای من وجود داشته باشد قطعا به او رأی خواهم داد و معتقدم زن‌های بیشتری باید به مجلس بروند، اما زنانی که دردی از درد زن‌های کشور دوا کنند نه آن‌هایی که از بسیاری از مردها هم بیشتر تحت‌تاثیر تفکر مردسالارانه قرار دارند و به لایحه حمایت از خانواده رأی می‌دهند.

او در ادامه می‌گوید: انتظارم از نماینده مجلس این است که واقعا دلسوزانه و عقلانی تصمیم بگیرد و عمل‌گرا باشد و فارغ از جناح سیاسی‌اش، جانب حق را  بگیرد، گویی واقعا حامی مردمش باشد نه اینکه آخرین چیزی که به آن  اهمیت می‌دهد مردم باشند.

به کاندیدایی رأی می‌دهم که خود را علاقمند به مدرنیسم بداند

آرش، امسال رأی اولی است و هنوز برای شرکت در انتخابات مردد است، او می‌گوید: با توجه به داشتن دغدغه كنكور كمتر دنبال اخبار مربوط به انتخابات هستم و اگر انتخابات ریاست جمهوری باشد قطعا شرکت می‌کنم اما برای شرکت در انتخابات مجلس که برایم از اهمیت کمتری برخوردار است هنوز مردد هستم. او نمایندگان مشهد در مجلس نهم را می‌شناسد اما نمی‌داند به چند کاندیدا می‌تواند رأی دهد و با جناح‌های سیاسی آشناست.  او نیز همچون بیشتر کسانی که با آن‌ها گفت‌وگو کردم مهمترین دغدغه‌اش برنامه‌ريزي براي اشتغال جوانان است و می‌گوید: اگر کاندیدایی خود را علاقمند به مدرنیسم معرفی کند به او رأی می‌دهم.

یک راننده تاکسی که به زنان رأی نمی‌دهد

داخل تاکسی نشسته‌ام، راننده با دیدن کاغذهای آگهی شروع می‌کند به حرف زدن از انتخابات، همیشه عموم رانندگان تاکسی اطلاعات سیاسی قابل‌قبولی دارند، از گل کردن مصاحبتش با مسافری که در صندلی جلو نشسته است، متوجه می‌شوم اخبار انتخابات را دنبال می‌کند و حتی لو می‌دهد که طرفدار کدام جناح است و به کدام نامزدها رأی خواهد داد. راننده که پیرمرد میانسالی است، می‌گوید: خدا کند امسال هم مجلس و دولت با یکدیگر همسو و همفکر باشند. از او می‌پرسم چرا در نام کسانی‌که گفتید به آن‌ها رأی می‌دهید نام یک خانم نیست؟ گفت: زن‌ها به درد کارهای سیاسی نمی‌خورند.

نماینده مجلس باید به فکر مشکلات اقتصادی مردم باشد

پیرمردی در پارک ملت مشهد مشغول مطالعه روزنامه است، صفحه اقتصاد روزنامه مقابلش باز بود، کنارش نشستم و از او پرسیدم آیا در روزنامه، اخبار انتخابات را هم خوانده است؟ عکس یکی از نامزدها و شعارهای تبلیغاتی‌اش را نشانم می‌دهد، لبخند می‌زند و می‌گوید: این آقا در دبیرستان شاگرد من بود. پیرمرد دبیر بازنشسته ادبیات است. در انتخابات شرکت می‌کند و وقتی متوجه می‌شود من خبرنگار روزنامه «دنیای اقتصاد» هستم، می‌گوید: وضعیت معیشتی و اقتصادی عموم مردم ایران خوب نیست اما مردم ما اینگونه بار آمده‌اند که با آبرو زندگی کنند. او می‌گوید: بی‌شک توقع دارم نماینده مجلس یکسری مشکلات اقتصادی شهر بلکه مشکلات روز جامعه و کشور را هم مورد توجه داشته باشد و نسبت به آن‌ها بی‌تفاوت نباشد، به صورت تیمی کار کند چون یک نماینده توانایی عمیق شدن و پرداختن به تمامی موضوعات روز را ندارد.

این پیرمرد خوشرو می‌گوید: به نظرم زن و مرد بودن مهم نیست مهم توانایی و مهارت فرد است. در نتیجه دغدغه‌ای در این باب که تمامی رأی‌هایم به مردان باشد یا حتی به زنان ندارم.

در این گزارش سعی کردم  با اقشار متفاوت جامعه در حد توان گفت‌وگو کنم. اما این رشته که سری دراز دارد قطعا به همین جا ختم نمی‌شود و این حرف‌ها بخش کوچکی است از گفته‌های مردم مشهد در خصوص این رویداد مهم سیاسی. در گزارش بعدی نظر کارشناسان و فعالان حوزه سیاست را در باب نظرات و تفکرات مردم جویا خواهم شد. به شما نیز که احتمالا نظرتان به یکی از این افراد نزدیک‌تر است، پیشنهاد می‌کنم بخش بعدی این گزارش را در شماره‌های آینده بخوانید...