گردشگری مشهد در نوروز 1400

 در این شرایط، شهر مشهد که بنابر آمار دستگاه های مربوطه سالانه پذیرای ۲۰ تا ۳۰ میلیون گردشگر داخلی و خارجی بود، نوروز 1400 را تنها با 0.5 درصد گردشگران سالهای پیش از 1399 را دشت که از کل این تعداد نیز تنها 4% از گردشگران ورودی به شهر مشهد را غیرایرانی ها تشکیل می‌دادند. با وجود همین تعداد معدود، در شرایط رعایت نادرست پروتکل‌های بهداشتی، موج بیماران مبتلا به کرونا را افرایش داد.

هرچند بزرگترین دلیل این وضعیت،  مشکلات معیشتی مشاغل مرتبط بوده‌است، کاهش نگرانی‌ها نسبت به شیوع کرونا و یا عادی شدن وضعیت ذهنی مردم درباره این بیماری نسبت به سال گذشته نیز از دلایل  دیگر این وضعیت بود. این در حالی است که سایر کشورهای هدف گردشگری به ویژه ترکیه و امارات با برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده برای جذب گردشگر و صد البته با ادامه حمایت دولت از صاحبان این صنعت، واکسیناسیون کارکنان بخش گردشگری و کادر درمان، آماده پذیرایی از گردشگران خارجی بوده و هستند.

در همین شرایط، ترکیه نیز با کاهش ظرفیت پذیرش و رعایت پروتکلهای خاص در اقامتگاه ها و مراکز پذیرایی، تنها از جمعیت گردشگران را نسبت به مدت مشابه سال 1398 را جذب نمود که دلیل آن عدم مجوز سفرهای داخلی برای شهروندان ترکیه و الزام آنها به رعایت قرنطینه جدی و نیز تعداد بسیار اندک گردشگران به‌ویژه گردشگران اروپایی بود که اجازه سفر تفریحی به سایر کشورها را نداشتند. اما آنچه در نوروز 1400 با توجه به تمام هشدارهای ستاد ملی کرونا، رخ داد، عادی جلوه دادن شرایط برای سفر عموم و عدم همخوانی بیانیه ها و برنامه ریزی‌های دستگاه‌های مجری موضوع گردشگری بود.

برنامه ‌ریزی ها در ساختار مدیریت اجرایی دستگاههای مختلف سبب شد تا مردم برای گذراندن تعطیلات نوروز عازم سفر های درون استانی، برون استانی و حتی خارج از کشور شوند که یکی از این مقاصد، استان خراسان رضوی و به ویژه شهر مشهد بود. امسال بر اساس آمار غیر رسمی بیش از یک و نیم میلیون زائر و گردشگر به شهر مشهد عزیمت کردند که نسبت به سال قبل ۱۰۰ درصد افزایش داشت اما این تعداد، میانگین ضریب اشغالی حدودا ۵۰ درصد برای هتل ها و مهمانپذیر ها و هتل آپارتمان ها به ارمغان آورد که دلیل بیشتر به اقامت در هتل آپارتمان ها و مهمانپذیر ها امکان تهیه و طبخ غذا توسط میهمان در محل اقامت و نیز هزینه پایین تر اقامت برای گردشگران بود. و البته از مهمترین دلایل حضور گردشگران در شهر مشهد بازگشایی حرم مطهر امام رضا علیه السلام و تقارن میلاد امام زمان عجل الله با در ایام نوروز بود آنچه بسیار اهمیت دارد وضعیت شهر مشهد به لحاظ رنگ بندی ستاد کرونا و اعلام آن به عنوان شهر کم خطر از نظر کرونا بود.

همچنین عدم ممانعت از ورود پلاکهای غیر بومی دیگر عوامل جذب گردشگر به شهر مشهد بود. لازم به ذکر است که تعداد قابل توجهی از گردشگران ورودی به شهر مشهد، به دلیل افزایش هزینه های اقامت در هتل ها به منزل اقوام خود اقامت داشتند. از تعداد کل جمعیت گردشگر اسکان یافته در هتل ها و مراکز اقامتی حدود دو درصد از گردشگران، مسافران خارجی بودند. بررسی ها  و گزارشات دریافتی بیانگر حضور غالب گردشگران درون استانی به اقامتگاههای بوم گردی استان بود. همچنین میهماتان هتلها بیشتر مسافران خطوط هوایی و ریلی بودند.

با توجه به اینکه سال گذشته تمامی اقامت گاه های شهر مشهد بنا به دستور ستاد کرونا تعطیل اعلام شده بود، سال گذشته سال بدون گردشگر برای شهر مشهد و اقامتگاه‌ها محسوب می‌شد اما سال جاری با توجه به برنامه ریزی ها و رعایت پروتکل های بهداشتی ابلاغی برای اقامتگاه های بازگشایی شده، پذیرای میهمانان و گردشگران شهر مشهد بودند که از این نظر نسبت به سال گذشته کاملاً متفاوت بوده، که البته دلیل بسیار مهم آن همان گونه که ذکر شد بازگشایی حرم مطهر و امکان دسترسی گردشگران به جاذبه‌های گردشگری موزه ها و مراکز پذیرایی و بازارهای تجاری بوده است.

لازم به ذکر است که تعداد معدود هتل‌های فعال در این بازه زمانی با تبعیت و اجرای کامل پروتکل‌های ستاد ملی کرونا  خدمت رسانی داشتند. در این خصوص دفاتر خدمات مسافرتی معتبر از اعزام گردشگر و تبلیغات گسترده برای سفرهای به ویژه خارجی پرهیز کردند که هرچند برای ایشان همراه با خسارات و هزینه زیادی بوده است لیکن، تعهد ایشان به کوتاه کردن زنجیره ابتلا قابل تحسین است. هر چند این رقم ممکن است برای برخی از فعالان حوزه گردشگری قابل توجه باشد، اما تبعات اقتصادی و گرفتاری حاصل از حضور گردشگران و پذیرایی از  ایشان پس از این مشخص خواهد شد. اینکه آیا این بازگشایی، وضعیت اقتصادی اقامتگاه های شهر مشهد را تامین یا جبران نموده یا تبعات اقتصادی ناشی از این بازگشایی چه بوده است، را طی ماه‌های بعد و نتایج برآوردها مشخص خواهد نمود‌.  پس از پایان تعطیلات نوروز کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی با همراهی و همکاری مدیران گردشگری استان و همینطور نمایندگان اصناف مربوطه به بررسی و ارزیابی نتایج اقتصادی حاصل از این بازگشایی خواهندپرداخت که گزارش آن از طریق کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی اعلام خواهد شد.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد