آمار اعلام شده از سوی مسئولان مربوطه حاکی از آن است که حال دشت مشهد هم چندان خوب نیست و نسبت برداشت به تغذیه در این دشت 123 درصد است و همین اضافه برداشتهای بیرویه دشت مشهد را در معرض فرونشست قرار داده است؛ بدون تردید باید مسئولان باید برای مدیریت منابع آبی این دشت تدبیری بیندیشند با این حال نباید از نقش مردم در بهینهسازی مصرف آب و صرفهجویی در این زمینه غفلت کرد؛ نکته حائز اهمیت در این میان آگاهی مردم از کاهش شدید منابع سفرههای آب زیرزمینی دشت مشهد و جدی بودن بحران آب در این دشت است؛ مسلما آگاهی مردم نقش قابل توجهی در مراقبت آنها از منابع آبی دشت مشهد خواهد داشت.
سرپرستی خراسان رضوی روزنامه «دنیای اقتصاد» در یک نظرسنجی که تابستان سال گذشته از 2000 نفر از مردم این شهر انجام شد، به بررسی میزان آگاهی آنان از جدی بودن بحران آب در دشت مشهد پرداخته و آنچه در ادامه میخوانید نتایج حاصل از این نظرسنجی است.
جمعآوری اطلاعات پژوهش که به صورت پیمایشی انجام شده، از طریق ابزار پرسشنامه و به صورت حضوری صورت گرفته است؛ 29 درصد شرکتکنندگان در این نظرسنجی در بازه سنی 21 تا 30 سال، 27.7 درصد در گروه سنی 31 تا 40 سال، 17.7 درصد در بازه سنی 41 تا 50 سال، 13.9 درصد در گروه سنی بالای 59 سال و 7.4 درصد نیز در گروه سنی زیر 20 سال قرار دارند که از این تعداد 26.8 درصد دیپلم، 20.2 درصد فوق دیپلم، 25 درصد لیسانس، 18.2 درصد زیر دیپلم، 5.7 درصد فوق لیسانس و 1.4 درصد هم دکترا هستند.
از مجموع 2000 نفر پاسخگو به سؤالات این نظرسنجی، 51.8 درصد شغل آزاد دارند و 14.7 خانهدار، 8.8 درصد کارمند، 6.2 درصد دانشجو، 4.6 درصد فرهنگی، 2.8 درصد مهندس، 2.2 درصد پزشک و سه درصد هم دانشآموز هستند.
آگاهی 70 درصد مشهدیهای از بحران آب دشت مشهد
بر اساس نتایج حاصل از این نظرسنجی مشترک «دنیای اقتصاد» از مجموع 2000 نفر شرکتکننده 1404 نفر که 70.2 درصد این جمعیت را شامل میشود، از بحران آب دشت مشهد اطلاع دارند و 596 نفر معادل 29.8 از بحران آب دشت مشهد بیاطلاع بودند.
نتایج این نظرسنجی در خصوص نحوه آگاهی یافتن مردم از بحران آب دشت مشهد حاکی از آن است که بیشترین تعداد یعنی حدود 70 درصد آنان از طریق صدا و سیما و کمترین تعداد، حدود یک درصد از طریق رسانههای خارجی از این بحران آگاه شدهاند؛ آگاهی سایر شرکتکنندگان نیز از طریق اینترنت، روزنامه، دوستان و ... بوده است.
یکی دیگر از نکات قابل تامل در این تحقیق میزان کم آگاهی شهروندان مشهد از سایر تبعات بحران آب در این دشت بود به طوری که 705 نفر از 2000 پاسخگو که حدود 35 درصد آنان را شامل میشود، اطلاعات کمی در این حوزه داشتند وتنها حدود 6.5 درصد آنان نیز از اطلاعات کاملی در این حوزه برخوردارند.
مخالفت 62 درصد مشهدیها با جیرهبندی آب
در ادامه از پاسخگویان سوال شد که «آیا با جیرهبندی آب در حفظ و تامین آب دشت مشهد موافق هستید یا خیر؟»؛ بر اساس این نظرسنجی از مجموع 2000 نفر شرکتکننده 1239 نفر که 62 درصد آنان را شامل میشود، مخالف جیرهبندی آب برای حفظ و تامین آب و 38 درصد شرکتکنندگان معادل 759 نفر با این شیوه موافق هستند.
