بخش خصوصی؛ نسخه درمان گردشگری سلامت

مشهد، پایتخت معنوی ایران و دومین کلان‌شهر کشور، سالانه میزبان بیش از 20 میلیون نفر گردشگر است و به گفته کارشناسان قابلیت‌های بسیاری برای توسعه گردشگری سلامت دارد. با این حال موانعی نیز بر سر راه توسعه آن وجود دارد؛ برخی نبود حلقه واصل بین بیمار و مراکز درمانی، کمبود زیرساخت‌ها و حضور کمرنگ بخش خصوصی را مشکل گردشگری سلامت می‌دانند و برخی دیگر معتقدند بهره‌برداری مطلوب از این صنعت مستلزم تقویت نظارت‌ها در این زمینه است. 
سراغی از برخی کارشناسان و دست‌اندرکاران اجرایی حوزه گردشگری سلامت استان گرفته‌ایم و با آنان گپ‌وگفتی در این زمینه داشته‌ایم.

فعالیت خارج از ضابطه برخی پزشکان

عضو هیات علمی گروه مدیریت و برنامه‌ریزی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد با بیان اینکه در حال حاضر گردشگری سلامت یکی از برنامه‌های بخش معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی است، در خصوص ظرفیت‌های جذب گردشگر سلامت در مشهد اظهار می‌کند: شهر مشهد به دلیل وجود سه بیمارستان بزرگ قائم، رضوی و امام رضا(ع) جمعیت قابل‌توجهی از بیماران سایر شهرهای کشور را به خود جذب می‌کند. 
دکتر مژگان تیموری به وجود بیمارستان‌های تخصصی از قبیل چشم و قلب در مشهد اشاره می‌کند و می‌گوید: این امر نیز باعث جلب توجه بیماران یا حتی برخی پزشکان و آژانس‌های گردشگری می‌شود تا فضا را برای جذب گردشگر به استان فراهم کنند.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد به این نکته نیز اشاره می‌کند که گاهی اوقات گردشگری سلامت با گردشگری پزشکی اشتباه گرفته می‌شود و می‌افزاید: اما این دو با هم متفاوت هستند؛ به عبارت دیگر گردشگری سلامت شامل تمام خدماتی است که برای سلامت روحی و جسمی به بیمار ارائه می‌شود، اما در گردشگری پزشکی برنامه‌ها شامل خدمات پزشکی و جراحی می‌شود. 
تیموری با بیان اینکه بیشتر جمعیتی که در حال حاضر در حوزه گردشگری پزشکی به مشهد مراجعه می‌کنند، از کشورهای عربی و کشورهای حوزه خلیج فارس هستند، خاطرنشان می‌کند: بیشتر این افراد متقاضی انجام اعمال جراحی زیبایی هستند با این حال نمی‌توان گفت این افراد، 100 درصد گردشگر پزشکی یا سلامت هستند زیرا هدف از سفر آنان به مشهد زیارت و سیاحت هم بوده و این امر بستری برای توسعه گردشگری سلامت است که مشهد از این قابلیت‌ها نیز برخوردار است. وی با اشاره به اینکه معمولا این گردشگران در هتل‌های پنج ستاره و لوکس اقامت می‌کنند، عنوان می‌کند: بنابراین خدمات زیرساختی مورد نیاز برای حضور و اقامت این گردشگران در مشهد وجود دارد.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی مشهد یادآور می‌شود: نکته مهمی که وجود دارد این است که برخی پزشکان به صورت خارج از ضابطه و از طریق واسطه‌ها یا ارتباط با یک آژانس گردشگری اقدام به ورود بیماران می‌کنند و این بیماران معمولا در محل اقامت خود ویزیت می‌شوند، اما این اقدامات، خارج از ضوابط‌ وزارت بهداشت است و بنابراین طیف وسیعی از گردشگران که آمار دقیقی از آنان در دسترس نیست، از این دست هستند.
تیموری با اشاره به ایجاد «باند گردشگر» در شهرستان ارس در منطقه آذربایجان اظهار می‌کند: در این منطقه یک شرکت با هماهنگی میراث فرهنگی و وزارت بهداشت، گردشگران حوزه سلامت را از مبدا تا مقصد شناسایی می‌کند. وی ادامه می‌دهد: این شرکت برای گردشگران کارتی طراحی و پزشکان مرتبط با بیماری وی را به او معرفی می‌کند و بیمار پس از انتخاب پزشک و طی مراحل درمانی، به کشور خود باز می‌گردد. وی با بیان اینکه ایجاد چنین ساختاری برای شهر مشهد نیز در سومین کنفرانس گردشگری سلامت مطرح شد، تصریح می‌کند: در مشهد نیز چنین سازوکاری وجود دارد اما بهتر است با همکاری میراث فرهنگی و دانشگاه علوم پزشکی فعال‌تر شود.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی مشهد با اعتقاد بر اینکه برای گسترش حوزه گردشگری سلامت به اطلاع‌رسانی بسیار قوی و تبلیغات خوبی در سطح بین‌المللی نیاز داریم، می‌افزاید: این اقدام باید با یک هماهنگی بین بخشی و از طریق میراث فرهنگی و بخش بهداشت و درمان صورت گیرد؛ ضمن اینکه بخش خصوصی نیز باید در این زمینه مشارکت داشته باشد. 
تیموری توسعه ناوگان حمل‌ونقل را از دیگر ضروریات گردشگری سلامت می‌داند و می‌گوید: فرض کنیم فردی برای امری غیر از گردشگری سلامت یا پزشکی به مشهد سفر کرده، اما اتفاقی می‌افتد که به خدمات درمانی نیاز پیدا می‌کند اما حتی ناوگان حمل‌ونقل مناسبی مرتبط با خدمات پزشکی نداریم و در این زمینه باید اقدامات لازم صورت گیرد.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی مشهد با بیان اینکه فراهم کردن اقامتگاه‌های مناسب برای گردشگران سلامت و پزشکی از دیگر موارد ضروری در راستای توسعه گردشگری سلامت است، خاطرنشان می‌کند: باید در این راه متناسب با استانداردهای جهانی پیش برویم و همایش‌هایی که برگزار می‌کنیم، صرفا دور هم جمع شدن محض نباشد. همچنین باید بین طب سنتی و طب مدرن ارتباط بیشتری برقرار شود تا گردشگری سلامت گسترش یابد.
تیموری ابراز امیدواری کرد پیوند بیشتر بین حوزه پزشکی و میراث فرهنگی بتواند به ساماندهی فعالیت‌های مرتبط با گردشگری سلامت منجر شود.

