عبور از دره مرگ روی سیم اینترنت بی‌ثبات

حال پس از ارائة این پیشینه، به سراغ چند استارتاپ فعال در استان و شرکت‌هایی که فعالیت خود را در قالب استارتاپ آغاز و اکنون به مراحل بعدی فعالیت خود رسیده‌اند رفتیم؛ اکنون عموم آنها با عبور از «دره مرگ» در آستانه توسعه کسب‌وکار و رسیدن به عنوان «شرکت بازرگانی» هستند. دره مرگ اصطلاح رایجی در میان استارتاپ‌هاست که به مراحل نخست فعالیت آنها اطلاق می‌شود. دلیل لقب گرفتن این مرحله به دره مرگ، عدم موفقیت و ناکامی بیش از 90 درصد استارتاپ‌ها در همان ابتدای فعالیتشان است. علاوه بر تمام دلایل جهانی که در توسعه یک استارت‌آپ تاثیرگذار است، در کشور ما سرعت اینترنت و فیلترینگ مشکلی روی سایر مشکلات این کسب‌وکار نوین محسوب می‌شود.

 پایه و بنیان فعالیت یک استارتاپ تکنولوژی است، به ‌گفتة مدیران استارتاپ‌ها  اگر اینترنت نباشد آنها هیچ فعالیتی نمی‌توانند انجام دهند. آنها می‌گویند فیلترینگ تهدید خیلی بزرگی برای کسب‌وکارشان بوده است. آنها همچنین از مسائل و مشکلات  زیرساختی موجود در کشور و بروکراسی اداری که سد راه کسب وکارهای آنلاین است گلایه دارند. در ادامه ضمن معرفی چند استارتاپ و کسب‌وکار نوین موفق به ظرفیت‌های بالای آنها اشاره کردیم؛ نکتة جالب و حیاتی که درخصوص عموم آنها وجود دارد رعایت مسائل «محیط زیست» است.  اگر شرایط پیرامون مساعد باشد، خلاقیت و هوش جوانان ایرانی می‌تواند علاوه بر اینکه در این برهه منجی کشور باشد، استارتاپ‌های بسیاری را نیز به سراسر جهان عرضه و رونق اقتصادی ایجاد کند. تنها اگر شرایط پیرامون مساعد باشد ...

استارتاپی به سود کشاورزان

محمد قائم پناه، مدیر استارتاپ کشمون که سایت خرید زعفران از کشاورز است در خصوص انگیزه‌اش از راه‌اندازی این استارتاپ می‌گوید: در مکانیزم کشاورزی، کشاورز هرچه آب بیشتری برداشت کند سطح زیر کشت بیشتری دارد و هرچه سطح زیر کشتش بیشتر باشد به درآمد بیشتری می‌رسد؛ من به این مکانیزم اقتصادی فکر می‌کردم که کشاورز با برداشت آب کمتر به درآمد بیشتری دست یابد و راه‌حل را در تجارت الکترونیک دیدم.

وی با بیان اینکه ما جذب کشاورزان در کشمون را به‌صورت روستا به روستا انجام می‌دهیم، می‎گوید: معیار ما برای گزینش کشاورزان مسائل مختلفی چون کیفیت زعفران، نوع کشت آنها و سلامت اجتماعی و صداقت کشاورزان است.

قائم‌پناه ادامه می‌دهد: در فرایند عضوگیری کشاورزان، زعفران آنها نمونه‌برداری و قیمت زعفران براساس کیفیت آن تعیین می‌شود. سپس پروفایل کشاورز همراه با شناسنامه کاری‌اش در کشمون طراحی می‌شود و از آن پس زعفرانش به‌صورت آنلاین به‌فروش می‌رسد.

