پیش‌نیازهای توسعة پایدار

کسب‌وکار در یک فضای هیجانی پیش نمی‌رود

عضو شورای عالی بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه همة شاخص‌های مورد بحث در  پنجمین همایش توسعه پایدار، اصول واجب برای توسعة کسب و کار است، گفت: اگر یکی از شاخص‌ها را نداشته باشیم شاخص‌های دیگر کارایی ندارد.

حسین عبده تبریزی خاطرنشان کرد: به نظرم می‌رسد در شرایط فعلی آنچه از هر چیزی مهمتر است حکم‌فرمایی آرامش بر متغیرهای اصلی اقتصاد است. وی افزود: متغیرهایی مثل سود و ارز باید به آرامش برسند و براساس آن آرامش فضای کسب و کار را پیش ببریم. کسب و کار در یک فضای هیجانی پیش نمی‌رود.

مشاور مدیریت و تأمین مالی وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: در اعتبار سنجی از سوی بانک‌ها نیز اقداماتی صورت گرفته و در بورس نیز مجوز 3 موسسة اعتبار سنجی در مورد اوراقی که منتشر می‌شود صادر شده است.

عبده تبریزی با بیان این توضیح که موسسة اعتبار سنجی آمار مربوط به افراد و شرکت‌ها را جمع‌آوری می‌کند گفت: فکر می‌کنم موسسات اعتبار سنجی در ایران در حال شکل‌گیری است اما آن موسساتی که اعتبار جهانی دارند به‌خاطر تحریم‌ها هنوز با ایران همکاری نمی‌کنند.

وی در ادامه ابراز امیدواری کرد که اقدامات بانک مرکزی در خصوص ثبات نرخ ارز پایدار باشد و در میان مدت و بلند مدت نیز فضا را آرام کند.

شروط بانک‌ها منصفانه نیست

نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران گفت: در قانون مستمر بهبود محیط کسب و کار، در حوزة بانکی یک ماده داریم که براساس آن باید اصلاح قراردادهای بانکی و عادلانه‌تر کردن شروط آنها برای فعالان اقتصادی انجام شود.

پدرام سلطانی ادامه داد: در این رابطه بعد از تصویب این قانون، اتاق ایران مبادرت به مطالعه و تهیة قراردادهای پیشنهادی برای تصحیح قراردادهای موجود بانکی کرد و آنها را ارائه داد. اما کماکان بانک‌ها از قراردادهای تنظیم شده توسط خودشان استفاده می‌کنند که شروط آن منصفانه نیست.

وی دربارة 18 درصد سود تسهیلات که در عمل تا 30 درصد سود تسهیلات هم توسط بانک‌ها گرفته می‌شود، گفت: این موضوع ناشی از چند ایراد و مشکل اساسی در نظام پولی و بانکی ماست. در درجة اول این نظام، قانونمند نیست، موسسات پولی و بانکی غیرمجاز به شدت فضای نظام بانکی و اعتباری کشور را مخدوش و ملتهب کرده‌اند و وجود آنها و اثر اقدامات و فعالیت‌هایشان باعث شده نظام بانکی قانونمند برای بالا بردن نرخ سود سپرده و حفظ آن مجبور به رقابت شود.

سلطانی تصریح کرد: موضوع بعدی عدم تمکین به قانون توسط خود بانک‌هاست. بسیاری از بانک‌های تجاری قانونمند وارد فعالیتهای غیربانکی شدند و از دستورالعمل‌ها و ضوابط تجاوز کردند. طبیعتا فعالیت‌های این بانک‌ها در حوزة ارزی و تجاری و وام‌هایی که بدون ضابطه پرداخت کرده‌اند، باعث شده تا میزان مطالبات معوقشان بالا برود.

 وی با بیان اینکه نرخ تورم و سیاست‌های مالی دولت باعث شده تا نظام بانکی ما شرایط نامطلوبی داشته باشد و طبعا هم نرخ سود پایین نیاید و هم تلاش بانک مرکزی پایدار نباشد؛ خاطرنشان کرد: مساله این است که ما در کشور به یک متودولوژی مورد تفاهم بین ارکان و قوای حاکمیت و بخش خصوصی برای اصلاح و بهبود محیط کسب و کار نرسیده‌ایم. برای همین همیشه یکسری کارهای سلیقه‌ای انجام می‌شود. حرف زیاد زده می‌شود اما عملی صورت نمی‌گیرد. پایش دستورعملها و قوانینی که تدوین شده انجام نمی‌شود و تقریبا تمام آیین‌نامه‌ها و قوانینی که در راستای بهبود محیط کسب و کار وجود دارد معطل و مسکوت گذاشته شده و در مسیر درست و مناسبی پیش نرفته است.

 نایب رئیس اتاق ایران تاکید کرد: مادامی که این پارادایم عوض نشود خیلی شرایط تغییر نمی‌کند و نمی‌شود به بهبود محیط کسب و کار خوش‌بین بود.

 وی با بیان اینکه تمام 5 شاخصی که در پنجمین همایش توسعة پایدار مطرح شد مهم است چون بر اساس نگاه متدولوژیک و دارای سابقة اجرایی طولانی در بانک جهانی است، گفت: باید بر اساس اولویت در جهت بهبود شاخص‌های ورشکستگی، تجارت فرامرزی، اخذ اعتبار و حمایت از سهامدارن خرد تلاش کنیم.

