چگونه رئیس جمهور انتخاب کنیم؟ بخش اول

قرار است در پایان اردیبهشت شهروندان ایران رئیس قوه مجریه و دومین سیاست‌مدار را با رای مستقیم اکثریت مطلق انتخاب کنند. شش نامزد صلاحیت حضور در رقابت را به دست آورده‌اند که در ستادهای انتخاباتی شهرها، فضای مجازی و تلوزیون در حال رقابت هستند. از منظر علم سیاست قصد دارم به صورت مختصر ترسیم کنم که استراتژی تحریم انتخابات فایده ندارد و به نظر من بهترین نامزد برای منافع ملی ایران در وضعیت کنونی آقای حسن روحانی است.

1- بن‌بست علمی تحریم انتخابات: آنان که انتخابات را تحریم می‏کنند به گمان خود شاد یا غمگین در حال سپری کردن روزمره هستند و فکر می‏کنند سیاست عرصه شعار و فریب است. بر اساس تجربه بسیاری از کشورها بازنده اصلی اغلب، تحریم کنندگان هستند و در صورت افزایش تحریم، رادیکالها قدرت را به طور کامل تصاحب خواهند کرد. در صورت پیروزی جناحهای تندرو امکان فعالیتهای روزمره سلب خواهد گردید و همیشه وضعیت بدتری نسبت به آنچه فکر می‏کنید وجود دارد چرا که وقاحت و زیاده‌خواهی بشر را پایانی نیست. گزاره‌های کلیشه‌ای ضد حقوق شهروندی که همه مثل هم هستند، من سیاسی نیستم، دستشان در یک کاسه است جز سواری خوری مجانی و بردن جامعه به سمت شاخصهای فلاکت نیست.

2- امکانهای تدریجی قوه مجریه: رئیس جمهور قرار نیست ایران را به بهشت تبدیل کند و همه شاخصهای عقب‌مانده‌ای که برخی ریشه در قرون گذشته دارد، حل و فصل نماید. سیاست عرصه اقدامات علمی، سنجیده، تدریجی است و تجربه نشان داده است بهترین دولتها آنهایی هستند که تنها به امور حاکمیتی می‏پردازند و امور تصدی‌گری را کاری نداشته و این امور را به مردم واگذار می‏کنند. بنابراین باید از هر نامزدی که شعارها و اهداف عجیب و کلی می‏دهد ترسید چرا که نشانه سیاست نشناسی و بی‌تجربگی و حتی توهین به شعور شهروندان است. قوه مجریه بخش کوچکی از نهاد حکومت در دولت است و نباید انتظارات همه دولت را از آن توقع داشت. این انتخابات فرصتی است برای امکانهای تدریجی و سیاست‌گذاریهای حداقلی نه حرکتهای تند و رادیکالی که به قصد فریب افکار عمومی صادر می‏گردد.

3- آداب تشریفات محافظه‌کاری: سیاست را تنها نخبگان آرام و محافظه‌کاری درک می‏کنند که به لحاظ علمی و تجربی مراحل را تدریجی طی کرده‌اند. سیاست یعنی خط و مشی قرار دادن امر عمومی در جای خویش و هرگونه سیاست‌گذاری نابه جا، کلی، شعاری جامعه را به هم خواهد ریخت. ادب و آرامش ذات سیاست است و تشریفات و حفظ شان و اصول از الزامات سیاست‌مداری است. تندخویی، بی ادبی، نابودی تشریفات و ضدیت با رویه‌های بوروکراتیکی، که سنت سیاسی ایران معاصر ریشه دارد جز هزینه نتیجه‌ای نداشته است. بی ادبی، لابی کردن به هر بهایی، امتیاز به همه گروه‌ها دادن و به خصوص در اردوگاه محافظه کار قرار داشتن و شعارهای پوپولیستی چپ گرا دادن همه نشان‌دهنده سیاست‌مداران غیرحرفه‌ای است که دوست دارند ناگهانی به همه اهداف دست یابند. 

4-  شاخصهای عینی و کمی سیاست‌گذاری: سیاست‌گذاری و حل آسیبهای فراوانی که در کشور وجود دارد تنها با آمار، اطلاعات و برنامه‌های کارشناسی بلندمدت امکان‌پذیر است. بسیاری از نامزدها به گونه‌ای از معجزه‌ها و مکانیسم‌های خلق‌الساعه صحبت می‏کنند که برای پژوهشگران و کارشناسان متخصص تعجب‌آفرین است. برخی از نامزدها به علتهای مختلف از قوه مجریه دور بوده‌اند و آمده‌اند که تنها با شعار و عوام فریبی آنهم با گزاره‌های توده‌گرای پوپولیستی اقبال عمومی به دست آورند. گاهی مناظره‌ها آنقدر بدیهی و کلیشه‌ای می‏گردد که نامزدهای نامرتبط تخصص و علمشان مورد تردید قرار می‏گیرد. سیاست به مکانیسم برمی‏گردد و مکانیسم تکنولوژی اجرایی نیاز دارد که برآمده از سنت و تجربه کاری در قوه مجریه است. آنکه می‏آید و بدون توجه به آمار و ارقام بی نیاز از پژوهشگران و شعارهای تند مطرح می‏کند دولت و ملت را به رنجه خواهد انداخت.

ادامه دارد...

عضو هیئت علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد