معاملة دو سر برد

برای این واژه مانند بسیاری از واژه‌های لاتین وارداتی هنوز معادل فارسی مناسبی تعریف نشده اما مفهوم کلی آن عموما بر پایة نوآوری، خلاقیت، اختراع و اکتشاف بنا شده است. به عنوان مثال پشت پردة آنچه امروز با نام خرید آنلاین و تاکسی آنلاین می‌شناسیم عبارتی به نام استارت آپ است که به شرکتهای نوپایی اطلاق می‌شود که با تکیه بر پژوهشهای بنیادین راهکارهای جدیدی برای حل مشکلات و مسائل موجود در دنیای امروز ارائه می‌کنند.

استارت آپ‌ها متشکل از جوانان و نخبگانی هستند که با اتکا به خلاقیت و نبوغ خود و با کمترین تجربة کاری در بازار، ممکن است موفق شوند مرزها و ساختارهای بازار را جابجا کنند.

 استارت آپها  با یک نوآوری می‌توانند مرز بازار را در پارامترهای مختلف تغییر دهند و وقتی مشتریان خود را بدست آورند تبدیل به یک کمپانی شوند.

در کشور ما نیز با جود نخبگان و دانشمندان بسیار،  بستر مناسبی برای رشد و پیشرفت این نوع از کسب و کار وجود دارد. منتها این رشد و رونق که می‌تواند علاوه بر خدمت رسانی آسان و سریع، ایجاد اشتغال و درآمد کند، حمایت مسئولان دولتی و بخش خصوصی را می‌طلبد.

در ایران پارک علم و فناوری وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بستری است تا استارت‌آپ‌هایی که برگزیده می‌شوند مورد حمایت قرار بگیرند. علاوه بر این اتاقهای بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی نیز به‌عنوان بزرگترین تشکل بخش خصوصی کشور در این عرصه حضور موثر و تعیین کننده‌ای از خود به نمایش گذاشته‌اند. در مشهد نیز هم اتاق بازرگانی و هم استارت آپهایش به نوبه خود فعال و پویا هستند از این رو امکان تعامل و همکاری دو سویه مناسبی بین دو نسل یکی باتجربه و دیگری خلاق وجود دارد.  تا کنون نیز جلسات بسیاری پیرامون همکاری بین اتاق استان و استارت آپ‌ها برگزار شده است. در این گزارش ضمن معرفی این شرکتهای نوین طی گفتگو با نمایندگان اتاق بازرگانی و استارت آپ‌ها دربارة لزوم ارتباط و همکاری این دو تشکل اقتصادی و مزیتهایی که دو طرف می‌توانند برای یکدیگر به ارمغان بیاورند صحبت کرده‌ایم.

تمایل اتاق بازرگانی خراسان از استارت آپها

مسئول آموزش اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اتاق بازرگانی معتقد است: به همان میزان که شرکتهای دانش بنیان و استارت آپ خودشان را در فضای کسب و کار نشان می‌دهند به همان نسبت اتاق هم به‌عنوان بخش خصوصی بیشتر به سمت حمایت از آنها پیش می‌رود.

پیام رشیدی تصریح می‌کند: طی جلساتی که اتاق مشهد با مدیران و فعالان اقتصادی داشته بحث تشکیل انجمن حمایت از جوانان کارافرین و دعوت از مسئولان پارک علم و فناوری برای تعامل و آشنایی بیشتر طرفین مطرح شده است.

وی با بیان اینکه تجربه موفق سایر کشورها در حمایت از استارت اپها راهنمای خوبی برای مسئولان اتاق بازرگانی است که متناسب با شرایط اقتصادی کشورمان به دنبال تکرار تجربه‌های موفق سایر کشورها در ایران باشند، می‌گوید: حدود یک سال است که در اتاق بازرگانی بحث توجه به استارت آپها و شرکتهای دانش بنیان مطرح  شده و از سه الی چهار ماه پیش این مهم به یک ضرورت تبدیل شده است.

آموزش و مشاوره دو نیاز اصلی استارت آپ‌ها

رشیدی مهمترین نیاز شرکتهای استارت آپ را آموزش می‌داند و می‌گوید: این شرکتها معمولا از نظر فنی در سطح بسیار بالایی هستند اما نیاز به آموزش در زمینه‌های مدیریت، بازاریابی، تجارت و قوانین و مقررات اقتصادی دارند که شاید هیچ حامی مثل اتاق بازرگانی نتواند در این زمینه به آنها کمک کند.