از آنان خواسته شد تا دلایل موافقت یا مخالفت خود را با جیرهبندی آب بیان کنند که بر این اساس 658 نفر از شرکتکنندگان جیرهبندی را عامل کاهش مصرف آب، 122 نفر عامل هدررفت آب و حفر چاه غیرمجاز، 227 آن را عامل به اصلاح الگوی مصرف و 157 نفر عامل ذخیره بیش از اندازه آب دانستهاند و 386 نفر هم معتقد بودند جیرهبندی آن تأثیری در کاهش و مدیریت منابع آب دشت مشهد ندارد؛ 115 نفر مصرف بخش کشاورزی را عامل بحران آب دانستند، 270 نفر دلیلی نداشتند، از مجموع شرکتکنندگان 13 نفر در این بخش معتقد به ترمیم شبکه آبرسانی توسط دولت بودند و 35 نفر جداسازی آب شرب از غیرشرب را راهکار مناسب میدانند؛ همچنین دو نفر بر این باورند برای بهبود وضعیت بهتر است پلیس آب تشکیل شود؛ به اعتقاد هفت نفر سدسازی و به اعتقاد همین تعداد هم مدیریت آب جاری به رفع مشکل کمک خواهد کرد.
4 مقصر ایجاد بحران آب
به اعتقاد 35.4 درصد شرکتکنندگان در این پژوهش مصارف بخش شهری اولویت اول در ایجاد بحران دشت مشهد است؛ اما حدود 19 درصد این بخش را اولویت دوم، حدود 20 درصد اولویت سوم و حدود 18 درصد نیز اولویت چهارم میدانند.
تنها حدود 6 درصد افراد شرکتکننده در این تحقیق معتقدند برای بهبود وضعیت باید آب بهای ماهانه بخش شهری افزایش یابد در حالی که حدود 40.5 درصد موافقت بسیار کمی با این موضوع دارند.
همچنین حدود 33 درصد شرکتکنندگان معتقدند مصرف آب در بخش کشاورزی بحران آب را در دشت مشهد ایجاد کرده است در حالی که 27.5 درصد این بخش را مقصر دوم میدانند و به اعتقاد حدود 22 درصد این بخش جایگاه سوم مقصران را دارد و حدود 9 درصد هم معتقدند بخش کشاورزی چهارمین مقصر است.
تنها 9 درصد شرکتکنندگان موافقت بسیاری با افزایش تعرفه آب ماهانه در بخش کشاورزی موافق هستند در حالی که موافقت حدود 28.5 درصد شرکتکنندگان با این امر بسیار کم است.
18 درصد افرادی که در نظرسنجی شرکت کردهاند، بر این باورند مصرف آب توسط بخش صنعت اولین عامل ایجاد بحران در دشت مشهد است با این حال 26.5 درصد صنعت را عامل دوم، حدود 22 درصد این بخش را عامل سوم و 22 درصد هم بخش صنعت را عامل چهارم میدانند.
حدود 30 درصد شرکتکنندگان با افزایش آب بهای ماهانه بخش صنعت موافقت بسیاری دارند و حدود 15 درصد آنان به میزان بسیار کم با این مسأله موافق هستند.
آبیاری فضای سبز از دیگر عواملی بود که شرکتکنندگان در این پژوهش نظر خود را درباره میزان تقصیر آن در بحران دشت مشهد اعلام کردند؛ به اعتقاد حدود 14.5 درصد آنان این بخش اولین عامل ایجاد بحران آب در دشت مشهد است در حالی که حدود 16 درصد آن را عامل دوم، 26 درصد عامل سوم و 43.5 درصد عامل چهارم میدانند؛ مجموع 2000 نفر شرکتکننده به طور متوسط 28 درصد توسعه فضای سبز را با توجه به بحران آب دشت مشهد ضروری دانستهاند و به اعتقاد حدود 11 درصد آنها ضرورت این امر بسیار کم است.