وی با بیان اینکه فروش زعفران کشاورز در کشمون به نفع کشاورز است و  حدود 20 تا 40 درصد سود بیشتری به نسبت فروش زعفران به‌روش سنتی می‌برد، می‌گوید: بسته‌بندی استاندارد و فروش آنلاین از جمله خدماتی است که کشمون به کشاورزان ارائه می‌کند. آموزش و بازرسی کشاورز، کنترل و تضمین کیفیت زعفران اصل نیز خدمتی است که به خریداران ارائه می‌کنیم.

قائم‌پناه اشتغال مستقیم کشمون تا این لحظه را 11 نفر اعلام کرده و می‌گوید ما هنوز در حال رشد هستیم و تا اخر سال استخدامهای بیشتری خواهیم داشتیم.

وی در پایان با اشاره به این نکته که کشمون برای جذب سرمایه سراغ فعالان اقتصادی رفته و به طور مستقیم با اتاق بازرگانی و شتابدهنده‌ای کار نکرده است، سختکوشی اعضای تیم، باور به نتیجه کار، داشتن یک مشاور خوب و حمایت پارک علم و فناوری خراسان جنوبی را از دلایل موفیقت کشمون تا به این لحظه تلقی می‌کند.

حمایت‌ها جنبة شعاری دارد

محسن قدریان مدیر استارتاپ موفق نیرو نماد خراسان که زمینه فعالیتشان بازیافت و پالایش کالا، میعانات گازی و روغن‌های صنعتی است می‌گوید: برای اولین بار در دنیا بسیاری از توربین‌های در حال تصفیه نیروگاه‌ها را تعویض روغن کردیم. یکی از مزیت‌های این تکنولوژی این است که به خروج سیستم از مدار نیازی نیست، در نتیجه هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند.

وی تصریح می‌کند: این روغن‌ها قابل استفادة مجدد است، یعنی محیط زیست هم با این کار آلوده نمی‌شود چون هر لیتر روغن میلیونها لیتر آب را آلوده می‌کند. پس از نظر صرفه‌جویی در مصرف آب و کمک به کاهش مصرف منابع زیرزمینی بسیار مورد توجه است.

 قدیریان در خصوص اشتغالزایی این استارتاپ می‌گوید: تجهیزاتی که ما می‌سازیم مولد است و حتی محصولی که تولید می‌کند اشتغال زا است. جزء تکنولوژی های نو است که در دنیا استفاده میشود به خصوص برای کشورهایی اروپایی و امریکایی که موضوع «بازیافت» برایشان حائز اهمیت است.

وی با بیان اینکه حمایتها فقط جنبة شعاری دارد، می‌گوید: ما امروز نیاز به حمایت داریم،  تا کی می‌توان مشکلات مالی را تحمل کرد؟! من از خیلی از کشورها دعوتنامه دارم و خیلی از نیروهایم نیز از ایران رفته اند، تا کی می‌توان گفت من میمانم و عرق ملی دارم؟

مشکل نقدینگی برای تامین مواد اولیه

مدیر شرکت دانش بنیان پارس بهبود آسیا که زمینة فعالیتشان تولید مواد اولیة غذایی است می‌گوید: ما موفق شدیم برای اولین بار در ایران، دانش فنی تولید و نیز طراحی و ساخت تجهیزات تولید را بومی سازی کنیم که نقش بسزایی در کیفیت مواد غذایی دارد.  غلامحسین رئوفی ادامه می‌دهد: این مواد تا بحال وارداتی بود و ما تولید داخلی نداشتیم، ما این تکنولوژی را در ایران بومی سازی کردیم.

وی در خصوص تامین و برگشت سرمایه نیز خاطرنشان می‌کند: باتوجه به اینکه ارتقای فروش این محصول حتما باید اعتماد مشتری را جلب کند، مصرف‌کننده این ریسک را خیلی سخت انجام می‌دهد که از برندهای اروپایی که تا بحال مصرف می‌کرده به سمت برند داخلی سوق پیدا کند.

وی با بیان اینکه تنها مشکل ما تامین نقدینگی برای تامین مواد اولیه است، می‌گوید: یکی از حمایت‌هایی که باید از ما شرکت‌های استارتاپ و دانش بنیان شود تامین نقدینگی با نرخ سود پایین است. تا چرخ تولیدمان بچرخد.

