دیوارهای دانشگاه برداشته می‌شود؟

در بند ششم نظریه طرح تفصیلی جنوب غرب مشهد که در جلسه علنی شورای شهر در ۱۶ تیر ماه مطرح شد، نوشته شده است «به منظور استفاده از ظرفیت فضا‌های سبز و باز دانشگاه فردوسی در راستای تقویت و خلق فضا‌های عمومی و اجتماعی و ارتقای کیفیت محیط شهری، به جهت هم پیوندی این مجموعه با عرصه شهر، پیشنهاد حذف حصار فیزیکی دانشگاه ارائه می‌شود.» این بند از نظریه طرح تفصیلی جنوب غرب مشهد در شورای شهر با ۱۳ رأی موافق، به تصویب رسید.

این مصوبه در روزهای اخیر واکنش هایی را از سوی دانشجویان به دنبال داشته و آنها اعتراض خود را به این مصوبه در توییتر و اینستاگرام اعلام کرده اند؛ به عقیده برخی از دانشجویان، حذف حصار فیزیکی دانشگاه به معنای ورود جریان سرمایه داری به دانشگاه و نادیده گرفتن دانشجویان است. برخی معتقدند این موضوع به منزله ورود سرمایه گذاری گردشگری در دانشگاه است و...

البته موضوع برداشتن دیوارهای دانشگاه و اعتراض به آن، مساله ای جدید نیست؛ مردادماه پارسال بود که وزیر علوم از طرح برداشته شدن دیوارهای دانشگاه به منظور ارتباط مستقیم جامعه با دانشگاه سخن گفت. طرحی که در زمان مطرح شدن موافقان و مخالفان زیادی در بین روسای دانشگاه ها و جامعه شناسان داشت. در این میان محمد کافی رئیس دانشگاه فردوسی مشهد نسبت به این طرح روی خوش نشان داد و در همان زمان اعلام کرد که آنچه وزیر علوم در برداشتن دیوارها گفته عملی و اجرایی است.
او گفته بود که قطعا این کار شدنی است و شاید یکی از روش هایی که بهتر بتوان درک صحیحی از دانشگاه به جامعه را ارائه داد این باشد که بتوانیم مرزهای فیزیکی را کاهش دهیم و در دراز مدت برداریم.

در همان زمان مسئولان تشکل های دانشجویی دانشگاه فردوسی به عنوان نمایندگان دانشجویان به نقاط قوت و ضعف این طرح پرداختند.

برداشتن دیوارهای دانشگاه یک الزام نیست

اما این روزها که باب این موضوع بار دیگر باز شده است؛ محمدهادی مهدی نیا، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر مشهد به تشریح جزییات این مصوبه پرداخته و در خصوص بند شماره ۶ طرح تفصیلی در رابطه با حذف دیوارهای دانشگاه فردوسی گفت: طرح تفصیلی مشهد شامل هفت حوزه است که اولین حوزه آن بعد از سیزده سال به صحن علنی شورا آمده است تا مصوب شود و به کمیسیون ماده پنج برای تصویب برود. اولین طرح این هفت حوزه در رابطه با جنوب غرب مشهد یعنی منطقه ۹ و ۱۱ شهرداری است که دانشگاه هم در آن قرار دارد. این طرح وارد شورا شد و در رابطه با آن تبادل نظرهایی انجام شد و یکی از این نظرها این بود که در کاربری‌های بزرگ مقیاسی که در شهرداری داریم مانند دانشگاه‌ها، پادگان‌ها، زندان‌ها، بیمارستان‌های بزرگ و... به دلیل اینکه دیوارهای وسیعی دارند و بین پهناهای بزرگی از شهر انفکاک قائل می‌شوند، تغییراتی صورت گیرد.

به گزارش ایسنا، این عضو شورای شهر مشهد افزود: در کشور ما دانشگاهی مانند فردوسی که نزدیک به ۳۰۰ هکتار زمین دارد، در یک مقطع خاصی ایجاد شده است. در حال حاضر اگر با استفاده از نقشه‌های ماهواره‌ای به دانشگاه نگاه کنید متوجه می‌شوید که در بخش‌های زیادی از دانشگاه فردوسی هیچ ساخت و سازی وجود ندارد و زمین‌های خالی آن را تشکیل می‌دهند و بخش های کمی از آن که قطعاً هزینه زیادی برای دانشگاه دارد تبدیل به فضای سبز شده و زمین های زیادی به صورت بایر و بدون فضای سبز باقی مانده است، این زمین‌ها جزوی از عرصه شهر هستند. شهرداری هم عملاً هرسال باید تنفس‌گاه شهر را زیاد کند و شهر را از آلودگی هوا نجات دهد و در این راستا بایستی زمین‌هایی را به فضای سبز تبدیل کند.

مهدی نیا افزود: این تولید فضای سبز جزوی از وظایف شهرداری است و از آنجا که منابع مالی مناسبی هم دارد برای انجام آن دشواری ندارد. اما دانشگاه فردوسی شاید اعتبار لازم را برای تبدیل کردن زمین‌های بایر به فضای سبز نداشته باشد، همچنان که تجربه گذشته این مطلب را تایید می‌کند و در ۷۰ سال گذشته از عمر دانشگاه فردوسی مشهد بخش اعظمی از این زمین‌ها عملا به فضای سبز تبدیل نشده است.

مهدی نیا در خصوص امنیت دانشجویان در رابطه با برداشته شدن دیوارهای دانشگاه گفت: این دغدغه بسیار درستی برای خانواده دانشگاه است. در صورتی که گام‌های اجرایی این طرح قرار باشد اجرا شود مهم‌ترین دغدغه و نکته که باید به آن پرداخته شود بحث امنیت دانشگاه است. امنیت دانشگاه هم شامل امنیت اجتماعی دانشجویان، امنیت فضاهای مختلف دانشگاه و منابع دانشگاه که همگی مهم است می‌شود. در این زمینه حتما بررسی‌هایی انجام خواهد شد تا امنیت دانشگاه به مخاطره نیوفتد. طرح تفصیلی یک ظرفیت سازی قانونی است نه یک الزام که بلافاصله بعد از تصویب طرح دانشگاه مجبور به حذف دیوارها باشد، شاید اجرایی کردن این طرح ملزم به بوجود آمدن ارزش‌هایی در جامعه باشد و مدت زمان زیادی لازم باشد تا برای کسب این ارزش‌ها صبر کرد.

حذف دیوارها نیازمند گفتمان است

محمد کافی، رئیس دانشگاه فردوسی دیروئز در نشستی که با دبیران و نمایندگان تشکل های دانشجویی داشت، در پاسخ به سوالی در خصوص برداشتن دیوارهای فیزیکی دانشگاه گفت: پیشنهاد کمیسیون معماری و شهرسازی در نشست شورای اسلامی شهر برای برداشتن دیوارهای دانشگاه در حد پیشنهاد است و فردا نشست مشترک دانشگاه با نمایندگان شورای شهر و رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی برگزار خواهد شد. در حال حاضر دانشگاه هیچ تصمیمی درخصوص حذف دیوارهای فیزیکی وجود ندارد و این مسئله نیازمند رایزنی و گفتمان است. اگرچه بر پایه شاخص‌های شهرسازی نوین ارتباط پررنگ‌تر دانشگاه با جامعه از طریق حذف دیوارهای فیزیکی صورت می‌پذیرد.

دانشگاه فردوسی هنوز تصمیمی برای حذف دیوارها ندارد

عادل سپهر، مدیر دفتر ریاست و روابط عمومی دانشگاه فردوسی مشهد هم گفت: در حال حاضر دانشگاه هیچ تصمیمی مبنی بر حذف دیوارهای دانشگاه ندارد و نخواهد داشت و این مسئله هیچ منافاتی با تصمیمات شورا ندارد زیرا این طرح توسط شورا به صورت پیشنهاد مطرح شده است و قطعاً باید به کمیسیون شماره 5 برود و مراحل دیگری نیز طی کند. دانشگاه در این خصوص تصمیم گیرنده است و قطعاً هر زمانی که در رابطه با طرح‌های مربوط به خود به جمع بندی برسد با تعامل شهرداری و شورای شهر خواهد بود.

وی افزود: در خصوص حذف حصارهای فیزیکی و طرحی که توسط شورا مطرح شده است، هیچ تماسی با دانشگاه گرفته نشده، اما در خصوص طرح اتصال دانشگاه و جامعه و گذر جامعه از دانشگاه، سال گذشته دانشگاه بحث‌های مختلفی را با شهرداری مطرح کرد.این طرح در راستای سند جامع دانشگاه و تحولات دانشگاه برای برقراری ارتباط با جامعه و انجام فعالیت‌هایی که از لحاظ مسئولیت اجتماعی بر عهده آن است می‌باشد و یکی از طرح‌های گذر جامعه است که در مرحله گفتمان و بررسی ایده‌هاست.

سپهر خاطرنشان کرد: دانشجویان باید بدانند که از لحاظ حقوقی شهرداری و شورای شهر می‌توانند در کمیسیون معماری و شهرسازی مواردی را به عنوان پیشنهاد مطرح کنند و در این خصوص هیچ منافاتی وجود ندارد که دانشجو بخواهد معترض باشد. این طرح‌ها پیشنهادهایی هستند که مطرح می‌شوند و اگر الزامی برای انجام طرحی خاص باشد مسئله متفاوت می‌شود و در این صورت هر سازمان و هر نهادی جنبه‌های حقوقی خود را بررسی می‌کند و الزام به انجام آن طرح هم منوط به زمینه‌های حقوقی است. حق کمیسیون است که در شورای اسلامی شهر پیشنهادهای متفاوت را مطرح کند و این پیشنهادها مراحل قانونی خود را طی خواهند کرد.