موسم ایفای مسئولیت اجتماعی

البته افرادی هستند که منتظر بروز حادثه برای کمک کردن به هموطن نیازمند خود نمی‌مانند و همواره دست خیرشان برای یاری دیگران باز است و اعضای جامعه یاوری خراسان در این دسته قرار می‌گیرند.

وقوع زلزله 7.3 ریشتری در غرب کشور و براساس آمار رسمی، جان باختن نزدیک به 500 نفر از هموطنان‌مان در این حادثه، اتفاقی تلخ و ناگوار بود که قلب مردم ایران زمین را به درد آورد اما صحنه کمکهای مردمی به آسیب‌دیدگان این حادثه یکی از زیباترین تصاویر انسانی روزهای اخیر در ایران بود. مردمی که برای کمک کردن به هموطنان زلزله زده خود در غرب کشور از هیچ کوششی فروگذار نکردند و در قالبها و اشکال مختلف به یاری آسیب‌دیدگان شتافتند.

در این میان اهالی صنعت، فعالان اقتصادی و کارآفرینان نیز پا به پا و حتی فراتر از دیگر مردم برای یاری رساندن به زلزله‌زدگان تلاش کرده و نشان دادند با وجود همه سختیهای پیش روی بخش صنعت و تولید در سالهای اخیر، وقتی پای کمک به هموطن برسد، حتی پیشگام سایران هستند. جامعه یاوری خراسان، تشکل خیریه‌ای است که یدی طولا در امر یاری‌رسانی به مردم محروم مناطق مختلف کشور و به ویژه استان خراسان رضوی در 30 سال گذشته دارد. خیرانی که امروز حرف از احداث هنرستانی در مناطق زلزله زده غرب کشور توسط آنها به میان است و تجربه چنین اقدامی را در شهر زلزله زده بم در سال 85 در کارنامه دارند.

این تشکل از سال 1365 توسط عده‌ای از خیران در کشور تاسیس شد و از سال 1383 جامعه یاوری خراسان به صورت مستقل فعالیت خود را ادامه داد. در 30 سال گذشته 548 پروژه و طرح عمرانی در زمینه‌های گوناگون در اقصی نقاط کشور توسط جامعه یاوری راه‌اندازی و یا کلنگ‌زنی شده است؛ احداث مدرسه، هنرستان، مجتمعهای آموزشی و خوابگاهی از جمله مهمترین اقدامات عمرانی این خیران برای فرزندان ایران بوده است. پس از احداث هنرستان دارالفنون در شهرستان زلزله‌زده بم در سال 85، اینبار جامعه یاوری خراسان به دنبال احداث هنرستانی دیگر در منطقه زلزله‌زده غرب کشور است و به زودی کلنگ احداث هنرستان در آن منطقه زده خواهد شد. کلنگ زنی دبستان سه کلاسه روستای گندم‌خواب منطقه تبادکان در ماههای اخیر از آخرین اقدامات این تشکل به شمار می‌رود.

برای اطلاع از فعالیت جامعه یاوری خراسان، اقدامات آن در زمینه های مدرسه سازی و مجتمع‌های آموزشی به سراغ بانیان و دست اندرکاران این تشکل می‌رویم و نظرات فعالان اقتصادی درباره مسئولیت اجتماعی کارآفرینان را جویا می‌شویم.

ضرورت تحکیم پایه‌های مراکز اشتغالزایی مناطق زلزله‌زده

غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و خراسان رضوی یکی از بنیانگذاران جامعه یاوری خراسان است، کسی که سابقه ای درخشان در امور خیریه و کمک به مردم مناطق مختلف کشور دارد.

رئیس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به حادثه تلخ جان باختن تعدادی از هموطنان در زلزله غرب کشور می‌گوید: درگذشت جمع کثیری از هموطنان عزیزمان در پی وقوع حادثه زلزله در غرب کشور و نیز مجروح شدن تعداد دیگر در این واقعه اسفناک موجب تاسف و تاثر شدید عموم مردم شریف ایران به ویژه کارآفرینان و فعالان اقتصادی بخش خصوصی شد. خوشبختانه حضور پرشور و حس همدردی همگانی که در قالب موج کمکهای بی دریغ و عاشقانه مردمی جلوه کرد، موجب شد تا گروه‌های مختلف دیگری نیز خودجوش با اعلام آمادگی برای بازسازی سریع تاسیسات فروریخته دین خود را ادا کنند .

