گردشگری فرهنگی(Cultural Tourism) یکی از انواع گردشگری است که به فرهنگ مردم یک کشور یا منطقه و به طور اخص نوع زندگی، تاریخ، هنر، معماری، ادیان و سایر عواملی که به زندگی مردم آن منطقه جغرافیایی شکل میدهد، میپردازد. سازمان جهانی گردشگری برآورد کرده است که 37 درصد گردشگری جهان را گردشگری فرهنگی تشکیل میدهد که طبق برآوردهای این سازمان با رشد سالانه 15 درصدی نیز همراه خواهد بود، همچنین لازم به یادآوری است که گردشگران فرهنگی نه تنها به عنوان فرهیختهترین نوع گردشگران شناخته میشوند بلکه بیش از سایر انواع گردشگران در کشور مقصد هزینه میکنند.
گردشگری سینما
گردشگری فرهنگی دارای انواع مختلفی است که برای نمونه میتوان به گردشگری ادبی، گردشگری موسیقی و گردشگری سینما اشاره داشت اما در این نوشتار سعی داریم بیش از پیش با گردشگری سینما به عنوان یکی از انواع جدید گردشگری فرهنگی آشنا شویم. پژوهشهای اخیر نشان میدهد که فیلمهای سینمایی میتوانند تاثیرات شگرفی در انتخاب مقاصد گردشگری داشته باشند و این تاثیرات نه تنها کوتاهمدت نبوده، بلکه میتواند تا مدتها تاثیرگذار باقی بماند.
پس از حوادث تروریستی در هتل تاج محل بمبئی، گردشگری این شهر با روندی نزولی مواجه شد اما با موفقیت و شهرت هرچه بیشتر فیلم «میلیونر زاغه نشین» بود که گردشگری این شهر جان تازهای گرفت. فیلمهایی چون «قویدل» و «ماموریت غیرممکن 2» از دیگر نمونههای بارز این نوع از گردشگری هستند، پس از نمایش فیلم «قویدل» که در قلعه والاس اسکاتلند فیلم برداری شده بود این منطقه با افزایش 300 درصدی گردشگر مواجه شد، «ماموریت غیرممکن2» نیز که در پارک ملی سیدنی فیلمبرداری شده بود درسال 2000 افزایش 200 درصدی بازدیدکنندگان این پارک را در پی داشت.
از همین روست که امروزه کشورهای بسیاری در صدد جلب توجه فیلمسازان برای ساخت فیلمهای سینمایی در شهرهای خود هستند. برای نمونه میتوان نیوزلند را در نظر داشت که در سال 2002 تعداد کل توریستهایی که از هند به این کشور سفر میکردند کمی بیشتر از هزار نفر بود اما این رقم طی دو سال به 20 هزار نفر افزایش یافت و بر اساس آمار منتشر شده، هند با حدود 45 هزار نفر گردشگر تا سال 2015 ، جزء 10 کشور اولی خواهد بود که اتباع آن از نیوزلند دیدن میکنند.
در سال 2002 دولت نیوزلند تصمیم میگیرد که با توجه به جمعیت بالای هند، زمینه جذب گردشگران هندی به نیوزلند را افزایش دهد، آنها با مطالعه عمیق سینمای هند با تدوین برنامهای، ضمن دعوت از فیلمسازان هندی به نیوزلند، آنان را برای ساخت فیلم در این کشورکه دارای لوکیشنهای بینظیر طبیعی و داخل شهری در دنیا است، ترغیب نمودند. از نمونه تسهیلات اعطایی به فیلمسازان هندی میتوان به ترانسفر رایگان، هتل رایگان، با در اختیار گذاشتن وسائل نقیله و برخی امکانات دیگر از قبیل استودیوهای فیلمسازی، راهنما و... اشاره نمود. مناظر بکر، فضاهای دیدنی، مناطق زیبای شهری، جنگلهای پوشیده از گل و گیاه و وجود مناظر برفی بدیع و فوقالعاده ( بدلیل موقعیت جغرافیائی هند، برف در آن کشورحکم کیمیا را دارد) توجه مردم هند را به نیوزلند معطوف کرد، در نتیجه این سیاست موفق، نیوزلند موفق به جذب قریب به 40 هزار گردشگر هندی به کشور خود شده است.
ترکیه، همسایه ما نیز از این قاعده مستثنی نیست. کافی است به سریالهای ترکیهای که اخیرا در کشورمان باب شده است، نظری بیندازید تا با ترکیهای پیشرفته، متنوع، مدرن و تروتمیز مواجه شوید. نماهایی زیبا از استانبول، مساجد و مناظر منحصر به فردش، تنگه بسفر و جغرافیای جذابش، برج گالاتا، برج دختر، مسجد ایاصوفیه و سایر بناهای مجلل، تمیز و بزرگ، فضای آرام و امن بی شک اهداف توریستی این سریالها را تامین میکند. کنار هم گذاشتن میل به سفر به ترکیه و رونق روزافزون سریالهای ترکیهای نتایج جالبی به دست میدهد و تاثیر این سریالها بر رونق گردشگری ترکیه انکارناپذیر است.
کافی است یک بار به استانبول سفر کنید تا در حین عبور از مکانهای مختلف، از زبان تورلیدر یا همسفرانتان بارها و بارها نام شخصیتها و سریالهای مختلف را بشنوید، فلان فیلم در این محل فیلمبرداری شده، فلان بازیگر در این رستوران با دوستش شام خورده، فلان خاتون سریال حریم سلطان در این گرمابه رگش را زده و نظایر اینها.
خراسان رضوی و مشهد نیز از معدود مناطقی هستند که علاوه بر بهرهمندی از منابع طبیعی و بناهای تاریخی دیدنی، از زیرساختها و امکاناتی مناسب برای میزبانی گردشگران برخوردار میباشند، اما متاسفانه نه تنها از چنین پتانسیل عظیمی در گردشگری سینما بهره چندانی برده نشده، بلکه تلاشی نیز برای جلب توجه فیلمسازان به این دیار نشده است.
«در جستوجوی فریده»
چندی پیش بود که فیلم جدید آزاده موسوی و کوروش عطایی توجهها را به خود جلب کرد. این دو کارگردان جوان کشورمان که پیش تر در فیلم «از ایران یک جدایی» با یکدیگر همکاری داشتند، این روزها در صدد ساخت فیلم دیگری با عنوان «در جستوجوی فریده»در مشهد هستند، در جستوجوی فریده نام فیلم مستندی است که سفر پرماجرای شخصیت اصلی داستان را از هلند به ایران به تصویر میکشد.
زنی که پس از چهل سال با ورود به مشهد برای اولین بار پا به سرزمین مادریاش میگذارد، هممیهنانش را از نزدیک میبیند و به جستوجوی هویت گم شدهاش میپردازد. اینکه چگونه دختری گمشده در حرم حضرت رضا سر از هلند درمیآرود و اکنون بعد از 40 سال برای بازیابی هویت خویش چشم به آزمایش DNA دوخته است و ساخت این پروژه سینمایی ما را برآن داشت تا برای آشنایی هرچه بیشتر با این فیلم با کوروش عطایی یکی از سازندگان خراسانی این پروژه به گفتوگو بنشینیم که در ادامه خواهید خواند.
کمی از «در جستوجوی فریده» برایمان بگویید.
فیلم در «جستوجوی فریده» درباره دختری سرراهی است که 40 سال پیش در حرم امام رضا پیدا و به شیرخوارگاهی در تهران منتقل میشود و بعد از مدتی زن و شوهری هلندی فریده را از شیرخوارگاه به فرزند خواندگی قبول میکنند و او را به هلند میبرند، حالا 40 سال از این ماجرا گذشته است و فریده که تا به حال ایران را ندیده است، از طریق جامعه مجازی شروع به جستوجوی والدین واقعی خود در مشهد کرده است، که یک بار هم در روزنامه خراسان آگهی او چاپ شد و خانوادههای زیادی مدعی شدند فریده فرزند آنان است، اما در نهایت شخصی به نام علی اکبر که احتمال میرود فریده دختر او باشد قرار است پس از آمدن فریده به مشهد با او آزمایش DNA انجام دهد.