نبود حلقه واصل بیمار و مراکز درمانی

رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به اینکه در زمینه گردشگری سلامت پتانسیل‌های خوبی در مشهد داریم، اظهار می‌کند: بیمارستان‌های تخصصی از جمله قائم، رضوی و ... و وجود هتل‌های خوب از جمله این ظرفیت‌هاست؛ بنابراین پتانسیل کافی برای توسعه گردشگری سلامت در استان وجود دارد. 
محمدرضا توکلی‌زاده ادامه می‌دهد: اما مساله مهم ضعف حلقه ارتباطی بین بیمار و مراکز درمانی تخصصی است؛ در همه جای دنیا ارتباط بین بیمار و مراکز درمانی تخصصی از طریق اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و ... صورت می‌گیرد، اما اطلاعات ما درباره این امکانات کافی نیست؛ شاید یک فرد خارجی با مراکز درمانی ما آشنایی نداشته باشد و به دلیل عدم‌دسترسی به آن‌ها نیز نتواند از بیمارستان‌های تخصصی ما برای درمان استفاده کند. وی خاطرنشان می‌کند: دانشگاه علوم پزشکی باید حلقه واصل بین بیمار و مراکز درمانی را ایجاد کند زیرا متولی درمان است.
رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان با بیان اینکه باید سایت معتبر و جامعی برای معرفی پتانسیل‌های درمانی خود به دنیا داشته باشیم، می‌گوید: این سایت باید از طریق سفارتخانه‌ها تبلیغ و معرفی شود تا بیماران خارجی با این مراکز درمانی آشنا شوند و از نحوه دسترسی به آن‌ها و خدماتی که ارائه می‌دهند، آگاهی یابند.
توکلی‌زاده در خصوص نقش اتاق بازرگانی در توسعه گردشگری سلامت عنوان می‌کند: اتاق بازرگانی بیشتر نقش ارشادی دارد و نمی‌تواند وارد اقدامات اجرایی شود و علوم پزشکی یا سازمان‌های خصوصی باید اقدامات اجرایی را در این زمینه انجام دهند.
رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان با اعتقاد بر اینکه در حال حاضر از ظرفیت بخش خصوصی برای گسترش گردشگری سلامت استفاده می‌شود، تصریح می‌کند: بسیاری از مراکز پزشکی خصوصی در مشهد به بیماران خارجی خدمات می‌دهند و اینطور نیست که فکر کنیم بخش خصوصی درمان فعلا بیکار نشسته اما مشکل این است که اطلاعات در این زمینه جامعیت ندارد.
توکلی‌زاده با تأکید بر اینکه باید نظارت عالیه بر گردشگری سلامت وجود داشته باشد، می‌افزاید: به هر حال در تمام بخش‌ها تخلفاتی وجود دارد و برای خدمات‌رسانی بهتر این نظارت‌ها ضروری است؛ همچنین دستگاه قضایی نیز باید در زمینه نظارت‌ها کمک کند.

