لزوم صدور مجوز برای تولید بدون کارخانه

 با این اوصاف اصولا سرمایه‎گذاری در کشور ما مقرون به صرفه نیست مگر اینکه بتوانیم میزان تولید را به حداقل صرفه اقتصادی برسانیم و هزینه‎ها سرشکن شود.

تولید بدون کارخانه یکی از ‎راه‎‌های موجود برای کاهش هزینه‎ها و استفاده از ظرفیت خالی صنایع موجود است؛ در این روش فرد صاحب برند با کارخانجات و شرکت‌های کوچک قرارداد منعقد می‎کند و شرکت‎ها تحت لیسانس این برند تولید خود را انجام می‎دهند؛ در نتیجه این روش هزینه‌های سربار این شرکت از طریق استفاده از ظرفیت‎های خالی کاهش می‎یابد و در نهایت سرمایه‎گذاری انجام شده مقرون به صرفه و اقتصادی خواهد بود.

تسهیلات بسیاری به واحدهای تولیدی پرداخت شده و سرمایه‎گذاری‎های خرد بسیاری نیز انجام شده است اما هیچ یک از آن‌ها نتوانسته‎اند فعالیت اقتصادی انجام دهند زیرا برای فرایند تولید به سرمایه در گردش نیاز دارند که این سرمایه معمولا تأمین نمی‌شود؛ اگر افرادی که هنر فروش دارند، بتوانند سرمایه در گردش این شرکت‌ها را تأمین کنند، می‎توان تولید اقتصادی داشت و در این زمینه حتی می‎توان از برندهای بین‎المللی استفاده کرد.

بنابراین استفاده از ظرفیت خالی صنایع موجود یکی از مزیت‌های تولید بدون کارخانه است زیرا در این روش نیاز به سرمایه‌گذاری جدید نیست؛ علاوه بر این سرمایه در گردش صنایعی که در حال حاضر با بخشی از ظرفیت خود فعالیت می‎کنند، نیز تأمین می‎شود؛ همچنین هزینه‎های سر بار این صنایع کاهش می‎یابد و در نتیجه می‎توانند محصول خود را با قیمت رقابتی‎تر به مشتریان عرضه کنند.

نکته‎ای که باید در زمینه تولید بدون کارخانه به آن توجه کرد، تقویت شرکت‎های تحقیق و توسعه است؛ با حرکت در مسیر توسعه تولید بدون کارخانه، این شرکت‏ها می‎توانند برای مثال در زمینه فرمولاسیون خاص یا ایجاد مزیت در یک محصول خاص فعالیت کنند و در نتیجه شرکت‏های تحقیق و توسعه تقویت می‏شود و به این ترتیب با استفاده از تنوع محصولات می‎توان توسعه بازار داشت.

در تولید بدون کارخانه این توسعه بازار به شکل دیگری نیز می‎تواند تحقق یابد؛ بسیاری از صادرکنندگان یا بازرگانان، هر یک بازار خاص خود را دارند و با توجه به این که بازار را رصد می‏کنند، از نیاز بازار آگاهی دارند؛ در نتیجه خیلی راحت‎تر می‎توانند این محصول را در بازارهای جدید به فروش برسانند زیرا در حال حاضر تولیدکنندگان ما با مسائل و مشکلات بسیاری مواجه هستند و فرصتی برای شناسایی بازارهای جدید ندارند؛ برای مثال بازرگانی را در نظر بگیرید که به آفریقا صادرات دارد و نیاز بازارهای این منطقه را می‎داند و می‎تواند به شرکت‎های تولیدی داخل محصول و کالای مورد نیاز آن بازار را سفارش دهد و به راحتی این محصولات تولیدی را در این بازارها به فروش برساند.

تولید بدون کارخانه می‎تواند به راحتی انجام شود اما مشکلاتی در این زمینه وجود دارد؛ برای مثال زمانی که یک صادرکننده تولید بدون کارخانه انجام می‎دهد، اداره کل دارایی و امور مالیاتی این تولید را به عنوان یک خرید محسوب می‏کند نه یک محصول تولیدی که به صورت مستقیم صادر می‎شود و در نتیجه از وی مالیات بر ارزش افزوده اخذ می‏شود؛ در این زمینه ضعف قانونی داریم و نتوانسته‎ایم به جمع‎بندی برسیم؛ در صورت صدور پروانه تولید برای فرد متقاضی تولید بدون کارخانه، این مشکلات مالیاتی برطرف خواهد شد.

در خصوص صدور مجوز برای تولید بدون کارخانه دغدغه‎هایی نیز وجود دارد برای مثال این نگرانی که فردی با استفاده از معافیت‎های مالیاتی واردات مواد اولیه تولید، این مواد را در بازار به فروش برساند و به این شکل حقوق دولت پرداخت نشود؛ این مسائل باعث نگرانی دولت در زمینه صدور پروانه برای تولید بدون کارخانه می‎شود که اگرچه باید به دولت هم حق داد اما باید برای آن راهکاری ارائه کرد؛ با توجه به سیستم‎های گمرک و روش‎های پیش‎بینی شده در سازمان توسعه تجارت در عمل از این قبیل سوءاستفاده‎ها جلوگیری خواهد شد زیرا امکان ردیابی و رصد این مواد اولیه وارداتی وجود دارد و با فراهم شدن این زیرساخت‌ها به راحتی نمی‎توان دولت را دور زد.

در دولت قبل تا حدودی آیین‎نامه‎های اجرایی طرح تولید بدون کارخانه تهیه شد و برای ابلاغ آماده بود اما بعد از تغییر دولت شاید مزایای این طرح به درستی برای وزیر جدید صنعت تبیین نشد و از سه سال پیش اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است؛ درخواست فعالان بخش خصوصی اجرایی شدن و اصلاح آیین‎نامه‎هایی است که در دولت قبل تهیه شده است.

*دبیر انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی و رئیس کار گروه تولید کالاهای صادرات محور، بدون کارخانه با هدف گسترش برندینگ کمیسیون تجارت