غلامحسین شافعی می‌افزاید: اتاق بازرگانی، صنایع ، معادن و کشاورزی ایران و تمامی اتاقهای سراسر کشور بلافاصله پس از وقوع این حادثه نهایت تلاش خود را برای جمع‌آوری و ارسال کمکهای نقدی و غیرنقدی به کار بستند. همچنین با تصمیم بجای هیات نمایندگان اتاق خراسان رضوی مقرر شد؛ با همکاری فعالان اقتصادی با ساخت هنرستانی شایسته در حوزه فنی و حرفه‌ای که نیروی انسانی ماهر را تربیت می‌کند، بخشی از کمکها به تاسیسات آموزشی اختصاص یابد تا بدینوسیله پایه‌های مراکز اشتغالزایی این منطقه تحکیم شود. این عزم یادآور تجربه‌ای موفق پس از زلزله دردناک بم در ساخت هنرستانی بزرگ و مجهز بود که هم‌اکنون شاهد ثمرات آن هستیم.

شافعی درباره هنرستان احداث شده توسط جامعه یاوری خراسان در بم، تشریح می‌کند: در سال ۱۳۸۵ پس از وقوع زلزله مهیب بم، جامعه یاوری خراسان که سابقه‌ای طولانی در ساخت مدارس، خوابگاه‌های شبانه‌روزی دانش آموزی و سایر مراکز خدماتی در مناطق محروم دارد، هنرستان 470 نفره دارالفنون توس را با زیربنای تقریبی 3170 مترمربع در سه طبقه با 16 کلاس درس 30 نفره و با گنجایش 480 هنرجو در این شهر تاسیس کرد.

وی تاکید می‌کند: امیدواریم با همت بلند سازندگان خیر و تشکلهای اقتصادی یکبار دیگر پروژه‌ای بزرگتر و مجهزتر در منطقه زلزله زده غرب کشور به اجرا درآوریم. بنابراین از همه عزیزانی که قادرند به هر صورت مالی، کالای ساختمانی، تجهیزاتی و یا خدماتی در این طرح مشارکت کنند، مشتاقانه استقبال می‌کنیم.

اجرا و کلنگ‌زنی 548 پروژه توسط جامعه یاوری خراسان

هنرستان بم یکی از هنرستانهای بسیار زیبای کشور است و پس از ساخت آن به همت یکی از خیران بزرگ در شهرستان قاین که منطقه‌ای محروم بود، هنرستان و خوابگاهی برای محصلانی که از روستاهای اطراف به مجتمع می‌آمدند ایجاد شد. علاوه بر آن، در منطقه سیدی مشهد هم با ظرفیت 300 نفر هنرستانی با اقدام دکتر محمدعلی مولوی احداث شده است. در حال حاضر جامعه یاوری خراسان با وجود هزینه چند برابری ساخت هنرستان نسبت به مدارس معمولی، به احداث این آموزشگاههای فنی روی آورده و بنیانگذاران این تشکل معتقدند صفی از دانش‌آموختگان بیکار و سرگردان در جامعه وجود دارند که احداث هنرستان و آموزش فنی به دانش‌آموزان، از آنها نیرویی متخصص ساخته و برای حضور در بازار کار آماده می‌شوند.

مدیرعامل جامعه یاوری خراسان درباره فعالیت این تشکل می‌گوید: در اردیبهشت ماه سال 65، افرادی نظیر دکتر مجتبی کاشانی، غلامحسین شافعی و همایون حاجیخانی که نه به فکر نام بودند و نه به فکر نان، خاضعانه دست به دست هم دادند و با عنوان جامعه یاوری پیشاهنگ حرکتی انسانی شدند که بازتاب آن احداث صدها مدرسه، هنرستان، اورژانس جاده، خانه بهداشت و برپایی دار قالیبافی برای دختران روستایی برای حمایت از دردمندان بی پناه در روستاهای فقر زده بود.

علی دادور می‌افزاید: در حال حاضر این تشکل با تفکر مدرسه‌سازی، در قالب ایجاد واحدهای آموزشی به نقاط محروم کمک می‌کند. جامعه یاوری اهداف خود را از مرزهای خراسان فراتر برده و در هر جای کشور که محرومیت ظهور کند، حضور می‌یابد.