راهکارهای رفع بحران آب
بخش دیگری از این نظرسنجی به راهکارهای رفع بحران آب در دشت مشهد اختصاص داشت که بر اساس نتایج حاصله حدود 69 درصد شرکتکنندگان تغییر الگوی کشت از محصلاتی که کشت آنها به آب زیادی نیاز دارد به محصولات کمآببر را اولین راهکار دانستهاند؛ به اعتقاد حدود پنج درصد آنان اجاره زمینهای کشاورزی در سایر کشورها اولویت اول در حفظ و تامین آب دشت مشهد است؛ همچنین حدود 9 درصد شرکتکنندگان خرید آب از سایر کشورها را راهکار رفع مشکل دانستهاند؛ حدود 16.5 درصد از آنان نیز معتقدند واردات محصولات کشاورزی میتواند اولویت اول در حفظ و تامین آب دشت مشهد باشد.
از شرکتکنندگان خواسته شد تا دیدگاه خود را درباره شیوههای جایگزینی جداسازی آب بهداشتی از آب شرب در حفظ و تامین آب دشت مشهد اعلام کنند که در این خصوص حدود 16درصد با خریداری آب، حدود 43 درصد با خرید دستگاه تصفیه آب، حدود 14 درصد با نقاط برداشت و حدود 27 درصد نیز هیچ یک از این روشها را مؤثر ندانستهاند.
نتایج این نظرسنجی در خصوص موافقت شرکتکنندگان با طرح جایگزینی آب بهداشتی به جای آب شرب به منظور مصارف شستشو حاکی از آن است که حدود 31 درصد خیلی زیاد، 29 درصد زیاد، حدود 15 درصد متوسط، حدود 14 درصد کم و حدود 12 درصد به میزان خیلی کم با این طرح موافق هستند.
اثرگذاری اقدامات انجام شده توسط دولت برای کاهش بحران آب در دشت مشهد و نقش مردم در این زمینه بخش دیگری از این نظرسنجی را به خود اختصاص داده که حدود 36.5 درصد شرکتکنندگان تأثیر اقدامات دولت را بسیار کم، 33 درصد کم، حدود 20 درصد متوسط، حدود هشت درصد زیاد و دو درصد خیلی زیاد ارزیابی کردهاند؛ همچنین حدود 37 درصد آنان نقش مردم را در صرفهجویی و کاهش بحران آب بسیار مؤثر و 30 درصد مؤثر دانستهاند؛ به اعتقاد 13 درصد شرکتکنندگان اثرگذاری مردم در این زمینه متوسط، به اعتقاد 13 درصد کم و به اعتقاد حدود 6.5 درصد خیلی کم است.
حدود 30.5 درصد شرکتکنندگان مشارکت شهروندان را در تصمیمگیری و مدیریت آب بسیار زیاد ضروری دانستهاند و این در حالی است که تنها 5.6 درصد آنان ضرورت این امر را بسیار کم ارزیابی کردهاند.
همچنین 678 نفر از پاسخگویان از فعالیت تشکلها و سازمانهای مردمنهاد با موضوع حفاظت از آب اطلاع بسیار کمی داشتند و 654 نفر اطلاعات بالایی از میزان تاثیر فعالیتهای سازمانهای مردمنهاد در حفظ منابع آب و نحوه تصمیمگیری مدیران شهری داشتند؛ در مجموع 659 نفر علاقمند به مشارکت و فعالیت در سازمانهای مردم نهاد با موضوع حفظ منابع آب بودند که در این خصوص نیز میتوان با تقویت سمنها مشارکت بیشتر شهروندان را در مدیریت بحران آب جذب کرد.
نکته قابل توجهی که در الگوی رفتاری پاسخگویان به خوبی مشاهده میشد ارتباط مستقیم میزان آگاهی آنان نسبت به شیوههای استفاده و مدیریت آب به طور صحیح و میزان رعایت شیوههای صحیح استفاده از آنها بود؛ برای مثال بیشتر پاسخگویان از کاهش مصرف آب در استفاده از ماشین ظرفشویی و لباسشویی نسبت به شستشوی دستی ظروف و لباس، استفاده از کارواش جهت شستشوی اتومبیل نسبت به شستشوی آن در منزل، استفاده از شیرآلات کاهنده مصرف و آبیاری فضای سبز در صبح زود و غروب آفتاب اطلاع کاملی داشتند و این الگو را کاملا رعایت میکردند.
| چرا تنها کاندیدای اتاق مشهد رای نیاورد؟ |
|---|
| رونمایی از کلید دار جدید اتاق مشهد |
| ترمز تورم مسکن در مشهد |
| موانع بزرگ مبادلات مهندسی |
| فرصت رونق هتلهای مشهد |
پیام شما با موفقیت ارسال شد .