گردشگری سلامت؛  پرسودترین نوع گردشگری

مدیر گروه اقتصاد گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد با اشاره به انواع گردشگری از قبیل فرهنگی، تاریخی، زیارتی و ... اظهار می‌کند: با توجه به اینکه شهر مشهد سالانه بیش از 20 میلیون گردشگر جذب می‌کند، گردشگری سلامت ظرفیت بالقوه‌ای است که در چند سال اخیر توانسته از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل شود. 
دکتر هادی رفیعی با بیان اینکه مشهد در یک نگاه کلی ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر دارد، خاطرنشان می‌کند: گردشگری پزشکی یکی از سودآورترین گونه‌های گردشگری است و گردشگری سلامت در مقایسه با سایر انواع گردشگری قابلیت جذب منابع درآمدی بالایی دارد به دلیل همین قابلیت‌ها در کشورهای مختلف در خصوص گردشگری سلامت سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی صورت می‌گیرد. 
مدیر گروه اقتصاد گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی مشهد با اعتقاد بر اینکه برای جذب گردشگر سلامت باید هزینه‌ها برای وی مقرون به صرفه باشد، تصریح می‌کند: هزینه‌های گردشگری سلامت در مشهد همانند سایر شهرهای ایران نسبت به سایر کشورها پایین‌تر است و این امر باعث می‌شود قابلیت بسیاری در جذب گردشگر سلامت داشته باشد. 
رفیعی با اشاره به حضور سالانه حدود 15 تا 20 هزار گردشگر سلامت در کشور عنوان می‌کند: ترکیه در سال 2012 حدود 270 هزار گردشگر سلامت جذب کرد و بر اساس پیش‌بینی‌ها این رقم در سال‌ 2015 به دو برابر می‌رسد؛ با وجود پایین بودن هزینه‌های پزشکی و درمانی در کشور نتوانسته‌ایم گردشگر سلامت را در حد انتظار جذب کنیم. وی در خصوص دلایل این امر می‌گوید: یکی از دلایل این است که هنوز سرمایه‌گذاری‌های لازم در این زمینه صورت نگرفته و بخش‌خصوصی به صورت جدی وارد این حوزه نشده یا حتی تخت‌های وی.آی.پی که خاص بین‌المللی باشند، در بیمارستان‌های ما توسعه نیافته است؛ همچنین بحث توسعه ناوگان حمل‌ونقل، اطلاع‌رسانی بین‌المللی، ارتباط با کشورهای مختلف و ... از مسائل مهم در راستای توسعه گردشگری سلامت است.
مدیر گروه اقتصاد گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد یکی از اصلی‌ترین راهکارهای توسعه گردشگری سلامت را ورود  بخش خصوصی به این حوزه می‌داند و تصریح می‌کند: دولت هم باید شرایط را برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تسهیل کند تا به افق‌های مدنظر برسیم. 
رفیعی طولانی شدن مدت اعتبار ویزاها را از دیگر عوامل مؤثر در توسعه گردشگری می‌داند و خاطرنشان می‌کند: باید در بیمارستان‌ها، دفاتری برای گروه‌های گردشگری داشته باشیم یا بیمارستان‌های خاص گردشگری سلامت احداث کنیم اما این اقدامات نمی‌تواند بدون هماهنگی و حضور  بخش بهداشت و میراث فرهنگی صورت گیرد. 

