روزهای نابودی کشاورزی گلخانه ای در خراسان شمالی

خراسان شمالی 163 واحد گلخانه دارد اما به علت مشکلات مختلف هم اکنون تنها 36 واحد آن فعال است.

به گزارش ایرنا،وضعیت کنونی گلخانه ای این استان هشداری برای توجه مسوولان برای رهایی این قشر تولید کننده از ورشکستگی و از بین رفتن سرمایه ها است.

با توجه به شرایط موجود استان که با خشکسالی 10 ساله دست و پنجه نرم کرده و هم اکنون با بحران کم آبی نیز مواجه است کشت گلخانه ای و حمایت از این تولید کننده ها با هدف بهره وری، کاهش هزینه های تولید، صرفه جویی آب و افزایش محصولات باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

به گفته مسئولان بخش کشاورزی خراسان شمالی مشکلی که در کشاورزی گلخانه ای این استان وجود دارد این است که بیشتر کسانی که در این کار هستند به روشهای قدیمی و سنتی مشغول به کار هستند و از روش های نوین استفاده نمی کنند.

کارشناسان عقیده دارند: با توجه به وضعیت خشکسالی و سرمازدگی محصولات کشاورزان خراسان شمالی در سال های اخیر، سبب شده برای استفاده بهینه از منابع آب و خاک، ایجاد اشتغال برای دانش آموختگان، افزایش درآمد در واحد سطح، تنوع کشت، کنترل آفات و بیماری ها و سایر عوامل مثل طوفان، باران و خشکسالی گسترش کشت گلخانه ای مورد تاکید قرار گیرد.

به اعتقاد کارشناسان، کشت گلخانه ای تولید را 10 برابر می کند و در مصرف آب صرفه جویی زیادی دارد.

عملکرد چندین برابر در واحد سطح نسبت به مزرعه یا فضای باز و اشتغالزایی از دیگر مزیت های کشاورزی گلخانه ای هستند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی اداره کل جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: 78 درصد گلخانه های این استان غیرفعال است. 

جواد تشکری در گفت و گو با ایرنا تعداد واحد های گلخانه ای این استان را 163 واحد ذکر کرد که از این تعداد 36 واحد فعال و 127 واحد نیز غیرفعال است. وی گفت: تولید محصولات زراعی و باغی در گلخانه ها موجب افزایش تولید چند برابری و استفاده کم تر از منابع آبی خواهد شد و حتی در خارج از فصل نیز امکان تولید برخی از محصولات وجود دارد. 

تشکری افزود: با توجه به اینکه بخش کشاورزی این استان به نزولات آسمانی، آب های سطحی و زیرزمینی متکی است گلخانه ها می توانند آب کشاورزی را صرفه جویی کنند. وی علت غیر فعال شدن گلخانه های این استان را غیراستاندارد بودن بیشتر این واحدها، کوچک بودن، نبود دانش فنی کشاورزان، استفاده از سازه های نامناسب در گلخانه، کشت محصول نامناسب، کمبود نقدینگی گلخانه داران، گرانی سوخت و ایجاد گلخانه ها در مناطق سرد عنوان کرد. وی افزود: بیش از 50 درصد هزینه هر گلخانه مربوط به تامین سوخت است. 

معاون بهبود تولیدات گیاهی اداره کل جهاد کشاورزی خراسان شمالی سطح زیر کشت گلخانه های فعال این استان را 90 هزار متر مربع عنوان کرد و گفت: سالانه از این واحدهای تولیدی بیش از دو هزار و 700 تن انواع محصول سبزی و صیفی و یک میلیون قطعه گل زینتی تولید می شود. 

تشکری افزود: گستره هر گلخانه غیرفعال این استان نیز حدود یک هزار متر بوده که این امر نیز مانع اقتصادی بودن این واحد های تولیدی شده است. وی خواستار توجه مسوولان برای حمایت از گلخانه داران شد و گفت: باید از این ظرفیت به منظور افزایش تولید محصولات کشاورزی در این استان استفاده کرد. وی گفت: با هدف کمک به گلخانه داران پارسال 200 میلیون ریال به یک واحد گلخانه تسهیلات داده شد. 

تشکری افزود: در سال زراعی جاری نیز تاکنون اعتباری برای کمک و حمایت به گلخانه داران اختصاص نیافته است. 

معاون بهبود تولیدات گیاهی اداره کل جهادکشاورزی خراسان شمالی گفت: گلخانه های این استان به علت کوچک بودن آن ها صرفه اقتصادی ندارد. 

تشکری اظهار کرد: بیشتر واحدهای گلخانه ای استان حدود هزار متر مربع هستند که درآمدزایی آنچنانی ندارد. وی افزود: راکد بودن واحدهای گلخانه ای نیز بیشتر به علت پیشی گرفتن هزینه های تولید از فروش است. وی خواستار توجه مسوولان برای حمایت از گلخانه داران شد و گفت: باید از این ظرفیت به منظور افزایش تولید محصولات کشاورزی در این استان استفاده کرد. 

تشکری از گلخانه داران این استان خواست تا واحدهای خود را با توجه به امکانات و دانش روز توسعه دهند تا به سطح اقتصادی برسند. 