وی درباره دلیل روی آوردن جامعه یاوری به ساخت مدرسه و به ویژه هنرستان اظهار می‌کند: از آغاز ایجاد جامعه یاوری تاکنون 548 پروژه اجرا و کلنگ‌زنی شده است؛ ما برای مدرسه‌سازی به نقاط محروم سر زدیم؛ ابتدا مدرسه‌سازی برای کودکان استثنایی بود که جایی نداشته و سرگردانند و سپس به ساخت هنرستان روی آوردیم زیرا می‌خواستیم فرزندان‌ کشورمان به خودکفایی شخصی برسند. یک فارغ‌التحصیل هنرستان به فردی برق‌کار، گچکار یا نجار تبدیل شده و جذب جامعه کار می‌شود و به خودکفایی شخصی می‌رسد اما می‌بینیم سایر مدارک تحصیلی چندان ارزشمند نیست و فارغ‌التحصیلان آنها به کار گرفته نمی‌شوند.

دادور ادامه می‌دهد: احداث هنرستان ابتدا در سال 83 در ذهن جامعه یاوری خراسان شکل گرفت و این کار را در شهر زلزله زده بم آغاز کردیم؛ ابتدا با تشکیل تیمی به آن منطقه مراجعه کردیم و در مورد اینکه چه هنرستانی با چه ظرفیتی مورد نیاز است، بررسیهای لازم را انجام دادیم و به این نتیجه رسیدیم که ایجاد هنرستان کشاورزی مورد نیاز آن منطقه است؛ به این منظور باغ بزرگی در اختیار ما قرار داده شد. علاوه بر هنرستان، ایجاد خوابگاه برای محصلانی که اکثر آنها بچه‌های یتیم بم بودند و جایی نداشتند، احساس می‌شد و این موضوع هم در دستور کار قرار گرفت. در نهایت بعد از گذشت 18 ماه، در تاریخ 30 شهریور سال 85 هنرستان و خوابگاه شهر بم به بهره‌برداری رسید و ابتدای مهر همان سال زنگ آموزشگاه را به صدا درآوردیم و 480 هنرجو به کلاسهای درس رفتند.

وی تصریح می‌کند: هم‌اکنون این بنا یکی از بهترین و ماندگارترین بناهای ایجاد شده در شهر بم است. جامعه یاوری اداره هنرستان را بعد از ساخت به دولت واگذار کرد اما هر از گاهی سرکشی می‌کنیم و پیگیر آن واحد هستیم. در واقع همه طرحهایی که اجرا می‌کنیم را رها نکرده و هر جا خانه بهداشت یا واحد آموزشی ساخته‌ایم، سرکشی می‌کنیم.

مدیرعامل جامعه یاوری خراسان با اشاره به نحوه بررسی و نظارت در ساخت پروژه‌ها اظهار می‌کند: جامعه یاوری دارای یک مشاور است که در هنگام ساخت هنرستان و سایر اماکن احداثی به همراه مدیرعامل نظارت لازم را انجام می‌دهند همانطور که در ساخت هنرستان بم، چهار مرتبه در هر ماه نظارت انجام می‌دادیم و با توجه به پیشرفت کار و قولی که پیمانکار داده بود، هزینه را پرداخت می‌کردیم.

دادور درباره نقش وزارت آموزش و پرورش در احداث این هنرستانها می‌گوید: آموزش و پرورش در ساخت همه مدارس موظف است 50 درصد هزینه را مشارکت کند، البته برخی از ادارات بودجه لازم را ندارند و نمی‌توانند 50 درصد را هزینه را انجام دهند و در بم هم آموزش و پرورش کمکهایی به ما کرد.

وی یادآور می‌شود: برای احداث هنرستان در مناطق زلزله‌زده کرمانشاه، ابتدا به منطقه می‌رویم تا ببینیم این مجتمع با چه ظرفیتی مورد نیاز است و با تشکیل کمیته‌ای پیگیریهای لازم و تقسیم‌بندی کارها را انجام می‌دهیم؛ البته چون جامعه یاوری تجربه احداث چندین هنرستان را دارد در این زمینه پیشگام می‌شود و سایر خیران هم همراه ما می‌شوند و امیدواریم این پروژه را با دستان پر برکت انسانهایی که همراه ما هستند، تحویل فرزندان عزیز غرب کشور بدهیم. برای اینکار هر فرد یا واحدی می‌تواند کمکهای کالایی و یا حتی مالی اقساطی خود را به شرط پیشرفت کار به جامعه یاوری بسپارد.