وی از مشاوره به‌عنوان نیاز بعدی این شرکتها یاد می‌کند و ادامه می‌دهد: اتاق بازرگانی امکانات و تسهیلات ویژه‌ای برای مشاوره در حوزه‌های مختلف قوانین و مقررات مثل مالیات، تامین اجتماعی، قراردادهای داخلی و خارجی و ... دارد که بصورت رایگان در اختیار شرکتهای دانش بنیان و استارت آپ قرار می‌دهد.

مسئول آموزش اتاق بازرگانی استان یادآور می‌شود: شرکتهای استارت آپ باید بیشتر با فضای کسب و کار و تجربة کارافرینان باسابقه و موفق آشنا بشوند. حضور در کنار کارآفرینان و فعالان اقتصادی هم برایشان مزیتهای آموزش و مشاوره را در بر داشته و هم می‌تواند منجر به تامین سرمایه شود.

وی با تاکید بر لزوم مطالبه گری شرکتهای استارت آپ می‌گوید:  اگر شرکتهای دانش بینان و استارت آپ‌ها به دنبال حمایت هستند باید نقشه‌ای برای کسب و کار خود داشته باشند و براساس آن نقشه مطالبات خود را مطرح کنند. این شرکتها باید بدانند در چه مواردی نیاز به حمایت دارند؛ اتاق در حد توانش خدمات لازم را ارائه می‌کند.

رشیدی خاطرنشان می‌کند: این شرکتها پتانسیل بالایی در ایجاد اشتغال و ارزش افزوده دارند ولی این پتانسیلها باید بالقوه شوند. شرکتهای دانش بنیان و استارت آپ ما به همان اندازه که به بحثهای فنی به عنوان یک ایده و نوآوری جالب نگاه می‌کنند به همان اندازه هم باید به مهارتهای کسب و کارشان اهمیت دهند.

چالش‌های احتمالی بین دو نسل

یکی از فعالان در حوزه کسب و کار استارت اپ نیز تعامل اتاق بازرگانی با استارت آپ‌ها را به سوی هردو طرف می‌داند و می‌گوید: اتاق بازرگانی به عنوان پارلمان بخش خصوصی یکی از مجموعه‌های تعیین کننده در بازار کلاسیک ماست. از اینرو بخاطر اینکه احساس می‌کند ممکن است با فعالیت استارت آپها تغییر مرزهایی در بازار اتفاق بیفتد، در منفعت بلند مدت خود می‌بینند که در مبحث تعامل و حمایت از استارت آپ‌ها ورود و سرمایه گذاری کند.

علیرضا سعیدی با اشاره به وجود چالش نسلی بین اتاق بازرگانی و استارت آپ‌ها می‌گوید:  این دو نسل تفاوتهایی در ساختار خود دارند لذا ممکن است کسانی که از قدیم در بازار بودند پذیرش یکسری از عوامل برایشان سخت باشد. معمولا  استارت آپ‌ها نیز کم سن و سال و کم تجربه هستند و ممکن است ادبیات طرف مقابل را به هر دلیلی درک نکنند و در نتیجه نتوانند ارتباط مفیدی را برقرار کنند. درصورتیکه این پتانسیل وجود دارد تا با هم افزایی تعامل سازنده‌ای بین طرفین ایجاد شود.

وی با بیان اینکه از نظر وجود پتانسیلهای نیروی انسانی در حوزه استارت آپ‌ها، مشهد بسیار قوی ظاهر شده است، می‌گوید:  بعضی از استارت آپ‌های شناخته شده و معروف در سطح ملی ریشه‌هایشان به مشهد باز می‌گردد یعنی یا از مشهد آغاز به کار کرده‌اند و یا اعضای اصلی آنها مشهدی هستند. اما خیلی‌هایشان برای بزرگ شدن به تهران رفته‌اند.

سعیدی ادامه می‌دهد: طی سالهای گذشته نیز رشد استارت آپ‌ها بسیار بالا بوده است. خراسانیها به نسبت سایر استانها همیشه سرآمد هستند. اگر حمایتهای لازم از این شرکتها صورت نگیرد و آنها به اندازه کافی رشد نکنند ممکن است از استان خارج شوند و جذب پایتخت و یا حتی خارج از کشور شوند.

وی با بیان اینکه پتانسیلهای ما بیشتر از دستاوردهایمان است خاطرنشان می‌کند: علاوه بر اتاق بازرگانی، پارک علم و فناوری نیز که تاکنون گامهای خوبی برای استارت آپ‌ها برداشته، می‌تواند با جذب سرمایه برای این شرکتها فعال‌تر عمل کند.