ضرورت حضور بخش خصوصی

کارشناس مسئول گردشگری سلامت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی در این زمینه اظهار می‌کند: اخیرا در حوزه گردشگری بحث گردشگری سلامت بسیار مطرح شده و دولت نیز تأکید بسیاری برای توسعه آن دارد زیرا میزان ارزآوری بسیاری دارد و به تبع آن در اشتغال‌زایی موثر است.
احمد دیناری با اشاره به اینکه مشهد با توجه به وجود بیمارستان‌های مجهز و مراکز درمانی مختلف مخصوص پوست، مو  زیبایی و ... در خصوص جذب گردشگران سلامت توانمندی دارد، تصریح می‌‎کند: غالبا گردشگران عرب حوزه خلیج فارس که وارد مشهد می‌شوند با راهنمایی اعرابی که در مشهد حضور دارند یا مدیران مراکز اقامتی، به سمت مراکز درمانی به ویژه مراکز جراحی‌های زیبایی کشیده می‌شوند. وی ادامه می‌دهد: مشهد با توجه به کشورهای هدف خود از جمله افغانستان، عراق، کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای آسیای میانه در زمینه گردشگری سلامت جایگاهی برای خود ایجاد کرده است.
کارشناس مسئول گردشگری سلامت اداره کل میراث فرهنگی استان خاطرنشان می‌کند: در حال حاضر بیشتر گردشگران با هدف زیارت به مشهد سفر می‌کنند و سپس از اینجا به سمت مراکز درمانی هدایت می‌شوند و خیلی کم پیش می‌آید که صرفا با هدف گردشگری سلامت و استفاده از خدمات درمانی به مشهد سفر کنند و باید در این زمینه برنامه‌ریزی‌های بیشتری صورت گیرد.
دیناری با اشاره به اینکه گردشگری سلامت نسبت به سایر انواع گردشگری از ارزآوری بیشتری برخوردار است، عنوان می‌کند: بر اساس آمار سازمان جهانی جهانگردی هر گردشگر در طول دوره اقامت خود حدود 1500 دلار هزینه می‌کند که این رقم در خصوص گردشگر سلامت سه برابر می‌شود؛ ضمن اینکه میزان اقامت گردشگر سلامت به دلیل اینکه باید تحت مراقبت باشد، بیشتر است. وی اضافه می‌کند: اگر تنها 10 درصد از یک میلیون و 500 هزار گردشگر خارجی که سال گذشته وارد استان شدند، گردشگر سلامت باشند این امر در طول یک سال بالغ بر 700 میلیون دلار درآمد ارزی برای استان ایجاد می‌کند که این رقم می‌تواند باعث ایجاد فرصت‌‎های اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در استان شده و عملا گردشگری به یک موتور محرکه برای اقتصاد استان تبدیل شود.
کارشناس مسئول گردشگری سلامت اداره کل میراث فرهنگی استان در خصوص اقدامات این اداره کل برای توسعه گردشگری سلامت می‌گوید: در سال 92 بسته‌ای تحت عنوان «بسته اجرایی گردشگری سلامت خراسان رضوی» با حضور نمایندگان دستگاه‌های اجرایی مربوطه از قبیل وزارت خارجه، علوم پزشکی، استانداری، آژانس‌های مسافرتی و ... تهیه و در آن شرح وظایف سازمان‌های مرتبط تعیین شد و بر اساس آن کمیته گردشگری سلامت از ابتدای سال 93 فعالیت خود را آغاز کرد.
دیناری با بیان اینکه در خصوص گردشگری سلامت به دلیل سروکار داشتن با سلامت گردشگران خارجی و مباحث امنیتی حساسیت خاصی وجود دارد، اظهار می‌کند: تاکنون اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده و در اواخر سال 93 نیز شیوه‌نامه صدور گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای گردشگری سلامت برای آژانس‌های مسافرتی ابلاغ شده و در سال 94 سعی می‌کنیم با استفاده از این شیوه‌نامه گواهینامه‌های لازم را صادر کنیم. 
کارشناس مسئول گردشگری سلامت اداره کل میراث فرهنگی استان با اشاره به اینکه بخش خصوصی نقش اساسی در توسعه گردشگری سلامت دارد و بدون حضور این بخش کاری در این حوزه انجام نمی‌شود، می‌گوید: ولی بخش خصوصی و دولتی مکمل هم هستند؛ بخش دولتی صرفا سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی می‌کند اما اقدامات اجرایی باید به بخش خصوصی توانمند که صلاحیت لازم را داشته باشد، واگذار شود که این اقدام در حال حاضر نیز در حال انجام است. 
دیناری در خصوص مشکلات گردشگری سلامت خاطرنشان می‌کند: یکی از مشکلات این است که مدت اعتبار ویزاها کم است و گفته می‌شود ویزای خاص درمانی وجود دارد اما به صورت عملی صادر نمی‌شود؛ بسیاری از افرادی که مراجعه می‌کنند لازم است برای تکمیل دوره درمان مدت بیشتری اقامت داشته باشند اما به دلیل اعتبار اندک ویزاها این امکان را ندارند. وی ادامه می‌دهد: همچنین فعالیت برخی افراد به صورت غیررسمی در این حوزه مشکلاتی را ایجاد کرده که باید این مشکل برطرف شود. 