این مسئول گفت: هم اکنون مجتمع گلخانه ای امام رضا (ع) در شهرستان مانه و سملقان ایجاد که در مرحله اول این طرح در 13 هکتار پیش بینی شده است. وی افزود: در این مجتمع 28 واحد گلخانه راه اندازی خواهد شد که با اولویت به دانش آموخته های بخش کشاورزی سپرده می شود. وی گفت: بیشتر گلخانه های این استان مربوط به صیفی و سبزی، گیاهان دارویی و گل های زینتی شاخه ای و گلدانی است. 

رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی گفت: شش شرکت در خصوص راه اندازی گلخانه ها در این استان فعال است که در این زمینه دانش دارند.

حسن نامجو یه خبرنگار ایرنا اظهار کرد: مجریان طرح های گلخانه ای باید از دانش مهندسان در این زمینه استفاده و طرح خود را به صورت استاندارد ایجاد کنند تا در نهایت منجر به ضرر و زیان نشوند. وی گفت: متاسفانه بیشتر گلخانه های این استان راکد و غیر فعال هستند. وی علت راکد بودن گلخانه ها را نیز نبود دانش مجریان و غیر استاندارد ساختن واحد تولید عنوان کرد و افزود: کمبود نقدینگی نیز یکی دیگر از مشکلات این قشر است.

نامجو گفت: با پیگیرهای انجام شده برای جذب اعتبارات امیدوار هستیم که اعتباراتی برای این حوزه اختصاص یابد تا طرح های راکد دوباره فعال شوند. وی افزود: برخی از گلخانه داران موفق در این استان و سایر استان ها از دانش روز استفاده کرده اند و حتی برخی از آنان با یک ابتکار و خلاقیت کوچک از جمله استفاده دو جداره برای پوشش گلخانه و گذاشتن یک پمپ هوا موجب پایین آوردن هزینه های سوخت شده اند. وی گفت: گلخانه داران باید برای اینکه طرح آنان توجیه اقتصادی داشته باشند از نظر کارشناسان در تمامی مراحل طرح استفاده کنند.

نامجو اظهار کرد: بیشتر مجریان طرح که پروانه تاسیس گلخانه می گیرند نیز برای جذب تسهیلات یا مجوز از شرکت های مختلف از جمله برای تامین آب دچار مشکل می شوند که برخی اوقات نیز منجر به بهره برداری نمی شوند. 

مدیرکل جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز گفت: متاسفانه بیشتر گلخانه های این استان هم اکنون راکد مانده اند. 

عبدالله یوسفی بر گسترش گلخانه ها تاکید کرد و افزود: تولید محصولات زراعی و باغی در گل خانه ها موجب افزایش تولید چند برابری و استفاده کم تر از منابع آبی خواهد شد و حتی در خارج از فصل نیز امکان تولید برخی از محصولات وجود دارد.  وی گفت: وزیر جهاد کشاورزی برای حمایت گلخانه ها سه هزار میلیارد تومان اعتبار پیش بینی کرده که هنوز از این میزان سهم استان مشخص نشده است.

یوسفی افزود: اگر اعتبار لازم اختصاص داده شود به منظور کمک به گلخانه داران تسهیلات داده می شود. وی گفت: برخی از مجریان طرح های گلخانه دار بنا به علت های مختلف غیر فعال است که برخی از آنان دانش آموخته های بخش کشاورزی هستند اما به علت نبود تجربه توانایی کار را ندارند. وی افزود: برخی از گلخانه داران نیز به علت نبود مدیریت صحیح و کمبود نقدینگی و همچنین غیر استاندارد بودن و نبود بازار یابی در اجرای طرح موفق نبوده اند.

یوسفی گفت: مجریان این طرح ها باید برای فعال شدن گلخانه های خود با افراد باتجربه و دارای دانش مشارکت داشته باشند و یا واحد خود را به افراد توانمند اجاره دهند تا این امکانات بلااستفاده نماند. وی افزود: باید از سرمایه ها و ظرفیت های موجود به منظور بهره وری استفاده کرد. وی اظهار کرد: به طور مثال 200 هکتار در سطح کشور گوجه فرنگی و خیار کشت شده است که سالانه سه میلیارد متر مکعب آب مصرف می کند اگر این میزان در گلخانه ها کشت شود 20 برابر تولید افزایش و آب کمتری مصرف می شود.

یوسفی اظهار کرد: می توان با صرفه جویی آب و زمین سطح زیر کشت برخی از محصولات مانند غلات، دانه های روغنی و علوفه را افزایش داد. وی افزود: با توجه به اینکه بخش کشاورزی این استان به نزولات آسمانی، آب های سطحی و زیرزمینی متکی است باید کشاورزی به سامانه آبیاری نوین تجهیز شود و همچنین گلخانه ها گسترش یابند.

یوسفی بر مدیریت بخش کشاورزی توسط بهره برداران نیز تاکید کرد و گفت: کشاورزان باید برای مقابله با کم آبی و تنش های رطوبتی مزارع و باغ خود را به طور صحیح مدیریت کنند. 

خراسان شمالی 344 هزار هکتار عرصه کشاورزی دارد.