زمان آغاز فیلمبرداری نیز با حرکت فریده از هلند به ایران آغاز خواهد شد.
چه زمانی برای شروع فیلمبرداری پیشبینی شده است؟
ما کمپینی تشکیل دادهایم که بتوانیم هزینههای اولیه این سفر را تامین کنیم. که اگر این هزینهها تامین شود تا کمتر از دو ماه دیگر فیلمبرداری آغاز میشود.
این هزینه چقدر برآورد شده است؟
هزینه اولیه در سایت ایرانی10 میلیون تومان و در سایت خارجی 10 هزار یورو پیشبینی شده است که ما به مجموع این هزینهها نیاز داریم. البته این تمام بودجه کافی برای ساخت این فیلم نیست، ولی چون این کمپین باید به سقف خودش برسد ما باید هدفی و یا رقمی را مشخص کنیم که در آن بازه زمانی معین به آن برسیم.
در خصوص مزیتهایی که برای حامیان این فیلم دارد، برایمان بگویید.
اصول این گونه سرمایهگذاریها و کمکهای جمعی این است که صاحبان اثر امتیازاتی را برای حامیان قائل میشوند که به نوعی قدردانی از آنان است. مثلا از دادن دی وی دی فیلم گرفته تا درج شدن نام و لوگوی تبلیغاتیشان در تیتراژ فیلم و یا حتی درج نام آنان به عنوان تهیه کننده. مهم تر از اینها فرهنگ کمک کردن به یک اثر هنری است که خیلی خوب است در کشور ما این فرهنگ جا بیفتد و کسانیکه تواناییاش را دارند، بتوانند این کار را انجام دهند. اکنون خیلی از پروژههای بزرگ دنیا به این شیوه ساخته میشود، کسانیکه علاقمند به سبک خاصی از فیلم یا هر گرایشی از هنر هستند برای تولید و به ثمر نشستن علائق خود هزینه میکنند. حال میسر شدن این اتفاق در کشور ما نیز تنها از طریق اطلاعرسانی صحیح ممکن خواهد بود.
با توجه به اینکه بخش عمدهای از این فیلم در مشهد ساخته میشود شما چه مطالباتی میتوانید از مسئولان استان خراسان رضوی داشته باشید؟
بله، بخش مهمی از ساخت فیلم در مشهد است. اما ما دقیقا درخواستی که از مردم داریم از مسئولان هم داریم تا شرایط ساخت فیلم مهیا شود. تمام کسانیکه میخواهند از این پروژه حمایت کنند، میتوانند با یک جستوجوی اینترنتی و مراجعه به سایت ضمن کسب اطلاعات کامل در مورد این پروژه در صورت تمایل به ساخت این فیلم کمک کنند.
شما به عنوان یک سینماگر مستقل فکر میکنید که سینمای مستقل ایران با چه مشکلاتی مواجه است؟
مساله اصلی در فیلمسازی مستقل صرف انرژی برای جذب سرمایه است، درحالیکه همین انرژی میتواند صرف ساخت اثر شود. مستقل بودن خیلی به جنبه مالی برنمیگردد؛ سینماگر مستقل کسی است که تفکر مستقلی داشته باشد. اما مشکل اصلی دغدغه سرمایه است که تمام سینماگران مستقل با آن مواجه هستند. مشکلات عدیده دیگری هم از جمله محدودیت اکران و نمایش فیلم وجود دارد که توضیح آن مفصل است. اما مهم ساخت فیلم است که امکانش مهیا شود.
پس از مستند «از ایران یک جدایی» این دومین کار جدی شما در سینمای مستقل است؟ چرا این مستند علیرغم جذابیت بالا خیلی کم دیده شد؟
بله. متاسفانه فیلمهای مستند خیلی جایی برای دیده شدن ندارند که اکنون با وجود سینمای هنر و تجربه جای بسی امیدواری است.
پیام شما با موفقیت ارسال شد .