طبق ماده دو قانون مجازات اسلامی هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد، جرم محسوب میشود؛ طبق تعریف رکن مادی، هر جرم فعل یا ترک فعلی مجرمانه است که در عالم خارج بروز و ظهور مییابد. بنابراین در حقوق کیفری ایران صرف داشتن اندیشه مجرمانه جرم محسوب نمیشود و از این حیث قابلمجازات نیست. در ماده 24 قانون ارتقاء سلامت نظام اداری و مقابله با فساد نیز هرگونه اظهار خلاف واقع و نیز ارائه اسناد و مدارک غیرواقعی به دستگاههای مشمول این قانون که موجب تضییع حقوق قانونی دولت یا شخص ثالث یا فرار از پرداخت عوارض یا کسب امتیاز ناروا شود، جرم محسوب شده است؛ طبق مفاد ماده 274 قانون مالیاتهای مستقیم قابلیت ارتکاب جرائم مالیاتی بهصورت فعل و ترک فعل نمود پیدا میکند.
سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) مالیات را پرداختهای الزامی و بلاعوض به دولت تعریف میکند؛ از منظر عمومی، مالیات يک نوع هزينه اجتماعي است که آحاد ملت موظف هستند در راستاي بهرهوري از امکانات و منابع يک کشور آن را پرداخت نمايند تا تواناييهاي جايگزيني اين امکانات و منابع فراهم شود؛ متأسفانه برخی از اشخاص در مسير اخذ ماليات يا پرداخت آن بدون توجه به نياز کشور از زير بار پرداخت فرار کرده و به اين ترتيب جزو فراريان پرداخت ماليات شناخته ميشوند.
مقام معظم رهبری در بهمنماه سال 1393در جمع مردم تبريز عنوان کردند: «دو کلمه ميخواهم راجع به ماليات عرض کنم»؛ ايشان فرمودند: «عزيزان من! ماليات يک فريضه است. ما امروز از ضعفا ماليات ميگيريم - از کارمند ماليات ميگيريم، از کارگر ماليات ميگيريم، از کاسب جزء ماليات ميگيريم- اما از فلان کلان سرمايهدار، فلان درآمددارِ بيحساب و کتاب ماليات نميگيريم؛ فرار مالياتي دارند؛ اينها جرم است؛ فرار مالياتي جرم است»؛ رهبر معظم انقلاب در بخش دیگری از سخنانشان یکی از لوازم اصلی و مهم خروج از اقتصاد نفتی را، قطع وابستگی بودجه کشور به درآمد نفت دانستند و با تأکید بر اینکه یکی از راههای قطع وابستگی بودجه به درآمد نفت، تکیه بر درآمد حاصل از مالیاتِ تولید و تجارت است، گفتند: برخی سرمایهداران کلانی که از دادن مالیات خودداری و فرار میکنند مرتکب جرم میشوند زیرا کشور را به پول نفت بیش از پیش وابسته میکنند و زمینهساز بروز مشکلات بیشتری میشوند. رهبر معظم انقلاب ضمن بسیار مهم دانستن مالیات افزودهاند: مسئولان مالیاتی برنامهها و اقدامات خوبی را برای درآمد مالیاتی حاصل از تولید و تجارت طراحی کردهاند که باید با کمک مردم، هرچه سریعتر اجرایی شوند. بررسی قانون مالیاتهای مستقیم نشان میدهد که مجازات فرار مالیاتی طبق مفاد ماده 201 قانون مالياتهاي مستقيم مصوب سوم اسفند1366، حبس از سه ماه تا دو سال بود که با اصلاح این ماده قانونی در 27 بهمن 1380 و حذف مجازات حبس، جرمانگاری فرار مالیاتی منتفی شد.
بررسی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب سوم اسفند ماه 1366 و اصلاحیه مورخ 27 بهمن ماه 1380 نشان میدهد که جرمانگاری مالیاتی در موارد ذیل انجام شده است:
الف- درصورت عدمکسر و پرداخت مالیات تکلیفی موضوع تبصره 2 ماده 199 قانون مالیاتهای مستقیم، هرگاه مکلف به کسر ماليات شخص حقوقي غيردولتي باشد مدير يا مديران مربوط نيز علاوه بر مسئوليت تضامني نسبت به پرداخت ماليات و جرايم متعلق به حبس تأديبي از سه ماه تا دو سال محکوم خواهند شد.
ب- طبق مفاد ماده 200 قانون مالیاتهای مستقیم «در هر مورد که به موجب اين قانون تکليف يا وظيفهاي براي دفاتر اسناد رسمي مقرر گرديده است درصورت تخلف علاوه بر مسئوليت تضامني سردفتر با مؤدي در پرداخت ماليات يا مالياتهاي متعلق مربوط، مشمول جريمهاي معادل 20 درصد آن نيز خواهد بود و درمورد تکرار به مجازات مقرر در تبصرة دو مادة 199 اين قانون نيز بارعايت مقررات مربوط محکوم خواهد شد.»
پ- طبق مفاد ماده 201 قانون مالیاتهای مستقیم «هرگاه مؤدي به قصد فرار از ماليات از روي علم و عمد به ترازنامه و حساب سود و زيان يا به دفاتر و اسناد و مدارکي که براي تشخيص ماليات ملاک عمل ميباشد و برخلاف حقيقت تهيه و تنظيم شده است استناد نمايد يا براي سه سال متوالي از تسليم اظهارنامه مالياتي و ترازنامه و سود و زيان خودداري کند علاوه بر جريمهها و مجازاتهاي مقرر در اين قانون از کلية معافيتها و بخشودگيهاي قانوني در مدت مذکور محروم خواهد شد. ضمنا طبق تبصره ذیل این ماده «تعقيب و اقامة دعوي عليه مرتکبان نزد مراجع قضايي از طرف رئيس سازمان مالياتي کشور بهعمل خواهد آمد.»
با توجه به حجم بالای فرار مالیاتی در اقتصاد ایران و سیاستگذاریهای انجام شده در سطح کلان در زمینه مبارزه با جرائم مالياتي كلان و گسترده بهعنوان يكي از مظاهر و مصاديق مهم جرائم اقتصادي ضرورت جرمانگاری فرار مالیاتی اجتنابناپذیر بود بنابراين در اصلاحيه جديد قانون مالياتهاي مستقيم مصوب 31 تيرماه 1394 مصاديق ارتکاب جرم درخصوص نپرداختن ماليات تعیین شده است.
| تسلیت به سرکار خانم رحیمیان، خبرنگار |
|---|
| شرکتهای دانشبنیان و تبدیل تهدیدها به فرصت |
| نقش نهادهای عمومی حاکمیتی در اکوسیستم نوآوری |
| اهمیت حضور کیفی زائران |
| گردشگری و خانهمسافرها در شهر مشهد |
پیام شما با موفقیت ارسال شد .