عدم استفاده حداکثري از ظرفيت‌هاي گردشگری سلامت

مسئول گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در این‌باره اظهار می‌کند: به‌طور کلي ظرفيت‌هاي گردشگري سلامت در دو قسمت گردشگري و سلامت در استان و به ویژه در شهر مشهد داراي پتانسيل‌هاي بالفعل و بالقوه بسيار زيادي است؛ در قسمت درمان وجود پزشکان و کادر درمانی مجرب و صاحب نام، بيمارستان‌هاي تخصصي و فوق تخصصي و مراکز درمانی بسیار باکیفیت و مجهز در استان مي‌تواند به عنوان مهم‌ترین ظرفيت در زمینه گردشگری سلامت مورد توجه قرار گيرد.
دکتر محمد اسماعیل خیامی ارزان بودن خدمات مختلف گردشگري و درمانی کشور را در مقايسه با ساير کشورها از دیگر ظرفیت‌ها برای توسعه گردشگری سلامت می‌داند و در خصوص آماري از ميزان گردشگران سلامت در استان و مشهد می‌گوید: سيستم جمع‌آوري آماري به شکل متمرکز در وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکي از نيمه دوم سال 93 شکل گرفته که با توجه به نو بودن اين سيستم هنوز به خروجي مطمئني نرسيده‌ايم اما آنچه که تاکنون به شکل غيرمتمرکز توسط دانشگاه علوم پزشکي مشهد جمع‌آوري شده و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته، از افزایش 10 درصدی بيماران بستري در بين سال‌هاي 90 تاکنون حکايت دارد. وی ادامه می‌دهد: در سال 92 حدود 4000 نفر بيمارگردشگري سلامت بستري و حدود 10 هزار نفر بيمار در قسمت سرپايي نسبت به دريافت خدمات اقدام کردند؛ آمار سال93 در حال جمع‌آوری و پایش است اما مسلما افزایش قابل‌ملاحظه‌ای را داشته‌ایم. وی یادآور می‌شود: منظور از گردشگران سلامت، گردشگران خارجی هستند.
مسئول گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص اقدامات و برنامه‌های دانشگاه در زمینه توسعه گردشگري سلامت تصریح می‌کند: تصويب بسته اجرايي گردشگري سلامت استان براي اولين بار در کشور، تهیه برنامه راهبردی گردشگری سلامت، تشکيل کميسيون بررسي و صدور 
مجوز هاي قانوني گردشگري سلامت، تشکيل جلسات مشورتي با کارشناسان و فعالان عرصه گردشگري سلامت استان برای تهیه مستندات لازم، برگزاري جلسات کميته گردشگري سلامت به شکل مستمر، برقراري تعامل بين بخشي با دستگاه‌هاي ذي‌ربط، فراهم آوري زمينه ثبت اطلاعات بيماران پذيرش شده در بيمارستان‌هاي استان از نيمه دوم سال گذشته، شروع آموزش و تشکيل دپارتمان پذيرش بيماران بين‌الملل، صدور مجوز برای متقاضیان فعالیت در این عرصه در قالب شرکت‌های گردشگری سلامت و ... از جمله اقدامات صورت گرفته در این زمینه است.
خیامی برنامه‌ريزي در خصوص آموزش دست‌اندرکاران حوزه گردشگري سلامت در بيمارستان‌ها و شرکت‌هاي گردشگري سلامت، اجراي شيوه‌نامه‌هاي ابلاغي از طرف کميته راهبردي گردشگري سلامت کشور، برقراري تعامل با شوراي راهبري گردشگري سلامت کشور در خصوص تدوين آیين‌نامه‌هاي جديد، نظارت بر فعاليت شرکت‌هاي گردشگري سلامت با پايش مستمر و بازديد، ورود به برنامه اعتباربخشي بيمارستان‌ها و مراکز درماني در حوزه گردشگري سلامت، بازديدهاي مستمر نظارتی از مراکز درمانی، تکميل فرآيندهاي رسيدگي به مشکلات گردشگران سلامت و رفع موانع موجود و بازنگری لازم در تعرفه‌هاي گردشگری سلامت بخش‌خصوصي و دولتی را از برنامه‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد برای توسعه گردشگری سلامت عنوان می‌کند.