ایفای مسئولیتهای اجتماعی به اخلاق و تربیت افراد بستگی دارد

رضا حمیدی، مدیرعامل شرکتهای فرش مشهد، چرم مشهد، نان مزرعه، حوله یاس سپید و... است. کارآفرینی که در انجام امور خیر بین اهالی صنعت و فعالان اقتصادی شهره است. او که یکی از اعضای جامعه یاوری خراسان است، از افراد پیشنهاد دهنده ساخت هنرستان به جای مدرسه در شهرستان بم  بود و قول تقبل 10 درصد از هزینه ساخت هنرستان غرب کشور را نیز داده است. با حمیدی درباره مسئولیتهای اجتماعی کارآفرینان و لزوم حضور آنها در عرصه کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان زلزله گفت‌وگو می‌کنیم.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی خراسان رضوی می‌گوید: ایفای مسئولیت اجتماعی به اعتقادات و اخلاق افراد بستگی دارد؛ از کم‌درآمدترین افراد تا کسانی که درآمد زیادی دارند؛ همه باید باور کنیم که در جامعه مشکلاتی هست که تنها به دست دولتمردان قابل برطرف شدن نیست و هر کداممان باید نسبت به توانمان سهمی از مسئولیتهای اجتماعی را برعهده بگیریم.

رضا حمیدی خاطرنشان می‌کند: همانطور که وقتی در خیابان زمین می‌خوریم انتظار داریم کسی ما را از زمین بلند کند، در زمینه اقتصادی هم همینطور است؛ من نوعی به عنوان کسی که روی پا ایستاده‌ام و زمین نخورده‌ام به کسی که در شرف زمین خوردن است یا زمین خورده باید کمک کنم و به همین دلیل در واحدهای تولیدی‌ام سهمی از سود را برای مسئولیتهای اجتماعی در نظر گرفتم. بطوریکه هر کسی که در واحدهای تولیدی شریک من بشود باید این شرط را بپذیرد که 10 درصد از سود را برای مسئولیتهای اجتماعی بگذاریم.

وی می‌افزاید: ما باید بخشی از دین خود را با توجه به مملکت و شرایطی که داریم و ناتوانی دولت در حل همه مشکلات و آسیبهای اجتماعی، ادا کنیم. در واقع ما در ایفای مسئولیتهای اجتماعی به خود دولت کمک نمی‌کنیم بلکه به ملت و مردم ایران کمک می‌کنیم.

حمیدی تاکید می‌کند: دولت باید در حد توانش انجام خدمت کند و بخش خصوصی هم به اندازه توانمندی‌اش این موضوع را در هزینه‌هایش قرار دهد زیرا ما در این کشور زندگی می‌کنیم و از مواهب آن استفاده کرده و هوای کشور را آلوده می‌کنیم و با صنعت خود آسایش بخشی از مناطق را مختل کرده و ضایعات تولید می‌کنیم. بنابراین، دینی هم در ایفای مسئولیتهای اجتماعی داریم و سهم خودمان را به اندازه توان‌مان که البته به اخلاق و تربیت ما بستگی دارد، باید انجام دهیم. البته نباید فراموش کرد که در جامعه برخی از افراد به این مسائل بیشتر دقت می‌کنند و برخی افراد کمتر یا اصلا دقت نمی‌کنند.

وی درباره دلیل پیشنهاد خود به احداث هنرستان به جای مدرسه در مناطقه محروم می‌گوید: خوشحالم که یکی از افرادی بودم که درخواست کردم به جای ساخت دبیرستان به سراغ هنرستان برای شهرستان بم برویم چون در مناطق زلزله زده هنرستان و آموزشگاه فنی از دبیرستان کاربرد بیشتری دارد. با دیپلمهای امروزی جوان کاری بلد نیست و مجبور میشود از شهر کوچک یا روستای خود به شهر بزرگتری برای پیدا کردن کار برود اما جوان فارغ‌التحصیل هنرستان هنری مانند جوشکاری، لوله‌کشی، نجاری و... بلد است و به همین دلیل معتقدم در شرایط فعلی تاسیس هنرستان برای مناطق زلزله زده واجبتر است.

ارزش معنوی کمکهای مردمی و فعالان اقتصادی

محمدحسین روشنک، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان و یکی دیگر از چهره‌های کارآفرین و خیر در این استان است که در روزهای اخیر به همت وی چند تریلی حامل کمکهای غیرنقدی برای مردم زلزله‌زده غرب کشور فرستاده شده است.

