عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن سیمان با اشاره به چالشهای بازار سیمان و نوسانات قیمتی آن خاطرنشان میکند: از نیمه تیرماه امسال با اعمال محدودیتهایی از سوی وزارت نیرو به واحدهای تولیدی سیمان درخصوص تامین برق مصرفی، فضای روانی سنگینی بر بازار سیمان حاکم شد. به دنبال اطلاعیه وزارت نیرو درخصوص محدودیت تامین برق برای واحدهای سیمانی و فولادی ، افرادی که سیمان خریداری کرده بودند از عرضه سیمان خود به بازار جلوگیری کردند و این موضوع موجب ایجاد بازار سیاه سیمان، کمبود و نوسانات قیمت شد. در آن زمان چون تنها بخشی از سیمان در بورس عرضه میشد، با بالا رفتن قیمت در بازار آزاد، قیمت در بورس نیز افزایش پیدا کرد.
کارخانههای سیمان در حال استفاده از سوخت دوم
کارخانجات سیمان نسبت به نوع سوخت مورد استفاده در تولید به دو دسته تقسیم میشوند. کارخانجاتی که تجهیزات و مخازن لازم برای تولید با مازوت را دارند و دسته دوم کارخانجاتی که به دلیل عدم در اختیار داشتن مخازن و تجهیزات سوخت دوم، شرایط تولید سیمان با مازوت را ندارند و مجبور به استفاده از ذخیره کلینکر استراتژیک یا سنواتی خود میباشند که البته امسال به دلیل قطع برق در تابستان، ذخیره این کارخانجات محدود است.
مازوت را میتوان از جمله ترکیبهای نفت خام به شمار آورد که حاصل تقطیر جز به جز آن به هنگام پالایش نفت خام است و بعد از تبخیر بنزین و سایر فرآوردههای سبکتر، از نفت خام به دست میآید.
محمدرضا افشین، رئیس اداره صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با اشاره به فعالیت 13 واحد فولادی و 7 واحد تولید سیمان در خراسان رضوی میگوید: قطعی برق واحدهای صنایع سنگینی مانند سیمان و فولاد، مشکلاتی را برای تجهیزات و ماشین آلات و تولید آنها در بازار به وجود می آورد. از طرفی، این محدودیت در تامین گاز ما را ناچار به استفاده از سوخت دوم میکند. البته محدودیتهایی نیز در تامین سوخت دوم واحدهای سیمانی وجود دارد زیرا منابع ذخیره سوخت دوم آنها تکمیل نیست و قطعی طولانی مدت گاز این صنایع، شرکت نفت را در تامین سوخت دوم این واحدها دچار مشکل می کند.
سعید حیدری، مدیرعامل شرکت سیمان سبزوار در توصیف وضعیت کارخانههای سیمان با وجود قطعی گاز در فصل سرد سال عنوان میکند: شرکتهای سیمان براساس تعهدی که به شرکت ملی گاز دارند در طول فصول سرد سال در حدود 45 تا 60 روز به دلیل تعمیرات دورهای، قطعی گاز خواهند داشت و گاز شرکت طبق ابلاغیه شرکت ملی گاز ایران از تاریخ 15/8/1400 با محدودیت و قطعی روبرو شده است؛ اکنون شرکت در حال استفاده از سوخت جایگزین یعنی مازوت است.
مشکلات نهفته در مصرف سوخت مازوت
علاوه بر کارخانجات سیمان، صنایع دیگر هم از سوخت مازوت استفاده میکنند؛ اما از آنجا که سیستمهای فیلتراسیون مورد استفاده در کارخانجات سیمان سیستمهای روز دنیا است، آلایندگی ناشی از مصرف مازوت کمتر میشود. ترجیح صنعتگران سیمان بر استفاده 100 درصدی از گاز است چراکه هم سوخت پاکی است و هم از نظر قیمتی مناسبتر است. هر چقدر مازوت با قیمت کمتری فروخته شود باز هم حمل آن بسیار گران شده است.
