کاشی شکستگانیم

این طرح که به پیشنهاد مدیرکل روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی وقت ارائه شده بود در مشهد نیز مورد اقبال قرار گرفت. بنابراین هشتم شهریورماه سال جاری در نخستین گام، کاشی ماندگار سردر خانه «عثمان محمدپرست خوافی» هنرمند دو تار نواز خراسانی در مشهد نصب شد.

محمد رحیم رهنما مدیرکل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی، در این تاریخ گفته است که در آینده با همکاری اداره ارشاد اسلامی، مشاهیر و هنرمندان خراسانی را شناسایی و نسبت به بزرگداشت نام و یاد این افراد کاشی ماندگاری را سر در منزل آنان نصب خواهیم کرد.

 اما هنوز به هنرمند دوم نرسیده، اولی را سنگ زدند...

شکسته شدن کاشی، واکنش مسئولان و رسانه‌ها

تنها کمتر از دو ماه از نصب این کاشی می‌گذشت که روزنامه خراسان در 18 مهرماه سال جاری با تیتر «وندالیسم فرهنگی» خبر از شکسته شدن کاشی ماندگار عثمان  خوافی داد و تعجب، تاثر و تاسف همگان را برانگیخت، خراسان در این خبر گوشزد کرده است که باید از همان ابتدا بروز چنین اتفاق ناگواری پیش بینی و کاشیهای ماندگار به صورتی طراحی می شد که به این سادگی و شاید با شیطنتها و شوخیهای کودکانه رهگذران، صدمه و آسیب نبیند.

پس از آن ایسنا هم دیگر رسانه‌ای است که در قبال این اتفاق سکوت نکرد و روز جمعه 21 مهرماه در گفتگویی که با پوریا سوری مدیر سابق روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی کشور انجام داده به آسیب شناسی این ناهنجاری اجتماعی پرداخته و به نقل از وی نوشته است: به جز انجام فرهنگ‌سازی برای مردم، کار دیگری نه سازمان میراث فرهنگی و نه هیچ گروه دیگری نمی‌توانند  انجام دهند، نمی‌توان که بالای سر هر کاشی ماندگار یک دوربین مدار بسته نصب کرد، باید این موارد فرهنگی را فرهنگ‌سازی کرد. سوری گفته ما نمی‌توانیم شهرهایی داشته باشیم که ادعای ارج‌گذاری هنر هنرمندان را دارد اما فرهنگ عمومی شهر از آن مراقبت نمی‌کند. این یک نوع تقبیح عمومی می‌خواهد که نسبت به این نوع حرکات یک فرهنگسازی برای حفظ آن انجام شود. ایده‌پرداز این طرح پیشنهاد داده که فرهنگ عمومی مشهد باید این موضوع را تقبیح کند و خود برای برطرف کردن این دست مشکلات که در همه جای کشور وجود دارد، دست‌به کار شود. او همچنین در این گفتگو حکاکی روی سنگ به‌جای کاشی را به‌عنوان گزینه جایگزین پیشنهاد داده است.

اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی، نیز پس از این حادثه در نخستین اقدام بیانیه‌ای منتشر کرد که در بخشی از این بیانیه امده است: نصب این کاشی ماندگار تنها به منظور حفظ و معرفی این میراث معنوی و فرهنگی است تا مردم بهتر از همیشه بتوانند با هنرمندان ارتباط برقرار کنند و در حقیقت این کاشی، آدرسی است که بیش از همه، اهالی یک محله به آن افتخار خواهند کرد تا به بگویند من در خیابان یا کوچه ای زندگی می‌کنم که پلاک ماندگار یکی از مفاخر کشورمان در آن نصب شده است.بپذیریم که شکستن و تخریب این کاشی ماندگار، بی احترامی به هنرمندان ماندگار این آب و خاک است، بی‌احترامی به هویت یک ملت.

واکنش عثمان محمدپرست

استاد عثمان محمد پرست هنرمند موسیقی مقامی خراسان مدتی است در بستر بیماری است، او 90 سال سن دارد اما سخن که می‌گوید آثاری از کهولت و کهنگی در واژگانش نیست. او نه فقط بخاطر هنرش که بخاطر اقدامات خیرخواهانه‌اش نیز در سطح جهانی شهره است. همه ما منتظر واکنش خالق مقام نوایی به این اقدام قبیح بودیم که پس از چند روز سکوت را شکست و در واکنش به هتک حرمت به هنر و فرهنگ و شکستن اولین کاشی ماندگار خراسان، در کانال رسمی تلگرامش اینگونه سخن گفت:

هنر و علاقه به هنر از دیرباز نزد ایران و ایرانی محبوب بوده و اعتقاد به این شاه بیت که :غیر از هنر که تاج سر آفرینش است/ بنیاد هیچ منزلتی پایدار نیست، از اولین اصول زندگیشان است.  لذا بنده به‌عنوان فردی که عمر و تلاشم صرف راه خیر و هدفم رضایت خالق بوده و لاغیر، این اقدام کودکانه و نابخردانه شکسته شدن کاشی را دور از ادب هر هم وطن ایران دوست و بافرهنگ دانسته و اطمینان دارم مردم شریف ایران به‌دور از هرگونه تعصب و خالی از عداوت به هنر اصیل ایرانی، قلوبشان متاثر از این موضوع گشته و این اقدام نزدشان منفور خواهد بود.  امیدوارم دولت محترم نسبت به پیگیری این حمله فرهنگی و مردم شریف به جهت حفاظت از این آثار ملی نهایت تلاش خود را به کار بندد. خداوند هنرمند و هنر آفرین یار و یاورتان باد/ عثمان محمدپرست خوافی/ بیست ویکم مهرماه 1396.

واکنش مردم، ترمیم موقت کاشی

اکنون این کاشی ماندگار بی سر و صدا و با ابتکار مردم، ترمیم و مجدد نصب شده است و قطعا کاشی دیگری شاید با مقاومت بیشتر در آن مکان خواهد درخشید، از آنجا که بر اساس اعلام اداره کل میراث فرهنگی استان، کاشی ماندگار سر درِ منزل استاد محمدپرست در مشهد، به زودی جایگزین می شود و علاوه بر آن در شهر خواف زادگاه این اسطوره موسیقی مقامی نیز کاشی مشابهی نصب خواهد شد. اما کاش درمانی هم برای بیماران «وندال» پیدا می‌شد.