وامدار موسیقی خراسان هستم

آهنگسازی در ایران موفق است که موسیقی مقامی را بشناسد

قمصری در ابتدای این گفت‌وگو خودش را وامدار موسیقی خراسان می‌داند و می‌گوید: شخصا خیلی از موسیقی خراسان بهره گرفته‌ام. این آهنگساز تصریح می‌کند: به واسطة اینکه آهنگسازی انجام می‌دهم باید بخشی از کارم پژوهشی باشد، از این‌رو معتقدم آهنگسازی می‌تواند در ایران موفق باشد که به موسیقی دستگاهی اکتفا نکند و موسیقی نواحی، مخصوصا موسیقی مقامی خراسان، موسیقی کردستان و ... را رصد و درباره‌شان اطلاعات کسب کند.

وی ادامه می‌دهد: من از ریتمها، مقامها، تونالیته‌ها و نیر ملودی‌پردازی و فواصل متفاوت موسیقی خراسان در کارم استفاده کرده و بهره بردم. البته لازم است این نکته را نیز اضافه کنم  که من تمام تلاشم این است که در موسیقی بازنمایی نکنم، چراکه موسیقی خراسان پیشتر به بهترین شکل ارائه شده و من باید بتوانم با کمک از این سبک موسیقی و با وفاداری به موسیقیهای با قدمت و با پیشینة ایرانی، اثر جدیدی را خلق کنم.

قمصری که علاوه بر موسیقی از تحصیلکرده‌های ریاضی و فیزیک است، می‌گوید تحصیل در این رشته به من کمک کرد تا آن بعد از هنر که به واسطة موسیقی دانشگاهی فعال می‌شود در من فعال شود و بتوانم بخش محاسباتی و تحلیلی ذهنم را فعال و آن را با احساس ادغام کنم. وی تصریح می‌کند: ترکیب و تلفیق این دو و در یک جاهایی به چالش کشیدنشان می‌تواند بسیار راهگشا باشد و جنبه‌های دست‌نخورده‌ای از یک هنرمند را  به نمایش بگذارد. اما در نهایت آنچه از موسیقی آکادمیک و آنچه از رشتة ریاضی فیزیک یاد گرفتم برایم ابزار بود، همة اینها به من کمک کرد تا خودم را بیشتر بشناسم و با خودم در موسیقی صادقتر باشم.

قمصری از رسالتش در موسیقی ایرانی می‌گوید...

علی قمصری که در هر دو سبک موسیقی آوازی و موسیقی سازی فعالیت داشته است، می‌گوید: فکر می‌کنم درحال حاضر رسالت من در موسیقی ایرانی این است که معناگرایی را در موسیقی بی‌کلام دنبال کنم، البته بزرگانی چون استاد کلهر و استاد علیزاده نیز پیشتر چنین مسیری را انتخاب کرده‌اند.

 وی ادامه می‌دهد: برای من موسیقی بی‌کلام موسیقی محض است و با حروف محدود نمی‌شود، شما می‌توانید بار انتزاعی این موسیقی را بیشتر کنید، می‌توانید با این زبان جهانی هر حرفی را که می‌خواهید بزنید و نامحدود سخن بگویید، به شرط اینکه تنها به غم و شادی محصور نباشید.

من سعی می‌کنم حماسه، امید، تلخی، ناامیدی و همة مولفه‌هایی که می‌تواند در احساس به رسمیت شناخته شود را در موسیقی استفاده کنم تا یک ایدئولوژی غنی پشت کاری که انجام می‌دهم باشد و در عین‌حال مخاطب را از موسیقی بی‌کلام زده نکند.

با ساز تمرین نمی‌کنم، لذت می‌برم

این نوازنده تار و سه‌تار که هنگام ساز زدن از دنیای زمینی فاصله می‌گیرد، در ادامه صحبتهایش به این لذت اشاره می‌کند و می‌گوید: در دوره‌ای که هنرجوی نوپایی بودم و تمریناتم زیاد و طاقت‌فرسا بود، با مطالعه و راهنمایی یکی از اساتیدم، راهکار یا به اصطلاح فن کوزه‌گری را در این هنر پیدا کردم که مسیر موسیقایی من را تغییر داد و توانستم کاری کنم که از ساز زدن بیشتر لذت ببرم.

این آهنگساز تصریح می‌کند: در حال حاضر نمی‌دانم روزی چند ساعت ساز می‌زنم ولی این ساز زدن به هیچ‌وجه برایم جنبة تمرین کردن ندارد.

تفاوت هنرمند و تکنسین در موسیقی

قمصری در توضیح رسیدن به این نقطه در هنر موسیقی ادامه می‌دهد: فرمولی است که هرکسی شخصا آن را کشف می‌کند و به آن می‌رسد. من نمی‌توانم این را حتی به شاگردانم آموزش دهم. هنرمند باید محیط پیرامونش را به خوبی نگاه کند، کتاب بخواند، فیلم خوب ببیند و با هنرهای دیگر در تعامل باشد. همه اینها باعث می‌شود بتواند فرمول خودش را در موسیقی پیدا کند. اینکه کسی فقط تمرین طاقت‌فرسا انجام دهد و اتد بزند هرگز به جایی نمی‌رسد، او در نهایت یک تکنسین موسیقی خواهد بود نه یک هنرمند موسیقی.

وضعیت اقتصادی هنرمندان موسیقی

قمصری در ادامه از وضعیت اقتصادی هنرمندان موسیقی صحبت می‌کند: بدون شک چرخ زندگی چه داخل ایران و چه خارج از ایران با موسیقی ایرانی می‌تواند خیلی خوب بچرخد، به شرط آنکه مرید و مراد بازی و تقدس‌گرایی را کنار بگذاریم و هر هنرمندی روی پای خودش بایستد.

وی ادامه می‌دهد: هنرمند باید باعرضه باشد. اینکه هنرمندی فقط موزیسین خوبی باشد کافی نیست، باید چند بعدی و مجموعه‌ای از قابلیتهای مختلف باشد. موسیقی‌دان باید شجاعت، بی‌پروایی و درایت داشته باشد. اگر می‌خواهد کاری را انجام دهد انجام دهد، لحظه‌ای تعلل در هنر جایز نیست. مخصوصا در خارج از ایران که همه تشنة موسیقی ایرانی هستند. من شاگردانی داشتم که برای ادامه تحصیل به خارج از کشور رفته‌اند ولی امرارمعاششان از طریق موسیقی بوده است.

نباید پشت هنرمندان را خالی کرد

قمصری در پایان با اشاره به ارزشهای موسیقی در هر جامعه‌ای گوشزد می‌کند: جامعه به موسیقی نیاز دارد و این وظیفه هنرمندان موسیقی است که این مهم را در جامعه جا بیندازند، اگر جامعه پشت هنرمندان را خالی کند ما هیچ سلاح و برگ برنده‌ای نخواهیم داشت. در طول تاریخ،  ایران در معرض حملة اقوام مختلفی قرار گرفته است، اما موسیقی آنقدر غنی بوده که هنوز هست و کسی نتوانسته آن را نابود کند.  

علی قمصری در این سفر کوتاه خود به مشهد به دیدار دختران موسسه همدم نیز رفت و ضمن انتشار عکسی با دختران این موسسه خیریه در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «دیدار با این فرشتگان من را با آرامشی عجیب به سمت سالن اجرا روانه کرد. امیدوارم که تکرار شود. من به این دیدارها نیاز دارم. مشهد با ما مهربان بود و سخاوتمند، قدردانش هستیم.»