روشنک با بیان اینکه جامعه بشری با محبت و توجه به یکدیگر اعتبار پیدا می‌کند، درباره لزوم خدمت‌رسانی به همنوعان، می‌گوید: وقتی می‌گوییم جامعه، تعبیر آن به قول جامعه شناسان از تعدادی نقاط مثبت شکل می‌گیرد؛ این نقاط مثبت شامل همدردی، هم‌فکری، هماهنگی، توجه، نگاه به یکدیگر و... است که جامعه و به خصوص جامعه مسلمان را شکل می‌دهد.

وی می‌افزاید: هدف دوستان من در اتاق بازرگانی و بخش خصوصی این است که به وسیله‌ای همدلی خود را به مردم آسیب‌دیده از حوادث طبیعی نشان دهند؛ همه این فعالیتها برای این است که با مردم رنج‌دیده از زلزله غرب کشور همدلی و همدردی کرده باشیم وگرنه این موضوعات اهمیت مادی چندانی ندارد؛ مثل دوران دفاع مقدس که کمکهای مردمی دردی را از هزینه‌های جنگ درمان نمی‌کرد و از نظر رقمی جایگاهی برای کمک نداشت چون یک گلوله توپ یا یک موشک قیمت بالایی داشت اما اهمیت کمکهای مردمی از میلیاردها نقدینگی که دولت تامین می‌کرد بیشتر بود چون همدلی مردم را به میدان می‌آورد و بار معنوی ایجاد می‌کرد. البته این به معنای کم اهمیت بودن ارزش مادی کمکهای مردمی نیست.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی اظهار می‌کند: کمکهای امروز به آسیب دیدگان زلزله مثل کمکهای مردمی در دوران دفاع مقدس است. تشکری که مردم آسیب‌دیده غرب کشور از مردم ایران می‌کنند برای این است که می‌بینند جمعی از مردم همدرد آنها شده‌اند، اشک ریخته‌اند، طاقت نیاوردند و به منطقه رفتند و در کنار مردم مسئولان، رهبری و ریاست جمهوری هم به منطقه رفتند.

روشنک خاطرنشان می‌کند: اتاق بازرگانی و تشکلها و فعالان اقتصادی هم آمده‌اند بگویند ما هم همدردیم و هستیم و در این راستا هر کسی کاری انجام می‌دهد. در جامعه یاوری تصمیم دوستان بر این شده هنرستانی که قبلا هم تجربه ساخت آن را در بم داشتند، در مناطق زلزله‌زده بسازند؛ سیاست بر این است که فارغ‌التحصیلان هنرستانها در جامعه نیازمند کارگری و تخصصی اقتصاد ما جای بیشتری دارند و معتقدیم به افراد متخصصی که در هنرستانها و مجتمعهایی که آموزش عملی و نه تئوری شغل را می‌دهد پرورش یافته‌اند، نیاز داریم.

این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی خراسان رضوی با اشاره به ایجاد فضای ضد همبستگی ملی در کشور توسط برخی از فرصت‌طلبان، تاکید می‌کند: ما می‌خواهیم به مردم غرب کشور بگوییم همه برای کمک به آنها پای کار هستند؛ دولت، رهبری، مجلس، قوه قضائیه، هیاتها، ورزشکاران، هنرمندان و روحانیت پای کارند. اینکه در فضای مجازی در زمینه کمک به مردم زلزله زده شاهد بحثهای سیاسی هستیم به این دلیل است که ضد انقلاب به دنبال فرصت می‌گردد تا از هر منظری فقط نق بزند و بهانه‌گیری کند.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی درباره پیش‌بینی خود از میزان کمک اهالی صنعت برای احداث هنرستان در مناطق زلزله زده غرب کشور می‌گوید: جامعه یاوری بیش از 500 کار خیر انجام داده و می‌تواند احداث هنرستان در آن منطقه را هم انجام دهد و مطمئنا بیش از اعتبار مورد نیاز برای اجرای این طرح کمک می‌شود و پیش بینی می‌کنم احداث هنرستان به یک واحد خلاصه نشود. ضمن اینکه این کمک فقط مربوط به خراسان است و در سایر استانها نیز فعالان اقتصادی نقش خوبی را برعهده می‌گیرند.