مسئول گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص نقش بخش‌خصوصي در توسعه گردشگري سلامت می‌گوید: يقينا گردشگري سلامت امري است که  با حضور فعال و پررنگ بخش خصوصي توسعه پیدا خواهد کرد و اساسا يکي از ابعاد اجراي اقتصاد مقاومتي در حوزه خدمات پزشکي توجه به بخش گردشگري سلامت و توسعه این صنعت به ویژه توسط بخش خصوصي خواهد بود؛ البته اين مساله باعث غفلت از  ظرفيت‌هاي بخش دولتي نخواهد شد اما بخش خصوصي در حوزه گردشگري سلامت استان در دو حوزه گردشگري و درمان بسيار فعال و داراي زير‌ساخت‌هاي خوب و رو به گسترش است. 
خیامی تصریح می‌کند: بررسي‌هاي ما حاکی از فعاليت‌هاي روزافزون کميته گردشگري سلامت استان و به ویژه دانشگاه علوم پزشکی و مراکز فعال در عرصه گردشگری سلامت استان مانند شرکت‌ها و مراکز درمانی در بین گردشگران خارجی و مردم سایر کشورهاست. وی با اشاره به ظرفیت‌های خراسان رضوی عنوان می‌کند: رويکرد و توجه بيماران خارجی حتی از کشورهای اروپایی و آمریکایی براي درمان خود در اين استان و دريافت خدمات مختلف تشخیصی و درمانی سال به سال در حال افزايش است و اين امر با مراجعه معمولي به مراکز درماني و مشاهده بيماران خارجي در کلينيک‌ها و بيمارستان‌ها به خوبي قابل درک است.
مسئول گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه سومين جلسه تخصصی کميته راهبري گردشگری سلامت کشور در نیمه دوم سال گذشته به شکل همايش و با حضور هشت استان مجاور در مشهد برگزار شد، اظهار می‌کند: در این همایش خراسان رضوی به عنوان قطب گردشگري سلامت شرق و شمال شرق کشور تعیین و اولین شيوه‌نامه کميته راهبري گردشگری سلامت کشوردر خصوص صدور مجوز گردشگری سلامت به شرکت‌ها و آژانس‌های مسافرتی در همين جلسه رونمایی شد. 
خیامی عدم وجود  برنامه راهبردي کشوری براي پيشبرد اين صنعت مهم، عدم استفاده حداکثري از ظرفيت‌هاي فراوان موجود در استان، عدم اطلاع‌رساني مطلوب در خصوص پتانسيل‌هاي بالاي درماني و گردشگري سلامت در سطح بين‌المللي و ضعف نظارت دقيق بر انجام خدمات گردشگري سلامت را از مشکلات گردشگري سلامت برمی‌شمارد و تصریح می‌کند: در خصوص رفع مشکلات مذکور هماهنگی، همکاری، برنامه‌ریزی و توجه جدی متولیان و دست‌اندرکاران ملی و استانی و همت بیش از پیش بخش خصوصی و دولتی می‌تواند راهگشا باشد و تقویت این صنعت مهم را در کشور و استان باعث شود.
کارشناسان و صاحب‌نظران بر اهمیت توسعه گردشگری سلامت در راستای توسعه اقتصادی در استان اتفاق نظر دارند و تحقق این امر برنامه‌ریزی جامع برای جذب گردشگر، هماهنگی بین بخشی، نظارت دقیق‌تر، اطلاع‌رسانی و .... را می‌طلبد و امید است با تلاش مسئولان این مهم محقق شود.