گنجی در دل ضایعات کشتارگاهی

این درحالیست که روزانه 500 تن طیور در خراسان رضوی کشتار می‌شود و 25 درصد از این مقدار، تبدیل به ضایعات می‌شود. ضایعاتی که خطری برای محیط زیست به شمار می‌رود و کشتارگاه‌ها برای دفع آنها با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.

پای مرغ، سر، پر، صفرا و... از جمله ضایعات ارزشمندی است که هم اکنون می‌توان با سرمایه گذاری برای فراوری آنها به ثروتی بزرگ دست یافت و کشتارگاهها را هم از مشکلات ناشی از دفع این ضایعات نجات داد.

ضرورت فراوری ضایعات طیور با هدف ایجاد ارزش افزوده

به گفته روح‌الله محمدپور، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان کشتارگاه‌های صنعتی طیور خراسان رضوی، در این استان روزانه 500تن کشتار طیور اتفاق می‌افتد که 25درصد از این مقدار، ضایعات است و هر شب 125تن ضایعات مرغ شامل سر، پا و امعاء و احشا باقی می‎ماند که باید برای این مقدار برنامه‌ریزی کنیم تا تبدیل به پودر شود و مشکلی نداشته باشیم. اگر این 125 تن را پخت کرده و تبدیل به پودر کنیم؛ این پودر در مرغداری‌ها و گاوداری‌ها استفاده می‌شود و می‌تواند جایگزین پودر کنجاله سویا شود. این درحالیست که سالانه 2 تا 2.5 میلیون تن واردات کنجاله سویا در کشور صورت می‌گیرد.

محمدپور می‌گوید: در موضوع خودکفایی می‌توانیم پودر گوشت را جایگزین 200 هزار تن کنجاله سویا کنیم. برای این کار در استان اصفهان برنامه‌ریزی خوبی صورت گرفته و یک کارخانه ایجاد شده است که همه کشتارگاه‌ها ضایعات خود را به صورت خام به آن تحویل داده و آن مجموعه نیز به صورت تخصصی کار تبدیل این مواد به محصول دارای قابلیت بهره‌برداری را انجام می‌دهد و حتی تولیدات این مجموعه به ترکیه نیز صادرات می‌شود. در آن استان، کشتارگاه‌ها به خاطر آلایندگی ناشی از ضایعات جریمه نمی‌شوند چون برنامه‌ریزی لازم صورت گرفته است.

دبیر انجمن صنفی کارفرمایان کشتارگاه‌های صنعتی طیور خراسان رضوی اظهار می‌کند: در کشتارگاه‌های کشور 250 تن خون در شبانه روز تولید می شود که ضایعاتی در ظاهر دورریختنی است درحالیکه 55 درصد این خون پلاسماست و در کشورهای دیگر از این پلاسما 40 نوع واکسن و دارو استخراج می کنند. با یک سانتریفیوژ می توان پلاسمای این خون را جداسازی کرده و حتی به کشورهای دیگر نیز صادر نمود.

وی به ضایعات پر مرغ و ظرفیت های فرآوری آن نیز اشاره و ابراز می‌کند: در پایان هر روز، 35 تن پَر مرغ به عنوان ضایعات جمع‌آوری می شود که نهایتا آن را به پودر تبدیل می کنیم درحالیکه پَر مرغ دارای کراتین بوده و می‌توان از آن استفاده های متفاوتی داشت. تولید تشک برای بیماران و استفاده در مکمل های ورزشی از جمله کاربردهای آن است. در اصفهان یک کارخانه فعال است که پس از شستشو و تنظیف این ضایعات، آن ها را به عنوان یک محصول کاربردی به هند صادر می‌کند.

تاثیر کلاژن پای مرغ در غضروف‌سازی

دبیر انجمن صنفی کارفرمایان کشتارگاه های صنعتی طیور استان می‌گوید: در ارتباط با پای مرغ هم 15 تن در استان تولید داریم و حداقل کاری که انجام می شود، شست‌وشوی آن و وارد کردن به بازار است. برخی مواقع هم دلالان ورود می‌کنند و با خریداری پای مرغ آن را به چین صادر می‌کنند. در طول سال 60 هزار تن پای مرغ تولید می کنیم که در صورت صادرات ارزآوری بسیار بالایی خواهد داشت اما هیچ توجهی به آن نمی‌شود و به عنوان ضایعات، از چرخه خارج میگردد.

محمدپور با بیان اینکه شرکت دانش‌بنیانی وارد ماجرا شده و از پای مرغ کلاژن تولید کرده است، تصریح می‌کند: 8 درصد پای مرغ کلاژن است که برای غضروف‌سازی و درمان عارضه‎های این بخش استفاده می‌شود. اگر 11 هزار میلیارد تومان سرمایه‎گذاری در این زمینه صورت بگیرد، می‌توانیم این طرح را به تولید انبوه برسانیم. ما برای این موضوع رایزنی‌های مختلفی انجام داده و قول‌هایی گرفته‌ایم اما هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم. وی می‌افزاید: هر مرغ 1.7 تا 2 گم صفرا دارد و هر روز این صفرا جداسازی می شود و به ضایعات تبدیل می گردد درحالیکه در کشور امریکا از این صفرا نوعی اسید تولید می‌کنند که پایه تمام داروهای ضد صفراست. در کشتارگاه‌ها 600میلیون تومان از محل استحصال صفرا می‌توانیم درآمد داشته باشیم. با گردآوری گروهی این تولید را انجام داده ام و تا مرحله ثبت اختراع هم پیش رفتیم اما آن قدر سنگ‌اندازی شد که کار به جایی نرسید. درحالی که اگر همه این موارد مدنظر قرار بگیرد و همراهی داشته باشیم، هیچ مشکل محیط زیستی برای کشتارگاه‌ها باقی نمی‌ماند.