حیدری تصریح میکند: متاسفانه شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی با تاخیر، سهمیه مازوت کارخانجات را اعلام کرد و باعث شد که به لحاظ زمان تحویل و حمل مازوت و هم زمانی با سایر شرکتها و نیروگاهها، توان لجستیکی سیستم حمل و نقل مازوت با مشکل مواجه شود. به لحاظ هزینه نیز در زمان مصرف گاز ابتدا تولید انجام شده و پس از گذشت یک ماه قبض گاز صادر و پرداخت میگردد لیکن در خصوص مازوت ابتدا مبلغی به عنوان علی الحساب جهت هر لیتر 3000 ریال دریافت ( با سفته و تضمین بانکی ) میگردد. هزینه حمل آن هم با توجه به کمبود تانکر نفتکش از هر لیتر 3500 تا 6500 ریال متغیر بوده است که بهای تمام شده هر تن کلینکر تولیدی را بیش از 50% افزایش میدهد. ( آخرین قیمت گاز در قبض صادره هر متر مکعب 3746 ریال )
رضا کشاورز کارشناس شرکت مجتمع سیمان غرب آسیا نیز تاکید میکند: تهیه مازوت مستلزم داشتن نقدینگی، انجام بورکراسی مربوطه و بهرهمندی از ناوگان حمل و نقل مناسب و کافی است. هزینه مازوت بیشتر از گاز مصرفی است و تحویل مازوت از پالایشگاههای سطح کشور (تهران و اصفهان) با بعد مسافت مختلف به کارخانجات شرق کشور، باعث افزایش بهای تمام شده مازوت میشود. البته شرایط امسال از سال قبل بهتر است ولی چنانچه برودت هوا و شرایط جوی زمستانی حاکم شود و مصرف گاز در بخش مردمی افزایش یابد، نیروگاهها به علت کمبود گاز، مازوت بیشتری مصرف میکنند که با توجه به تجربه سنوات قبل، اولویت حمل مازوت به نیروگاهها اختصاص خواهد یافت و مشکلات صنعت سیمان دو چندان میشود.
مازوت خطری برای محیط زیست
علاوه بر اینکه مازوت یکی از فرآوردهای نفت خام است و بار گوگرد دارد، برای محیط زیست و سلامت انسان بسیار خطرناک محسوب میشود. در حال حاضر، انسان به روشهای مختلفی در معرض فرآوردههای نفتی از جمله نفت کوره و مازوت قرار میگیرد. استفاده از نفت سفید و سایر ترکیبات نفتی به عنوان حلال و پاککننده و یا وجود نیروگاههای حرارتی در نزدیکی شهرها و استفاده از مازوت در آنها سبب قرار گرفتن انسان در معرض ترکیبات حاصل از سوختن ناقص این فرآوردهها خواهد شد.
« در صورتی که نتایج آلایندگی در بازدیدهای محیط زیست محرز شود، کارخانه ضمن دریافت اخطار و جریمه، در بعضی موارد به مراجع قضایی معرفی میشود» کشاورز با بیان این نکته، تصریح میکند: با توجه به وجود مشکل آلایندگی در اکثر شهرهای بزرگ کشور، مصرف مازوت در صنایع و نیروگاههای شهرهای بزرگ، سبب تشدید آلودگی میشود. از طرفی، تعطیلی صنایع و نیروگاهها نیز امکانپذیر نیست و با توجه به وجود منابع گاز خانگیران در شرق کشور، بهتر است زیرساختهای لازم جهت تامین انرژی پایدار گاز انجام تا دغدغه تولید برطرف شود.
شیخان درباره چگونگی پیشگیری از آلایندگی مازوت و تاثیر آن بر شهرها اظهار میکند: در شهرهای بزرگ مانند تهران، شیراز و ... اشکالاتی از طرف محیط زیست یا دیگر سازمانهای مربوطه وارد برای استفاده از گاز مازوت وارد میشود. سال گذشته گاز سیمان تهران را وصل کردند که بتواند از سوخت پاکتری استفاده کند؛ اما در مورد باقی کارخانجات اینطور نیست چراکه بیشتر کارخانجات ما در مناطق محروم و دور از شهرها هستند. آلایندگی مازوت هم آنطور که عموم مردم تصور میکنند نیست، شاید خودروهای ما آلایندگی بسیار بیشتری ایجاد کنند اما بیشتر کارخانجات خارج از شهر هستند و قرار است که گاز کارخانجاتی هم که داخل شهر قرار گرفتهاند، قطع نشود.
رکود در بازار داخلی، نزول در شیب صادراتی
صنعت سیمان کشور، ظرفیت و پتانسیل خوبی جهت تامین سیمان مورد نیاز را دارد. در شرایط فعلی که میزان صادرات سیمان کاهش قابل توجهی داشته و بازار داخلی هم با رکود و کاهش تقاضا مواجه است، کمبود اخیر حوزه انرژی تاثیر مشهودی و قابل توجهی تاکنون بر بازار نگذاشته است. اما در صورت استارت اجرایی طرح جهش مسکن همزمان با محدودیتهای گاز و احتمالی برق در صنعت سیمان، کمبود سیمان در بازار ایجاد شده و فضای ملتهب سیمان همانند زمستان پارسال تکرار میشود.