تکنولوژی ساخت دارویی که جلو خروج ارز از کشور را می‌گیرد

محمدرضا بابایی نیا، مدیر داخلی شرکت دانش بنیان سامان دارو هشتم، با بیان اینکه آنها اولین تولیدکننده داروی فاکتور نو ترکیب هشت در ایران هستند، می‌گوید: ما با سرمایه بیش از 100میلیارد تومان در پارک علم و فن آوری تاسیس شدیم و توانستیم بیش از 25 درصد جلو واردات این محصول را بگیریم.  

وی یکی از مشکلات پیش روی این کسب‌وکار نوین را برگشت سرمایه دانسته و خاطرنشان می‌کند: متاسفانه تاکنون کلیه محصولاتی که وارد بازار کردیم و تحویل بیماران هموفیلی دادیم، مصرف شد و تا این تاریخ هیچ وجهی از آن وصول نشده است. هیچ کس فکرش را نمی‌کرد که این دارو در ایران تولید شود، ما با عبور از تمام این سختی‌ها اکنون انتظار حمایت داریم.

 بابایی تصریح می‌کند: این دارو بسیار جلو خروج ارز از کشور را می‌گیرد و ما توانسیتم قیمت این محصول را در کشور پایین بیاوریم ولی حمایت درستی از ما نمی‌شود.  ما امیدواریم حمایت‌ها به‌موقع اتفاق بی‌افتد نه زمانی که کمر یک شرکت تازه بنیان دانش بنیان شکسته شد. متاسفانه بروکراسی در مملکت ما بیداد می‌کند، از طرفی پول برنمی‌گردد و از طرفی دیگر تسهیلات دیر می‌رسد.

برای تامین سرمایه کلاس آموزشی برگزار می‌کنیم

سپیده شریفی، مسئول روابط عمومی افلاک نمای دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان اولین افلاک نمای دیجیتالی کشور نیز با بیان اینکه فعالیت آنها بیشتر در حوزه‌های آموزش و برگزاری دوره‌ها و کارگاههای آموزشی نجوم، فیزیک و اپتیک است، می‌گوید: برای تامین سرمایه یکسری مشارکتهای شرکتهای حقوقی و افراد حقیقی را داشتیم. افراد حقیقی که سرمایه‌گذاری کردند و با خرید سهام و یا کمکهای که برای برگزاری این افلاک نما بود به ما کمک کردند اما ما برای تامین سرمایه افلاک نما کلاس‌های آموزشی برگزار می‌کنیم.

لازم به ذکر است انگاریوم (خیال‌ها در آن نقش می‌گیرد) یکی از محصولات شرکت دانش بنیان انگاره فیزیک توس است که فرآیند پیش تولید و تولید آن در سال نود و چهار آغاز شده و در سال نود و شش به بهره برداری رسیده است. همچنین این افلاک نمای 11 متری با 2000 مترمربع فضای نمایشگاهی قابلیت فعالیت های پژوهشی را درکنار موزه دستاوردهای علمی و آموزشی امکان پذیر کرده است.

استارتا‌پ‌های نجات دهنده

متاسفانه گنجایش این گزارش آنقدر نبود که به سراغ استارتاپ‌ها و شرکتهای دانش‌بنیان بیشتری برویم، اما سعی کردیم پس از پرس‌وجو و تحقیق دربارة استارتاپ‌های موفق، گزینشی از آنها داشته باشیم. به اعتقاد نگارنده در وضعیت فعلی بحران اقتصادی، کلید بسیاری از درهای بستة پیش رویمان در دستان خلاق شرکتهای دانش بنیان و استارتاپ‌هاست. همانگونه که در گزارشهای پیشین این نشریه نیز به آن اشاره و مطرح شده که چگونه در دوران تحریم‌ها استارتاپ‌ها نجات‌دهنده بودند.