حدود 70 درصد کالاهای موجود در بازار سوغات مشهد محصولات چینی است که نشان میدهد آنان به خوبی از ظرفیت منطقه ما استفاده کردهاند. موضوع مهم، ایجاد نمایشگاههایی برای آشنایی مخاطبان با برندهای فعال در حوزه سوغات زائر است تا از این طریق به تدریج برندهای غیرمجاز حذف شود؛ همچنین سوغات زائر باید با رویکرد تمرکز بر تولیدات داخلی باشد.
باتوجه به طرح جامع زیارت استان و تعریف ١٣ بسته اجرایی برای این طرح؛ سوغات زائر زیرمجموعه بسته اقتصاد و زیارت تعریف شده که سوغات فرهنگی و غیرفرهنگی را شامل میشود و بر این مبنا در این حوزه برنامهریزی شده است. بهصورت میانگین سالانه حدود ٢٥ میلیون زائر داخلی و 2 میلیون زائر خارجی به مشهد سفر میکنند که این جمعیت حدود 90هزار میلیارد ریال هزینه میکنند که بررسی های انجام شده مقدماتی نشاندهنده ظرفیتهای بسیار زیاد موجود در این عرصه است.
خلاصه بررسی سوغات مشهد؛ انگشتر و زینت آلات فیروزه و عقیق
فیروزه تراشی و عقیق تراشی در استان خراسان رضوی از اهمیت و جایگاه بالایی برخوردار بوده و زینت آلات ساخته شده با نگین این سنگها امروزه در زمره سوغاتی است که زائران و مسافران شهر مشهد به تیمن و تبرک به شهرهای خود میبرند. محصولات فیروزه بر طبق کیفیت و رنگ نامهای مختلفی دارد که مرغوبترین آنها دارای رنگ آبی روشن است. از این سنگ انواع گردنبند، انگشتر و... ساخته و به بازار عرضه میشود. قدمت تراش روی عقیق نیز به سه هزار سال پیش میرسد که پس از برش سنگ آن را تراش داده و سپس جلا میدهند.
جام چهل کلید
امروزه در فروشگاهها و اماکنی که انواع سوغات مشهد عرضه میشود جامهایی طلایی رنگ به چشم میخورد که بر روی هم چیده شده و در بازار بنا به شکل ظاهری آن به جام چهل کلید معروف است. گویا این جام پس ازروی کار آمدن خاندان صفوی برای فال و طالع بینی مورد استفاده غیبگویان و فالگیران قرار میگرفته است. بر لبه باریک جام سوراخ ریزی وجود دارد که چهل قطعه کوچک و باریک مستطیل شکل برنجی منقش به عبارت بسماللهالرحمنالرحیم در بندی به صورت کلاف در این سوراخ قرار میگیرد. لبه سطح خارجی جام با نام چهارده معصوم به خط ثلث و به صورت هشت کتیبه مجزا از یکدیگر نقش بسته و هشت دایره آنها را از یکدیگر جدا میکند. زمینه خارجی ظرف با اعداد و حروف سحرآمیز نقش شده و در نقطه دیگر آن دعای نادعلی نوشته شده است. بنابر نقل قولها این جام برای گشایش کار، بخت گشایی و چله بریدن نوزاد کاربرد دارد.
زعفران و زرشک
زعفران ارزشمندترین محصول کشاورزی ایران است که امروزه کشت آن عمدتا در مناطق مرکزی و جنوب خراسان متمرکز شده است؛ کشور ما از نظر میزان تولید زعفران در جهان مقام اول را دارد. این محصول یکی از اصلیترین سوغاتهای شهر مشهد است که گردشگران و زائران از بازارهای شهر آن را تهیه میکنند. معمولا خرید زعفران همراه با زرشک صورت میگیرد؛ امروزه زعفران به صورت سرگل (ریز) پوشال نگین (درشت) و با ریشه عرضه میشود. زرشک نیز انواعی دارد که مهمترین آنها اناری و پفکی است.
انواع خشکبار
خشکبارها از جمله تنقلاتی هستند که از دیر زمان در فرهنگ و ذائقه ایرانی وجود داشته و از ارزش غذایی فراوانی برخوردار است پیش از این به دلیل اینکه شرایط نگهداری بهداشتی مانند امروز برای میوهها و.. وجود نداشته میوهها را به روشهای مختلف خشک کرده و دانههای آن را نیز نگهداری میکردند. از انواع خشکبار میتوان به آلو بخارا، آلوچه، لواشک، برگه هلو، انجیر خشک، توت خشک، نخود و کشمش و انواع تخمه اشاره کرد.
نبات و نقل
نبات محصولی است که از بلورهای شیره قند با روشهای خاصی به دست میآید و در دو نوع شاخه و کاسهای به بازار عرضه میشود. نقل نیز بنا به سلایق مختلف در انواع گردویی، بادام زمینی، بادام درختی، گلاب، گشنیزی و زعفرانی تولید میشود. شکلات زنجبیلی نیز در میان سوغات مشهد خواهان بسیاری دارد. در کنار اینگونه شیرینیجات کاک رضوی به عنوان سوغات مخصوص شهر مشهد نیز از جایگاه ویژهای برخوردار است.
عطر مشهدی
استفاده از بوی خوب در دین اسلام توصیه شده و از پیامبر اکرم در اینباره روایت و احادیثی نقل شده است؛ برخی از زائران پیش از مشرف شدن به حرم مطهر از اینگونه عطریات استفاده میکنند؛ عطرهایی با رایحههای گوناگون که از گل سنجد، کبری، مریم، نرگس، بهارنارنج، زعفران، گل یخ، یاس سفید تهیه میشود. عطر حرم، عطر گل محمدی و عطر یاس از بهترین عطرهای مذهبی به شمار میروند.
سجاده، جانماز و مهر و تسبیح
فروشگاههایی که عرضه کننده این نوع تولیدات هستند انواع مختلفی از سجادهها و جانمازها را با نقشهای مختلف به فروش میرسانند که بیشتر جنس آنها ترمه و مخمل است. مهر و تسبیح نیز در اشکال مختلف عرضه میشود.
ادویه هفت قلم
از جمله سوغاتیهایی که زائران به شهرهای خود میبرند نوعی ادویه مخصوص موسوم به هفت قلم است که بیشتر در آبگوشت، خورشت و دیگر غذاهای ایرانی استفاده میشود. این ادویه مخلوطی از دارچین، سماغ، گلپر، زنجبیل، فلفل سیاه، فلفل قرمز و زردچوبه است که در مراکز فروش آن را به طرز زیبایی به رنگهای مختلف در کنار هم چیدمان میکنند.
پرچمهای مذهبی، عبای روحانی و خلعت آخرت نیز از دیگر سوغات مشهد به شمار میروند که برخی از زائران در سفر به مشهد آنها را به عنوان سوغات خریداری کرده و به شهرهای خود میبرند.
*رئیس مرکز مشاوره، نوآوری و پژوهش
| تسلیت به سرکار خانم رحیمیان، خبرنگار |
|---|
| شرکتهای دانشبنیان و تبدیل تهدیدها به فرصت |
| نقش نهادهای عمومی حاکمیتی در اکوسیستم نوآوری |
| اهمیت حضور کیفی زائران |
| گردشگری و خانهمسافرها در شهر مشهد |
پیام شما با موفقیت ارسال شد .