فنآوری اطلاعات شاهراه زندگی روزمره ما

آن  روز شاید او حق داشت چنان سوالی بپرسد زیرا یک خط موبایل آنقدر گران‌قیمت بود که کاملا کالای لوکس به حساب می‌آمد، یک میلیون و دویست هزار تومان، در حالیکه قیمت یک آپارتمان صد متری در یک منطقه مناسب شهر مشهد ۱۲ میلیون تومان بود!

زمان چندانی نگذشت که فنآوری ارتباطات به سرعت برق و باد توسعه یافته و همه‌گیر شد! آنقدر که امروز نمی‌توان زندگی بدون آن را تصور کرد. گسترش اینترنت و خدمات عمومی مبتنی بر آن تمام شئونات زندگی انسانها را فرا گرفته و دگرگون ساخت. امروز همه مردم بسیاری از امور اداری و بانکی روزمره خود را با تلفنهای همراه هوشمندشان انجام می‌دهند. از امور بانکی تا ثبت نام دانشگاه و خریدهای آنلاین. یک خربزه فروش در وسط بیابان هم در کنار بساطش تابلویی نصب کرده که: "خرید با کارت بانکی!"

در این میان یکی از سرویس‌هایی که چالش‌آمیز بوده است استفاده از تاکسیهای اینترنتی مانند اسنپ، تاچسی، چیتکس و تپسی است. پدیده‌ای نو ظهور که البته سابقه بین‌المللی آن مانند فعالیت شرکت "اوبر" خیلی بیشتر است.

 اولین چالش این سرویسها در ایران رقابت با سرویسهای تاکسی سنتی بود که اکنون به ناچار پذیرفته شده است. با اینحال هنوز اما و اگرهایی وجود دارند که مطمئنا در آینده برطرف شده و این سرویسها نیز مانند نقل و انتقال پول آنقدر امن و مطمئن خواهند شد که برای خدمات حمل و نقل سنتی چاره‌ای نخواهد ماند جز آنکه خود را در همین سیستم باز تعریف کرده و به ادامه فعالیت مشغول شوند.

در این راه تجربه شرکت "اوبر" برای این شرکتها می‌تواند سرمشق خوبی باشد. اگر به سایت این شرکت مراجعه کنید می‌بینید که نوع خدمات حمل و نقل مسافر چنان با دقت و ظرافت طراحی شده است که جای هیج‌ نگرانی برای مسافر و راننده باقی نمی‌گذارد.  البته ارائه برخی از آن خدمات مستلزم وجود زیرساختهای پستی و آدرس‌یابی و شفافیت اطلاعاتی می‌باشد که در کشور ما هنوز کامل نیست و انجام آن به اقدامات دولت وابسته است.

با اینحال خوشبختانه همین مقدار خدماتی که تاکنون در این زمینه در بسیاری از شهرهای بزرگ ارائه شده با مشکلات و نابسامانی های حادی همراه نبوده است که افکار عمومی را از استفاده از آن منصرف کرده و یا دچار تردید سازد.

سخن اینکه امروزه فنآوری اطلاعات شاهراه ارتباطی انسانهای جهان جدیدیست که تمام مناسبات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی آنها در پهنای آن باز تعریف شده‌اند. چیزی که روزی "الوین تافلر" گفت: منشا جدید قدرت دیگر پول زیاد در دست افراد اندک نیست بلکه اطلاعات زیاد است در دست آدمهای بسیار!

*عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد