به گزارش ایسنا، این نشست با حضور دکتر کلانتری، وزیر اسبق جهاد کشاورزی و دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه، تعدادی از اساتید دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، جمعیت ناجیان آب و کشاورزان استان خراسان رضوی در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
در ابتدای جلسه علیزاده با اشاره به وضعیت اسفناک پیرامون دشت مشهد، اظهار کرد: کمآبی تنها مشکل دشت مشهد نیست، بلکه بحثهای اجتماعی نیز دامنگیر این منطقه شده است. وی ادامه داد: بحرانهای اجتماعی و اقتصادی، ساختارهای فرهنگی را به هم میریزد و از آنجا که عنصر آب با تمام جنبههای زندگی ما عجین شده است، امروز، مشکل کمآبی بر سطوح مختلف زندگی انسان تاثیرگذار است.
دکتر شاهنوشی، رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، با اشاره به وضعیت اسفناک منابع آبی در استان خراسان رضوی، خاطرنشان کرد: در توسعه منطقهای و محلی باید توجه جدیتری به پتانسیل آب دشتها داشت. وی اضافه کرد: افزایش جمعیت با عنایت به محدودیت شدید منابع آبی کشور در حال حاضر به نفع کشور نیست.
حسین انصاری، مدیر اتاق فکر استان خراسان رضوی، نیز در ادامه به راهکارهای سیاستی برای کاهش معضلات کمبود آب در کشور اشاره و بیان کرد: به نظر میرسد مشکل عمده کشور در حال حاضر در راهبردهای کلان است که منجر به ارائه اسناد بالادستی نامناسب در کشور شده است. وی اضافه کرد: تا زمانی که این اسناد تصحیح نشوند، مشکلات کشور در حوزه حفاظت و بهرهبرداری از منابع آب حل نشده باقی خواهد ماند.
انصاری با بیان اینکه «مثلا بارها شنیدهایم راندمان آبیاری در کشور ما 30 درصد است» گفت: دولت نیز بر همین مبنا سیاستگذاری کرده و همیشه سعی بر افزایش راندمان کشاورزی داشته است؛ ولی در صورتی که راندمان آبیاری کشور 30 درصد باقی بماند، مشکل کمآبی کشور با افزایش راندمان بهبود نخواهد یافت بلکه باید میزان بهرهبرداری از منابع آبی کاهش یابد.
مدیر اتاق فکر استان خراسان رضوی با اشاره به جنبههای اقتصادی و کشاورزی در حوزه مصرف آب، گفت: دولت باید برای حل بحران آب حمایتهای جدی از بخش کشاورزی داشته باشد؛ به عنوان مثال دولت باید ضمن تضمین خرید محصولات کمآب طلب، مانند گذشته خرید تضمینی محصولات جدید کشاورزی را در دستور کار قرار دهد.
رئیس اتاق فکر استان خاطرنشان کرد: در صورتی که در حال حاضر به علت نوسانات شدید قیمت محصولات کشاورزی منطقهای، کشاورزان به شدت دچار مشکل معیشتی شدهاند و به تبع آن جهت افزایش درآمد خویش به دنبال بهرهبرداری بیشتر از آب هستند.
در بخشی دیگر، محمد خواجهحسینی، مدیر گروه زراعت دانشکده کشاورزی، با بیان اینکه «بانکها و دولتها هر کاری انجام میدهند تا راندمان را افزایش دهند» یادآور شد: این موضوع ربطی به بهرهبرداری بهتر از منابع آب، به خصوص سیستم آبهای زیرزمینی ندارد؛ ما تنها و همیشه به افزایش راندمان توجه کردهایم و اصلا به بهرهبرداری از آبخوانها توجهی نداشتهایم. وی گفت: حتی با فرض اینکه مدیریت خوبی بر کشور حاکم است، آیا ما توانایی و پتانسیل تولید مواد غذایی برای همه افراد را با توجه به افزایش جمعیت دارا هستیم.
خواجهحسینی ادامه داد: کسانی که درباره مسائل جمعیتی سیاستگذاری میکنند، مطمئنا درباره مسائل مربوط به آب بیگانه هستند؛ به عبارتی، درست است که ما میگویم 92 درصد آب در بخش کشاورزی مصرف میشود ولی در حقیقت 92 درصد آب به صورت مجازی در اختیار بخش شهری قرار میگیرد؛ معمولا نظام مدیریتی کشور دچار این مشکل است که این افراد به مسائل مدیریتی آب مسلط نیستند.
مهدی جمشیدی، مدیر عامل جمعیت مردم نهاد ناجیان آب، نیز ضمن تاکید بر لزوم حل بحران آب، عنوان کرد: دشت مشهد در حال حاضر بیش از 140 درصد توان برداشت خود را مصرف میکند؛ این در حالی است که مانور زیادی برروی این شهر به عنوان پایتخت معنوی جهان اسلام شده است. وی با بیان اینکه «این یعنی 400 میلیون مصرف بیشتر آب» گفت: قرار نیست کشاورزی را نابود کنیم؛ قرار نیست درختانی که پدران ما کاشتهاند خشک کنیم و دانشگاهیان ساکت باشند.
مدیر عامل جمعیت مردم نهاد ناجیان آب تاکید کرد: مشکلات امروز کشور به ویژه در حوزه آب و کشاورزی متوجه دانشگاه و دانشگاهیان است.
جمشیدی افزود: دانشگاهیان باید به بیان واضح معضلات و مشکلات کشور بپردازند؛ آبی که در کشاورزی مصرف میشود همان آبی است که برای تولید نیازهای شهری مصرف میشود، لذا عملا این آب اضافی توسط شهرنشیان در حال مصرف است نه کشاورزان. وی خاطرنشان کرد: بنابراین باید الگوی مصرف آب کشاورزی و مصرف آب شهرنشینان نیز اصلاح شود؛ افزایش جمعیت یعنی مصرف آب بیشتر.
مدیر عامل جمعیت مردم نهاد ناجیان آب اظهار کرد: قیمت قبوض آب بسیار پایین است؛ باید الگوی مصرف اصلاح شود؛ برای تامین آب، تصفیه و انتقال فاضلاب و خرید آب کشاورزی نیاز به پول است؛ وضعیت دولت که مشخص است؛ این نیاز باید از افزایش درآمدهای سازمانهای متولی تامین شود.
برای حل مشکلات آب نیاز به کمک دانشگاهیان داریم
در ادامه این نشست کامران داوری، مسئول کارگروه تخصصی آب، کشاورزی و محیط زیست اتاق فکر خراسان رضوی،با اشاره به بحران منابع آب دشت مشهد، عنوان کرد: آب تجدیدپذیر دشت مشهد 850 میلیون مترمکعب است که طبق بخشنامه جدید شورای عالی آب باید 75 درصد آن یعنی 640 میلیون مترمکعب، برداشت شود.
داوری اضافه کرد: این در حالی است که در حال حاضر برداشت آب در این دشت به نحوی است که سالی 150 میلیون متر مکعب آب زیرزمینی پایین میرود؛ با پیش بینی که برای سال 1420 شده، نیاز به یک میلیارد و 800 میلیون مترمکعب آب است که اگر این رقم را در مقابل 640 میلیون قرار بدهیم، متوجه خواهید شد که چه فاجعهای در حال رخ دادن است.
مدیر گروه پژوهشی امور کشاورزی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیز در ادامه این نشست گفت: ایرادات موجود در اسناد بالادستی قابل قبول است و باید این مشکلات را به مدیران دولتی گوشزد کرد. وی با بیان اینکه «در تدوین برنامهها در راستای توسعه پایدار اولین قربانی کلمه توسعه پایدار بود» یادآور شد: در حل مشکل دریاچه ارومیه این کار با بهرهگیری و کمک از دانشگاه و دانشگاهیان، به نتایج بسیار موفقی دست یافتیم و الگوی جدیدی از همکاری بین دانشگاهی را تجربه کردیم.
کلانتری همچنین به توان کشور در تولید محصولات کشاورزی اشاره کرد و افزود: براساس آخرین تحقیقات، علت خشک شدن دریاچه ارومیه، اولا به دلیل افزایش سطح زیر کشت و دوما تغییرات الگوی کشت بوده است که شاید اثرات احداث سدها نیز همینها باشد.
وزیر اسبق جهاد کشاورزی خاطرنشان کرد: این یعنی توسعه غیرپایدار که در اطراف دریاچه ارومیه شاهد آن بودهایم؛ به نظر من بخش کشاوزی کوتاهی نکرده است؛ ما به آنها گفتهایم باید محصولات بیشتری تولید کنید؛ پس آنها به وظیفه فردی خود عمل کردهاند؛ ما به منابعی که در اختیار آنها گذاشتهایم نظارتی نداشتیم. وی در خصوص مشکلات حوزه آب اظهار کرد: عمده این مشکلات عدم توجه به توسعه پایدار بوده که شاید بارزترین این موضوع را بتوان در شهر اصفهان و توسعههای پیرامونی آن مشاهده کرد.
کلانتری در خصوص توان جمعیتی کشور یادآور شد: در تحقیقات صورت گرفته مشخص شده اگر بهرهوری آب 2.5 برابر و توان تولید ماده خشک کشور هم چهار درصد بالا رود، در سال 1410 با جمعیت 105 میلیونی تنها 36 درصد را میتوان با تولیدات داخل کشور تامین غذا کرد.
چون در حوزه ارومیه 69 درصد آب تجدیدپذیر مورد استفاده قرار گرفته است و در خراسان رضوی این رقم به 132 درصد رسیده که بالاترین میزان مصرف در کل کشور بوده و از این حیث بدترین شرایط را در کشور داراست.
در پایان تاکید شد تا از ریاست جمهوری درخواست شود دستور تشکیل کارگروه احیای منابع آب خراسان رضوی با حضور نخبگان سیاسی و علمی استان صادر کنند.
پیام شما با موفقیت ارسال شد .