باید پیگیر پیش‌نیازهای توسعه پایدار باشیم

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران گفت: همایش توسعة پایدار محل ابراز عقاید است، دستگاه اجرایی نیست، هرسال دربارة توسعه پایدار بحث شده است اما آیا این توسعه در ایران به وجود آمده است؟

علی شمس اردکانی ادامه داد: متاسفانه ما پیگیر پیش‌نیازهای توسعه پایدار نیستیم. امسال سال اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال بود اما چرا اشتغال ایجاد نشد؟ چون سرمایه گذاری نشد، چرا؟ چون عده‎ای به جان سرمایه‌های این مملکت افتاده‌اند.

وی تصریح کرد: اگر سرمایه‌گذاری نکنیم در نتیجه اشتغال نداریم پس به توسعه پایدار نمی‌رسیم.

شمس اردکانی در بخشی از این گفت‌وگو خاطرنشان کرد: ما باید شیوة انتخابات مجلس را عوض کنیم تا به توسعه برسیم؛ چون مجلس کنونی به توسعة پایدار توجهی نمی‌کند. درک صحیحی از صورتجلسات ندارد. کنفرانس‌هایی که توسط فعالان اقتصادی برگزار می‌شود خوب است و مسائل هم گفته می‌شود اما  در عمل کم می‌آوریم. بخش خصوصی، جامعة علمی و دانشگاهی راهکار می‌دهند اما عده‌ای در مجلس تصمیمات دیگری می‌گیرند. آیا پیشنهادهایی که سال گذشته در همین همایش مطرح شد در قانون بودجه امسال درج شد؟ خیر. این در حالی‌ است که ما قانون بهبود محیط کسب و کار داریم.

وی تاکید کرد: مفهوم سرمایه‌گذاری انباشت سرمایه است، نرخ انباشت سرمایه در ایران از خیلی از کشورهای همسایه‌ها کمتر است و کم کم از افغانستان هم کمتر خواهد شد.

دولت ابتدا باید مشکلات بانک‌ها را حل کند

رئیس کمسیون بهبود محیط کسب‌وکار اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی گفت: ما وقتی با بانکها صحبت می‌کنیم، دلمان برایشان می‌سوزد، چون اگر بخواهیم عادلانه به مسائل نگاه کنیم؛ می‌بینیم آنها هم مشکلاتی دارند.

رضا حمیدی تصریح کرد: دولت ابتدا باید مشکلات بانک‌ها را حل کند تا بانک‌ها بتوانند به درستی ارائه خدمات کند.

 وی با بیان اینکه در همه‌جا و در همة اقشار افراد خوب و متوسط وجود دارند، ادامه داد: ما بانک‌هایی داریم که به نسبت سایر بانک‌ها عملکرد بهتری در تقابل با صنعتگران دارند.

 حمیدی افزود: بانک‌هایی هم داریم که ترجیح می‌دهند راه‌هایی را درپیش بگیرند که سود بیشتری را کسب کنند تا به کشورشان خدمت کنند.

رئیس هیات رئیسة انجمن مدیران خراسان رضوی درخصوص برگزاری پنجمین همایش توسعه پایدار نیز گفت: بدترین حالت این است که اثر بخشی این همایش صفر باشد اما حتی اگر صفر هم باشد که نیست، من معتقدم تکرار مشکلات لازم است.

دست بانکها را برای پیدا کردن نرخ سود تعادلی باز بگذاریم

کارشناس ارشد بانک مرکزی با بیان اینکه خود بانک‌ها هم امروز وقتی می‌خواهند تجهیز منابع کنند نرخ سود موزونشان بالاتر از 18 درصد است، افزود: بنابراین یکی از مشکلات این است که چون شورای پول و اعتبار نرخ سودی تعیین می‌کند که با سطح تعادلی اقتصاد همخوانی ندارد، باعث می‌شود که بانک‌ها شکاف نرخ سود را چه در وقتی که سپرده‌گذاری می‌کنند و چه در وقتی که وام می‌دهند، به گونة دیگری جبران کنند.

پویا جبل عاملی با بیان اینکه بانک مرکزی در شرایط فعلی بیشترین همکاری را با دولت دارد، تصریح کرد: اگر دست بانک‌ها را باز بگذاریم که نرخ سود تعادلی را پیدا کنند، در بلند مدت هم به نفع سپرده گذاران و هم به نفع وام‌گیرندگان است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا پرداخت سود تسهیلات 31درصد توسط یکی از بانک‌های خصوصی منطقی است؟ گفت: دیدگاه من این است که اگر برای سود تسهیلات 31 درصد مشتری وجود داشته باشد بلامانع است. وام باید به کسی برسد که حاضر است بالاترین قیمت را برایش بپردازد. ممکن است کسی کسب‌وکاری را راه انداخته باشد که 40 درصد سود دارد.

وی در خصوص پذیرفته نشدن محل طرح صنعتی یا تولیدی به‌عنوان وثیقه نزد بانک‌ها نیز گفت: اینها اصلاحاتی است که باید انجام شود. هم دولت، هم بانک مرکزی و هم قوة قضاییه روی این موضوع اثرگذار هستند، باید اصلاحاتی انجام شود که خود طرح به‌عنوان وثیقه پذیرفته شود. جبل عاملی دربارة ثبات نرخ ارز نیز توضیح داد: این بستة پیشنهادی بانک مرکزی فقط یک راه‌حل کوتاه مدت است که برای پاسخگویی به شرایط کنونی ارائه شد. در مورد راهکار بلند مدت نیز باید گفت شرایط ما به گونه‌ای هست که نرخ ارز افزایش پیدا کند اما نه به شکلی که مانند دو ماه گذشته شوک آور باشد.