کشاورز با اشاره به ضرورت تقویت و توسعه شبکه انتقال گاز، عنوان میکند: سالهاست که مسئولین گاز استان ازعدم اتصال کامل خراسان رضوی به شبکه و رینگ کشوری گاز به عنوان یک محدودیت سخن میگویند، در بعضی از شهرستانها با توسعه صنایع و حتی جهش مردمی، شبکه انتقال گاز فعلی جوابگو نیست و نیاز به تقویت و توسعه دارد. امید است که دولت جدید و بلاخص استاندار بزرگوار که از اولین روزهای شروع کار، پیگیر مشکلات واحدهای تولیدی هستند، رفع مشکل کمبود گاز در استان خراسان را با تامین زیر ساختهای لازم و تسریع در پروژههای مزبور، به طور جدی در دستور کار و اولویت قراردهند. همچنین صحبت های مبنی بر واردات گاز از ترکمنستان از ابتدای دی ماه مطرح شد که لازم است در این خصوص نگاه ویژهای به سهم گاز صنایع استان خراسان رضوی شود تا صنایع استان با فراغت بال به تولید بیشتر، اشتغال پایدار و صادرات و ارز آوری بپردازند.
آینده صنعت سیمان در هاله ابهام
طی دهه گذشته عواملی چون نوسانات ارزی، قیمتگذاری دستوری، رقابت منفی، عدم توسعه اقتصادی، وضع تعرفه و محدودیت از طرف همسایگان، بازپرداخت تسهیلات ارزی و ... صنعت سیمان را در دشوارترین برهه تاریخ خود قرار داد و شرکتها صرفاً برای ادامه حیات خود اقدام به تولید و فروش کردند. ادامه این روند و عدم به روزرسانی تجهیزات میتواند به ادامه تولید و محیط زیست آسیب برساند.
حیدری، مدیرعامل شرکت سیمان سبزوار تبیین میکند: در حال حاضر ظرفیت تولید سیمان در کشور در حدود 85 میلیون تن در سال می باشد که سال گذشته با تمام فراز و نشیب خود در حدود 65 میلیون تن تولید و مصرف و صادر گردید. در نتیجه ظرفیت مازاد تولیدی وجود دارد اما به لحاظ پراکندگی جغرافیایی کارخانجات از استانهای با ظرفیت تولید بیشتر به سایر مناطق هزینه حمل بیشتری به مصرف کنندگان تحمیل میشود.
با توجه به اینکه صنایع سیمان، صنعت استهلاک پذیری است و هزینه جایگزینی هر کارخانه سیمان حداقل با ظرفیت 3300 تن، حدودا 120 تا 150 میلیون دلار سرمایهگذاری نیاز دارد و ادامه روند کنونی تولید با توجه به مستهلک شدن ماشین آلات، بالا رفتن هزینههای انرژی، مواد، قطعات و قیمت فروش دستوری، ادامه فعالیت این صنعت را در آینده با سوال بزرگی مواجه نموده است .
افزایش سهم خراسان از منابع گاز یک ضرورت است
امروز تولید کننده و صنعتگر با وجود تحریمهای ظالمانه، مشکلات متعددی در تامین تجهیزات و قطعات یدکی و مراودات مالی با تامین کنندگان مربوطه در سایر کشورها دارد و منابع ارزی حاصل از صادرات محصولات نیز با وقفه و سختی به کشور منتقل میشود، در چندین شرایطی داشتن دغدغه تامین گاز و برق برای تولید، منصفانه نیست. هر چند تلاش و کوشش مسئولان استانی شرکت گاز و برق در جهت رفع این محدودیتها پوشیده نیست، ولی انتظار میرود که سهم استان خراسان با برخورداری از منابع گاز خانگیران وهمچنین به دلیل موقعیت استراتژیک و صادرات محور بودن اکثریت تولیدات صنایع، بهبود یابد. آنچه که بر رنج تولید کننده استان میافزاید این است که در بعضی مواقع در سایر استانهای کشور گاز صنایع برقرار است و یا با فاصله زمانی دیرتری از استان خراسان قطع میشود و نیاز بازار استان خراسان رضوی را سایر تولید کنندگان غیر بومی تامین میکنند؛ این امر در فضای رقابتی فعلی، تهدید بزرگی برای تولید و اشتغال استان خراسان رضوی به شمار میرود.
| چرا تنها کاندیدای اتاق مشهد رای نیاورد؟ |
|---|
| رونمایی از کلید دار جدید اتاق مشهد |
| ترمز تورم مسکن در مشهد |
| موانع بزرگ مبادلات مهندسی |
| فرصت رونق هتلهای مشهد |
پیام شما با موفقیت ارسال شد .